Σαντορινιός (ΣΥΡΙΖΑ): Έχουν δίκιο οι δήμαρχοι των νησιών που διαμαρτύρονται για το προσφυγικό

Αυτοί που σήμερα ζητάνε εκλογές είναι αυτοί που υπηρέτησαν τόσα χρόνια τη διαπλοκή και θα συνεχίσουν να την υπηρετούν. Η χώρα και η Ευρώπη δεν έχει κανένα λόγο να μην ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση, τονίζει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο υφυπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Νεκτάριος Σαντορινιός. Προσθέτει δε ότι η κυβέρνηση αυτή ήταν η μοναδική στα χρόνια του Μνημονίου που πέτυχε τους στόχους που είχε θέσει σε συνεργασία με τους θεσμούς.

Ο υφυπουργός Νησιωτικής Πολιτικής αναφέρθηκε στα ιδιαίτερα προβλήματα των νησιωτών που πρέπει να αντιμετωπιστούν, με κυριότερα την υγεία και την παιδεία. Και επισήμανε ότι αρκετοί από τους 3.500 χιλιάδες νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό που προσλήφθηκαν στελέχωσαν νοσοκομεία, κέντρα υγείας και αγροτικά ιατρεία σε νησιά που ήταν έτοιμα να καταρρεύσουν. Και ότι τα σχολεία φέτος άνοιξαν με την καλύτερη σύνθεση προσωπικού από την πρώτη ημέρα.
Αναφορικά με την αποσυμφόρηση από πρόσφυγες που ζητούν οι δήμαρχοι Σάμου, Χίου, Λέσβου, Κω και Λέρου, τονίζει ότι Ευρωπαϊκή Ένωση είχε υποσχεθεί μεγαλύτερη τεχνική βοήθεια για τις υπηρεσίες ασύλου, προκειμένου να προχωρήσουν πιο γρήγορα τα αιτήματα, αλλά αυτή τη στιγμή το προσωπικό δεν επαρκεί.

Σε άλλο σημείο υπογραμμίζει ότι για τα νησιά που έχουν δεχθεί το μεγαλύτερο βάρος των προσφυγικών ροών υπάρχει ειδικό καθεστώς ενίσχυσης και προσαύξηση σε χρηματόδοτηση για τις επιχειρήσεις που θέλουν να εγκατασταθούν και να αναπτυχθούν εκεί.

Για την εφαρμογή της ρήτρας νησιωτικότητας, επισημαίνει ότι ο ρόλος του χαρτοφυλακίου του είναι να παρακολουθεί τη νομοθετική πρωτοβουλία και ήδη να το κάνει, προκειμένου να υπάρχει η σχετική επεξεργασία σε κάθε νομοσχέδιο και ταυτόχρονα οι ειδικές ρυθμίσεις για τα νησιά να είναι όχι χαριστικές, αλλά ειδικές με αξιολόγηση.

Για το θέμα της μείωσης των δημοσίων δαπανών που ζητά η αντιπολίτευση, ο κ. Σαντορινιός δηλώνει ότι δεν χρειάζεται να πειράξεις τον κεντρικό πυρήνα του Δημοσίου που είναι η εκπαίδευση και η υγεία, αλλά αναφέρει ως παράδειγμα από το δικό του χαρτοφυλάκιο την παροχή υδροδότησης στα νησιά, η οποία μπορεί να εξασφαλιστεί με κόστος πολύ μικρότερο από αυτό που πληρώνει τώρα για μεταφορά με πλοία.

