Τέλος στη συμφωνία Πούτιν – Καραμανλή για τα τανκς

Την ακύρωση της απόφασης που είχε λάβει η κυβέρνηση Καραμανλή για την προμήθεια των ρωσικών τεθωρακισμένων οχημάτων μάχης τύπου BMP-3M ανακοίνωσε το υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

«Σε εφαρμογή των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας την 22 Νοεμβρίου 2010 εγκρίθηκε από το Γενικό Διευθυντή ΓΔΑΕΕ κ. Γεωργιόπουλο Δημήτριο ο τερματισμός του έργου Επιτροπής Διαπραγματεύσεων της Προμήθειας Νέων Ερπυστριοφόρων TOMA BMP-3M», αναφέρεται στην λακωνική ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Άμυνας.

Η απόφαση τερματισμού του έργου της επιτροπής, δηλαδή η εντολή να παυθεί η επιτροπή προτού καν υποβάλλει πρακτικό, σηματοδοτεί το τέλος (;) του σήριαλ αγοράς των ρωσικών τεθωρακισμένων, μια προμήθεια που επρόκειτο να ανέλθει στο ιλιγγιώδες ποσό των 1,5 δισ. ευρώ.

Μετά την επίσκεψη του υπουργού Άμυνας κ. Ευάγγελου Βενιζέλου στην Μόσχα, από τις 29 μέχρι τις 31 Μαρτίου του 2010, είχε διαφανεί η πρόθεση της κυβέρνησης να αξιολογήσει την προμήθεια των BMP-3M από μηδενική βάση.

Αξιωματικοί του Πενταγώνου αποφεύγουν να επιβεβαιώσουν αν ο τερματισμός του έργου της επιτροπής διαπραγματεύσεων ισοδυναμεί με οριστικό «ενταφιασμό» της συμφωνίας αγοράς των ρωσικών ερπυστριοφόρων, ή αν το κεφάλαιο των BMP-3M θα ξανανοίξει κάποια στιγμή στο μέλλον εφ’ όσον τα δημοσιονομικά στοιχεία της Ελλάδας το επιτρέψουν.  

Το ζήτημα της απόκτησης νέων ΤΟΜΑ για την κάλυψη των αναγκών του Στρατού διασυνδέεται και με την τύχη της υπό κρατικό έλεγχο αμυντικής βιομηχανίας ΕΛΒΟ.

Κι αυτό διότι η Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων φιλοδοξούσε να αναλάβει την παραγωγή τμημάτων των BMP-3M (στο πλαίσιο της συμπαραγωγής που προβλεπόταν από τα περίφημα αντισταθμιστικά ωφελήματα). Ενδεχομένως στην κυβέρνηση να επικράτησε η άποψη ότι το πρόγραμμα κατασκευής νέων τεθωρακισμένων οχημάτων θα είναι η προίκα της ΕΛΒΟ, στην προσπάθεια προσέλκυσης επενδυτών που ενδιαφέρονται για την εξαγορά ποσοστού της κρατικής βιομηχανίας.

Μόλις την προχθεσινή Τρίτη, ο υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε την απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αποκρατικοποιήσεις –μεταξύ των οποίων και στην πώληση μετοχικού ποσοστού της ΕΛΒΟ- στην προσπάθεια του δημοσίου να αντλήσει 7 δισ. ευρώ μέχρι το 2013.

Κατά πληροφορίες, στην κυβέρνηση έχουν φτάσει ήδη προτάσεις από ευρωπαϊκές εταιρείες που ενδιαφέρονται να εξαγοράσουν την ΕΛΒΟ, να προμηθεύσουν τον ελληνικό στρατό με νέα ΤΟΜΑ και υπόσχονται ότι το κρατικό εργοστάσιο θα αναλάβει την κατασκευή στρατιωτικών οχημάτων για τρίτες χώρες δημιουργώντας την προσδοκία ότι οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας όχι απλώς θα διατηρηθούν αλλά ενδέχεται να αυξηθούν.  

To ιστορικό

Από το Δεκέμβριο του 2007, όταν το ΚΥΣΕΑ έλαβε την απόφαση για την αγορά των ερπυστριοφόρων ήταν γνωστό ότι προηγουμένως δεν είχε εκδοθεί αρχική εντολή προμήθειας ούτε και υπήρχε εισήγηση από τη Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών (ΓΔΑΕΕ) για τον καθορισμό του τρόπου αγοράς των BMP-3. Αυτά ήταν μάλλον ψιλά γράμματα αφού από την πρώτη στιγμή η απόφαση του κ. Καραμανλή θεωρήθηκε ότι ελήφθη με πολιτικά κριτήρια (γεγονός ανεξάρτητο από την επιχειρησιακή αξία των τεθωρακισμένων), προκειμένου να σφυρηλατηθούν οι ελληνο-ρωσικές σχέσεις και να ικανοποιηθεί ο κ. Βλαντίμιρ Πούτιν, που μπορεί να αντικαταστάθηκε στην προεδρία της Ρωσίας, αλλά θεωρείται ένας από τους ισχυρότερους παράγοντες στη Μόσχα.

