Προσεχώς... αντιπαράθεση κυβέρνησης - ΝΔ για την εκλογή Προέδρου από τον λαό

Το θέμα της συνταγματικής αναθεώρησης συζητήθηκε σήμερα στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου ο Γιώργος Κατρούγκαλος, με την ιδιότητα του επικεφαλής της επιτροπής που έχει συστήσει το κυβερνών κόμμα, παρουσίασε τους βασικούς άξονες της πρότασής της.

Όπως έλεγε κυβερνητικό στέλεχος, συζητήθηκαν οι γενικές κατευθύνσεις, η αναγκαιότητα, το πλαίσιο και τα χρονοδιαγράμματα, «δεν έγινε όμως εξειδικευμένη συζήτηση για τα άρθρα».

Αμέσως μετά την ψηφοφορία στη Βουλή για τον εκλογικό νόμο, η επόμενη πολιτική πρωτοβουλία του πρωθυπουργού θα αφορά στη συνταγματική αναθεώρηση, που τείνει να γίνει το κομβικό θέμα της πολιτικής αντιπαραθέσης, αλλά και της εσωκομματικής συζήτησης -τουλάχιστον στην κυβέρνηση και στην αξιωματική αντιπολίτευση.

Αν και κυβέρνηση και αντιπολίτευση συμφωνούν στην ανάγκη αναθεώρησης του Συντάγματος, μεταξύ τους υπάρχει αμοιβαία καχυποψία, αφού δεν την εννοούν με τον ίδιο τρόπο.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος πρώτος άνοιξε το θέμα, ήδη από την περασμένη άνοιξη και έχει συστήσει και επιτροπή που θα καταθέσει σύντομα ολοκληρωμένες προτάσεις, προειδοποίησε την κυβέρνηση να μην επιχειρήσει θεσμικά παιχνίδια με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Ο πρόεδρος της ΝΔ δεν κρύβει την ανησυχία του ότι ο κ. Τσίπρας μπορεί να παρασυρθεί σε «συνταγματικό λαϊκισμό και να καταφύγει σε θεσμικές ακροβασίες, που δεν συνάδουν με το πνεύμα, αλλά και το γράμμα του καταστατικού χάρτη».

Στο επίκεντρο της συζήτησης ήδη βρίσκεται το ζήτημα της αλλαγής της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας, θέμα που διχάζει κυβέρνηση και αντιπολίτευση.

Ο κ. Τσίπρας έχει δηλώσει ότι πρόθεσή του είναι να γίνεται η εκλογή από τον λαό, με παράλληλη ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας, που θα αποφασιστούν κατά τη συζήτηση στη Βουλή.

Στην πρόθεσή του αυτή αντέδρασε η κίνηση των «53» με το editorial στην ιστοσελίδα τους, «commonality», όπου απερίφραστα κατηγόρησαν τον κ. Τσίπρα για «λαϊκισμό και σαθρά επιχειρήματα».

Εμμέσως πλην σαφώς, του καταλόγισαν ηγεμονική τακτική, πρότειναν ενίσχυση όχι ενός άλλου ανεξέλεγκτου πόλου εξουσίας, αλλά του υπουργικού συμβουλίου ή του Κοινοβουλίου. Είναι σαφές ότι κινούνται σε διαφορετική θεσμική λογική από τον κ. Τσίπρα, στον οποίο επίσης καταλόγισαν ότι προχωρά σε κινήσεις, δίχως να έχει γίνει προηγουμένως συζήτηση στα αρμόδια όργανα.

Από το Μέγαρο Μαξίμου πάντως διέρρεε σήμερα ότι «πρόκειται για παρεξήγηση, η οποία ξεπεράστηκε. Κατ' αρχήν ο Αλέξης Τσίπρας είχε ενημερώσει τα όργανα του κόμματος, στα οποία θα γίνει εκτεταμένη συζήτηση, όπως και στο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Από εκεί και πέρα ο πρωθυπουργός, όπως έχει δικαίωμα, εξέφρασε τη δική του άποψη».

Παρόμοια συζήτηση όμως υπάρχει και στο εσωτερικό της ΝΔ. Ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ταχθεί υπέρ της διατήρησης του τρόπου εκλογής από τη Βουλή, αν και συμφωνεί με την ενίσχυση των ρυθμιστικών αρμοδιοτήτων του θεσμού.

Αντίθετα, στελέχη όπως ο Κώστας Καραμανλής, η Ντόρα Μπακογιάννη, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, συμφωνούν να γίνεται η εκλογή από τον λαό και φυσικά να έχει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αυξημένες αρμοδιότητες, που θα λειτουργούν και εξισορροπητικά με τον ενισχυμένο θεσμικό ρόλο του πρωθυπουργού.

Ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης κατέθεσε μία ενδιάμεση πρόταση, να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες αλλά η εκλογή να γίνεται από τον λαό, μόνο αν δεν μπορεί να εκλέξει Πρόεδρο η Βουλή. Αυτή άλλωστε ήταν και η πρόταση στην οποία είχε καταλήξει και η Επιτροπή που είχε συσταθεί παλαιότερα στη ΝΔ επί πρωθυπουργίας Αντώνη Σαμαρά.

Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει υπάρξει συζήτηση επί του θέματος μεταξύ του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή και του Αλέξη Τσίπρα. Στη ΝΔ κυκλοφορεί ευρέως ότι σε μία τέτοια αλλαγή είναι πολύ πιθανό να είναι στο μέλλον υποψήφιος ο Κώστας Καραμανλής, κάτι που ο ίδιος δεν επιβεβαιώνει.

Άλλωστε, όπως λένε οι συνομιλητές του, ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να προωθεί την σχετική αλλαγή, για να είναι ο ίδιος υποψήφιος στην επόμενη εκλογή, εάν εν τω μεταξύ θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες.

Το δεύτερο σημαντικό θέμα είναι η αναθεώρηση του άρθρου 16, που απαγορεύει τα μη κρατικά πανεπιστήμια, το οποίο επιδιώκει η ΝΔ, όχι όμως και ο ΣΥΡΙΖΑ. Στα υπόλοιπα θέματα -ποινική ευθύνη πολιτικού προσωπικού, έλεγχος των ΜΜΕ, ίδρυση συνταγματικού δικαστηρίου- εκτιμάται ότι μπορεί να υπάρξουν ευρύτερες συναινέσεις.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει προτείνει να συμφωνήσουν τα δύο κόμματα στις υπό αναθεώρηση διατάξεις, ώστε αυτές να συγκεντρώσουν τις απαραίτητες 180 ψήφους, και η επόμενη Βουλή να μπορεί να τις ψηφίσει με την απλή πλειοψηφία των 151 ψήφων.

Δεν είναι βέβαιο όμως αν το Μαξίμου θα δεχθεί τη συναινετική πρόταση, κυρίως λόγω των αντιδράσεων που θα προκαλέσει στο εσωτερικό του η διάταξη για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.