Για την ακτοπλοΐα, προαναγγέλλει αναμόρφωση του νόμου 2932 του 2001 για τις δρομολογήσεις πλοίων, αλλά και την υλοποίηση σχετικής μελέτης από επιστήμονες συγκοινωνιολόγους για τις συνδυασμένες μεταφορές.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής Νεκτάριου Σαντορινιού στον Πάρη Τσιριγώτη και το ΑΘΗΝΑΪΚΌ/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Συμφέρουν τη χώρα αυτή την περίοδο οι εκλογές;
Τη διαπλοκή συμφέρει. Και να είμαστε καθαροί σε αυτό. Έχουμε κηρύξει έναν ανένδοτο πόλεμο στη διαπλοκή, γι' αυτό δεχόμαστε και τόσο μεγάλη επίθεση από συγκεκριμένα Μέσα. Επομένως, αν προχωρήσει το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής στον εισαγγελέα και αποδοθούν συγκεκριμένες ευθύνες, αυτό θα είναι ένα βαρύ πλήγμα για τη διαπλοκή. Όποιος σήμερα ζητάει εκλογές, κατά τη δική μου άποψη, εξυπηρετεί τη διαπλοκή. Την οικονομία και τη χώρα σίγουρα δεν τη συμφέρει να έχουμε εκλογές. Αυτούς που συμφέρει και ζητάνε εκλογές, είναι αυτοί που εξυπηρέτησαν τόσο χρόνια τη διαπλοκή και θα συνεχίσουν να την υπηρετούν.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θέτουν τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα ως προϋπόθεση για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Πιστεύετε ότι θα ολοκληρωθεί σύντομα; Θα ζητηθούν νέα μέτρα;
Η χώρα αλλά και η Ευρώπη δεν έχει κανένα λόγο να μην ολοκληρωθεί η δεύτερη αξιολόγηση, γιατί αυτή τη στιγμή έχουμε θετικά σημάδια ως προς την ανάπτυξη και τη μείωση της ανεργίας. Το 2017 είναι ένα πάρα πολύ κρίσιμο έτος για το σύνολο της Ευρώπης, και υπάρχουν αρκετές αβεβαιότητες που έχουνε μπει στην πολιτική σκηνή και μεταφέρονται και στην οικονομική ζωή. Επομένως άλλη μία εστία αβεβαιότητας θα δημιουργούσε ένα εκρηκτικό μείγμα για την Ευρώπη. Και μην ξεχνάμε, οι προβλέψεις για το μέλλον του ευρώ δεν είναι και πάρα πολύ καλές. Πολύ αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να φοβούνται τι θα συμβεί την επόμενη μέρα. Εγώ ελπίζω να μη συμβεί κάτι. Και να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό, την απόφαση για την παραμονή στο ευρώ την πήραμε συλλογικά και η κοινωνία την επιβράβευσε. Δεν τίθεται κανένα θέμα εξόδου από το ευρωπαϊκό νόμισμα.

Αναφορικά με το αν θα ζητηθούν νέα μέτρα, αυτό που θέλω να πω είναι ότι δεν μπορείς να νομοθετείς κάτι υπό αίρεση. Να νομοθετείς κάτι το οποίο θα συμβεί αν δεν πάνε καλά τα πράγματα. Και ιδίως για μία κυβέρνηση που έχει δείξει ότι είναι η μόνη που πετυχαίνει τους στόχους και με πολύ παραπάνω. Η μόνη κυβέρνηση στα χρόνια του Μνημονίου που πέτυχε τους στόχους που είχε θέσει σε συνεργασία με τους θεσμούς ήμασταν εμείς. Αν δεν κάνω λάθος, το 2015 έκλεισε με πλεόνασμα 0,7% ενώ είχαμε υποχρέωση για 0,25% και το 2016 ενώ είχαμε υποχρέωση για πλεόνασμα 0,5% κλείνουμε με πιθανό πλεόνασμα της τάξης του 2%. Η ΝΔ την περίοδο του success story το 2014 είχε υποχρέωση πλεονάσματος 1,5% και πέτυχε 0,2%

Δήμαρχοι πέντε νησιών (Σάμου, Χίου, Λέσβου, Κω, Λέρου) που έχουν δεχθεί το μεγαλύτερο βάρος της προσφυγικής κρίσης, έχουν ζητήσει την αποσυμφόρηση των περιοχών τους. Υπάρχει πρόβλημα και τι σχεδιασμός μπορεί να υπάρξει;
Προφανώς υπάρχει πρόβλημα στα νησιά που δέχονται το μεγαλύτερο βάρος της προσφυγικής κρίσης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση μας είχε υποσχεθεί μεγαλύτερη τεχνική βοήθεια για τις υπηρεσίες ασύλου, προκειμένου να προχωρήσουν πιο γρήγορα τα αιτήματα, αλλά αυτή τη στιγμή το προσωπικό δεν επαρκεί. Από την άλλη θα πρέπει να θυμόμαστε ότι υπάρχει μία συμφωνία Ευρώπης-Τουρκίας, που προβλέπει ότι όλες οι διαδικασίες για την απόδοση η μη ασύλου θα πρέπει να γίνονται στον τόπο όπου βρίσκονται αυτή τη στιγμή οι πρόσφυγες. Αν εμείς από τη δική μας πλευρά δώσουμε αφορμή για να σπάσει αυτή η συμφωνία, ο κίνδυνος είναι πολύ μεγαλύτερος για τα νησιά, και καταλαβαίνουμε όλοι ποιος μπορεί είναι αυτός. Επομένως είναι απολύτως κατανοητό και έχουν δίκιο οι δήμαρχοι. Έχουμε καταφέρει, ωστόσο, σε μεγάλο βαθμό να ελέγξουμε την κατάσταση και να μην δημιουργούνται προβλήματα στην εικόνα των νησιών. Από εκεί και πέρα οι προσπάθειες που καταβάλλονται, είναι να αυξηθεί ο αριθμός απόδοσης ασύλου, προκειμένου οι περιοχές αυτές να αποσυμφορηθούν