Σε πολιτικό επίπεδο, ο κ. Καραμανλής με την απόφαση να ενεργοποιήσει τη διακρατική συμφωνία προσπάθησε να δείξει ότι ήταν «αφοσιωμένος» στην ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας με την κυβέρνηση του κ. Ντμίτρι Μεντβέντεφ, αφού πρώτα προώθησε την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων στον τομέα της ενέργειας, των επενδύσεων αλλά και στο πεδίο των τουριστικών ανταλλαγών.

Την περίοδο της διακυβέρνησης από τη ΝΔ, κυβερνητικά στελέχη υποστήριζαν ότι η προμήθεια των ρωσικών τεθωρακισμένων δεν επρόκειτο να επηρεάσει τα οικονομικά μεγέθη του προϋπολογισμού.

Η ρωσική πλευρά, είχε επενδύσει στην πώληση των BMP-3M στην Ελλάδα, όχι μόνο λόγω του υψηλού τιμήματος που απέρρεε από το «αυτοκρατορικό συμβόλαιο. Η Μόσχα ήθελε επίσης να χρησιμοποιήσει την Ελλάδα σαν «γέφυρα» για να επιχειρήσει να εξάγει αντίστοιχα στρατιωτικά προϊόντα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες –μέλη του ΝΑΤΟ.

Είναι κοινό μυστικό ότι η πρόθεση αγοράς των ΤΟΜΑ θα αποτελούσε την μεγαλύτερη προμήθεια οπλικών συστημάτων από τη Ρωσία που θα έχει γίνει ποτέ από την Ελλάδα.

Το εκτιμώμενο κόστος της, θα ήταν μεγαλύτερο από το τίμημα που καταβλήθηκε αθροιστικά για την απόκτηση όλων των ρωσικών όπλων που ενσωματώθηκαν στο ελληνικό οπλοστάσιο μετά την κρίση των Ιμίων το 1996, δηλαδή τα αντιαεροπορικά συστήματα TOR M1 και OSA AK, τα πλοία ταχείας μεταφοράς ZUBR, τα αντιαρματικά βλήματα KORNET-Ε και για τα αντιαεροπορικά συστήματα S-300.

Τους τελευταίους μήνες του 2009 και αφού εξέτασε τις πτυχές του deal που είχε συμφωνήσει η ΝΔ, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αντελήφθη ότι το κόστος αγοράς των τεθωρακισμένων διογκωνόταν και προσέγγιζε τα 1,7 δις ευρώ, προτού καν πέσουν οι τελικές υπογραφές για την προμήθεια!

Μία από τις βασικές πηγές που θεωρήθηκαν υπεύθυνες για τη διόγκωση του χρέους ήταν τα αντισταθμιστικά ωφελήματα. Το κόστος τους, το οποίο καταβάλλεται προκαταβολικά από το ελληνικό κράτος αφού ενσωματώνεται στην κύρια σύμβαση, υποτίθεται ότι επιστρέφει με σταδιακές εκταμιεύσεις που αποφασίζονται από τους κατασκευαστές προς τις συνεργαζόμενες εταιρείες είτε με την μορφή βιομηχανικής συνεργασίας και συμπαραγωγών τμημάτων του οπλικού συστήματος, είτε με τη μεταφορά τεχνογνωσίας. Μέρος της συμφωνίας που είχε συνάψει η ΝΔ ήταν και η παραχώρηση βιομηχανικής συμπαραγωγής σε ελληνικές επιχειρήσεις, η ονομαστική αξία των οποίων σχεδιαζόταν να ανέλθει περίπου στο 25% της σύμβασης και αφορούσε υποκατασκευαστικό έργο για το «χτίσιμο» των ηλεκτρονικών και των συστημάτων επικοινωνίας.

Στο υπουργείο Άμυνας όμως, εντόπισαν αρκετές γκρίζες ζώνες στην υπόθεση των ΑΩ, οι οποίες ενοχοποιήθηκαν ότι «μόλυναν» τη συμφωνία. Για να συμπιέσει το κόστος, η ελληνική πλευρά πρότεινε διάφορες αλλαγές οι οποίες ουσιαστικά ξαναέφεραν τις διαπραγματεύσεις στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησαν, μέχρι σήμερα που «σιωπηρά» ανακοινώθηκε η ακύρωση της προμήθειας των ρωσικών BMP-3M.