Εφαρμόζεται η ρήτρα νησιωτικότητας σε νομοσχέδια;
Η ρήτρα νησιωτικότητας υπάρχει σε τρία επίσημα κείμενα. Στη Συνθήκη του Αμστερνταμ στο άρθρο 55, στη Συνθήκη της Λισσαβόνας στο άρθρο 174-175 και στο άρθρο 101 του Συντάγματος. Επομένως θεσμικά δεν έχουμε πρόβλημα. Πριν νομοθετηθεί κάτι θα πρέπει να έχουμε δει κατά πόσο αυτό έχει επιπτώσεις ή ευνοϊκές συνέπειες στα νησιά, και αυτό να μπορούμε να το θεραπεύσουμε. Αυτός είναι και ο ρόλος του χαρτοφυλακίου αυτού του υπουργείου. Να παρακολουθεί τη νομοθετική πρωτοβουλία, να ελέγχει τα προβλήματα που υπάρχουν και να τα επισημαίνει στα συναρμόδια υπουργεία. Αυτό που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός με τη δημιουργία αυτού του χαρτοφυλακίου, είναι να παρέχεται η δυνατότητα σε κάθε νομοσχέδιο να υπάρχει αυτή η επεξεργασία. Έχουμε ξεκινήσει να το κάνουμε προκειμένου οι ειδικές ρυθμίσεις για τα νησιά να είναι όχι χαριστικές, αλλά ειδικές, με αξιολόγηση.

Η ανάπτυξη μπορεί να ξεκινήσει από τα νησιά;
Τα νησιά είναι ο σημαντικότερος μοχλός ανάπτυξης που μπορεί να έχει μία χώρα που η οικονομία της στηρίζεται στον πρωτογενή τομέα, και ιδιαίτερα στον τουρισμό. Κάποτε, όμως, θα πρέπει να καταλάβουμε ότι τα νησιά δεν είναι αυτό που βλέπουμε το καλοκαίρι, γιατί οι περισσότεροι από τους Έλληνες πολίτες βλέπουν τα νησιά στη λάμψη του τουρισμού. Όταν υπάρχει αυτή η λάμψη θολώνει η ματιά- και προχθές που ήμουν στους Παξούς είπα στους κατοίκους ακριβώς αυτό το πράγμα. Επιλέγω να έρθω χειμώνα να σας δω και να έχω πιο καθαρή ματιά.

Οφείλουμε, αν θέλουμε να συνεχίσουμε να έχουμε νησιά, να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα των νησιωτών που δεν είναι πολλά, αλλά έχουνε ιδιαιτερότητες. Τα βασικότερα είναι η υγεία, η παιδεία και το μεταφορικό κόστος. Αναφορικά με την υγεία, από τους 3.500 χιλιάδες νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό που προσελήφθησαν πολλοί από αυτούς στελέχωσαν νοσοκομεία, κέντρα υγείας και αγροτικά ιατρεία σε νησιά που ήταν έτοιμα να καταρρεύσουν. Είμαστε σε οριακό σημείο στην υγεία, καθώς ενώ έχουμε ήδη κάνει 3.500 προσλήψεις και προβλέπουμε άλλες 3.800, εξακολουθούν να υπάρχουν ελλείψεις. Επίσης φέτος η διαδικασία για την πρόσληψη αναπληρωτών εκπαιδευτικών, έγινε νωρίς και τα σχολεία άνοιξαν με την καλύτερη σύνθεση προσωπικού την πρώτη ημέρα της σχολικής περιόδου

Ποιο είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή τα μικρά νησιά;
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχουμε αυτή τη στιγμή σε πολλά μικρά νησιά είναι η έλλειψη υδροδότησης. Η επίλυση του θέματος δεν είναι τα κονδύλια αλλά η πολιτική πρόθεση. Υπάρχουν τρόποι που μπορούμε με διάφορους μεθόδους, όπως leasing, να πάρουμε αφαλατώσεις που θα πληρώνεις ένα αυξημένο κόστος αρχικά, αλλά πολύ μικρότερο από αυτό που πληρώνεις τώρα για να μεταφέρεις νερό με πλοία, και στο τέλος της περιόδου αυτές να μένουν στην κυριότητα του Δήμου ή του υπουργείου. Κάτι ανάλογο εφαρμόσαμε για την Πάτμο, αλλά αναμένεται και για το Καστελόριζο.

Τα μεγάλα προβλήματα που έχουμε είναι δύο κατηγοριών. Το ένα είναι ότι είναι μακροχρόνια η διαδικασία αδειοδότησης όλων αυτών των αφαλατώσεων. Έχουμε το φαινόμενο να υπάρχουνε νησιά που έχουν αγοράσει αφαλατώσεις και δεν έχουν εγκατασταθεί. Ένα παράδειγμα είναι η Πάτμος. Η μία από τις δύο αφαλατώσεις που θα λειτουργήσει είναι ήδη αγορασμένη, αλλά λόγω της δαιδαλώδους διαδικασίας αδειοδότησης και της έλλειψης ανθρώπινων πόρων από πλευράς Δήμου να μπορέσει να τρέξει το θέμα, τα μηχανήματα έμειναν στα κουτιά. Αυτό, λοιπόν, λύνεται τώρα -και περιλαμβάνεται στο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Ναυτιλίας που αναμένεται να δοθεί σε διαβούλευση την επόμενη εβδομάδα- με προσωρινή αδειοδότηση για κάποιο χρονικό διάστημα και με το ελάχιστο των περιβαλλοντικών απαιτήσεων έως ότου ολοκληρωθεί η προβλεπόμενη άδεια.

Το δεύτερο πρόβλημα με τις αφαλατώσεις είναι η έλλειψη προσωπικού για τη συντήρηση. Στο Καστελόριζο υπάρχει αφαλάτωση που λειτουργεί. Όμως συνέχεια χαλάει και ο Δήμος δεν μπορεί να τη συντηρεί. Εξετάζουμε να δώσουμε τη λειτουργία και τη συντήρηση αφαλάτωσης σε μία εταιρεία, είτε δημοσίου είτε ιδιωτικού συμφέροντος, που θα μας παρέχει συγκεκριμένες ποσότητες νερού με συγκεκριμένο κόστος, σαφώς μικρότερο από αυτό της μεταφοράς και να μπορεί να προσλάβει συντηρητές.

Τι απαντάται στα κόμματα της αντιπολίτευσης που ζητούν μείωση του δημοσίων δαπανών;
Το κόστος των δημοσίων δαπανών έχει σε μεγάλο βαθμό ελαχιστοποιηθεί και υπάρχει δυνατότητα να μειωθεί κι άλλο. Αυτό που θέλει να μειώσει η ΝΔ είναι 4,5 δισ. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να πειράξεις τον κεντρικό πυρήνα του Δημοσίου, την εκπαίδευση και την υγεία, και θα πρέπει να μειώσεις προσωπικό. Είμαστε σε οριακό σημείο στην υγεία, ενώ στην εκπαίδευση θα πρέπει και εκεί να προσλάβουμε, καθώς δεν θα πρέπει να έχουμε κάθε χρόνο το άγχος αν θα έχουμε ενστάσεις στην πρόσληψη των αναπληρωτών.
Αν θέλουμε να μειώσουμε δαπάνες, εγώ απαντώ με ένα μικρό παράδειγμα για το δικό μου χαρτοφυλάκιο, είναι η παροχή υδροδότησης στα νησιά με κόστος πολύ μικρότερο από αυτό πληρώνω τώρα. Το κόστος μεταφοράς νερού στα νησιά με καράβια υδροφόρες μαζί με το ΦΠΑ είναι 12 ευρώ ανά κυβικό, και σε σύνολο 3,5 με 5 εκατ. ευρώ τον χρόνο ανάλογα με τις ανάγκες που θα δημιουργηθούν. Με 1 και 1,5 εκατ. μπορούμε να καλύψουμε το κόστος εγκατάστασης και την υδροδότηση των νησιών.

Έχετε εξαγγείλει ένα πιο ευέλικτο σχήμα στις ακτοπλοϊκές γραμμές από το καλοκαίρι του 2017. Θα υπάρξει συνδυασμός δρομολογίων και από άλλα μέσα;
Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες ως νέα ηγεσία του υπουργείου σε ό,τι έχει να κάνει με την ακτοπλοΐα. Η πρώτη πρωτοβουλία είναι η αναμόρφωση του νόμου 2932 του 2001, που έχει συμπληρώσει 16 χρόνια και με τον οποίο γίνονται οι δρομολογήσεις πλοίων. Πλέον έχουν αλλάξει οι συνθήκες, οι τιμολογιακές πολιτικές, αλλά και οι τουριστικοί προορισμοί. Το σκεπτικό της αλλαγής θα είναι η καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών με μία προϋπόθεση: Ότι η ακτοπλοΐα είναι η λεωφόρος που συνδέσει τα νησιά με την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα και την Ευρώπη. Επομένως αν σήμερα ξοδεύουμε κάποια χρήματα για να φτιάξουμε νέες οδικές αρτηρίες -και καλά κάνουμε-, πρέπει να ξοδέψουμε και χρήματα και ουσία για να φτιάξουμε αυτή τη λεωφόρο και να την κάνουμε καλύτερη.

Η δεύτερη πρωτοβουλία είναι η υλοποίηση μία μελέτης από επιστήμονες συγκοινωνιολόγους για τις συνδυασμένες μεταφορές. Σήμερα τα νησιά εξυπηρετούνται από την ακτοπλοΐα, την αεροπλοΐα, τα ταχύπλοα, και αυτό που περιμένουμε, τα υδροπλάνα. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να ενισχύσουμε την ακτοπλοΐα και να τη συνδυάσουμε με τα υπόλοιπα μέσα μεταφοράς. Ένας σχεδιασμός για να μπορέσει να αποδώσει θα πρέπει να ξεκινήσει τώρα, ανεξάρτητα ποιος θα τον ολοκληρώσει και θα τον υλοποιήσει, ενώ θα υπάρξουν και παρεμβάσεις στον υπάρχοντα ακτοπλοϊκό σχεδιασμό.

Οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να μάθουν να λειτουργούν με τη λογική της συνδυασμένης μεταφοράς, που θα είναι πιο γρήγορη, αλλά και πολύ καλά μελετημένη και να έχει και προϋποθέσεις. Όπως, για παράδειγμα, βάζω τις βαλίτσες μου στο αεροδρόμιο αναχώρησης και τις παίρνω στον τελικό προορισμό. Εδώ θα πρέπει να υπάρξουν υποδομές στα λιμάνια και συνέργειες με τις εταιρείες προκειμένου να εφαρμοστεί κάτι τέτοιο. Θα είναι διαφορετικό να πεις στον νησιώτη ότι εσύ απλά θα μεταφερθείς από το ένα πλοίο στο άλλο, αλλά τα πράγματά σου θα πάνε αυτόματα και διαφορετικά να τους πεις ότι θα κουβαλάς και τις τρεις βαλίτσες από το ένα πλοίο στο άλλο.

Έχουν δοθεί κίνητρα για νέες επιχειρήσεις στα νησιά;
Ήδη υπάρχει επιδότηση επιχειρήσεων από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ). Ειδικά για τα νησιά που έχουν δεχθεί το μεγάλος βάρος των προσφυγικών ροών, αλλά και στα μικρά, υπάρχει ειδικό καθεστώς ενίσχυσης και προσαύξηση σε χρηματόδηση για τις επιχειρήσεις που θέλουν να εγκατασταθούν και να αναπτυχθούν.

Ταυτόχρονα, υπάρχει και το ειδικό αναπτυξιακό πρόγραμμα που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός για το βόρειο και νότιο Αιγαίο, όπου εκεί θα φροντίσουμε να υπάρξουν και ειδικές δράσεις για την επιχειρηματικότητα. Είναι ένα ζήτημα που θα το δούμε με τα τοπικά επιμελητήρια- και οι κάτοικοι των νησιών θα μπορούν να παίρνουν πληροφορίες από τις ειδικές δομές των επιμελητηρίων. Το αναπτυξιακό πρόγραμμα δεν χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά προγράμματα, αλλά από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Πρόκειται για 25 εκατ. για το βόρειο Αιγαίο και 25 εκατ. για το νότιο Αιγαίο

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