Ευχή η οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ Αιγύπτου-Ελλάδας λόγω των αντιδράσεων της Τουρκίας

Η τρίτη τριμερής διάσκεψη Ελλάδας -Κύπρου -Αιγύπτου ολοκληρώθηκε με την διακήρυξη των Αθηνών η οποία περιελάμβανε την γνωστή ευχή να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των τριών χωρών «όπου αυτό είναι δυνατό και πάντα στο πλαίσιο του Διεθνούς δικαίου». 

Η τελευταία αποστροφή αφορά τις αντιδράσεις της Τουρκίας , η οποία, την ώρα που υπογραφόταν από τους τρεις ηγέτες Τσίπρα, Σίσι και Αναστασιάδη η κοινή διακήρυξη, έκανε εκτεταμένες παραβιάσεις στο Αιγαίο.


Τόσο στην κοινή διακήρυξη όσο και στις δηλώσεις τους οι ηγέτες  υπογράμμισαν ότι «η συνεργασία τους αυτή δεν εξελίσσεται στο πλαίσιο μιας λογικής αποκλεισμού τρίτων χωρών ή εναντίον τρίτων χωρών».

Η τριμερής συνιστά εκ των πραγμάτων περιορισμό της Τουρκίας καθώς οι κοινές θέσεις της τριών χωρών για τα περισσότερα ζητήματα είναι σε απόσταση από την Τουρκία. Αποκτά επιπλέον σημασία εάν ληφθεί υπόψη ότι οι τρεις χώρες διατηρούν καλές σχέσεις με το Ισραήλ το οποίο έχει πάντα προβληματικές σχέσει με την Τουρκία. 

Το κομβικό θέμα πάντως είναι η οριοθέτηση των ΑΟΖ των τριών χωρών. Όσον αφορά την Άιγυπτο και τη Κύπρο οι θαλάσσιες ζώνες τους έχουν οριοθετηθεί. Μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου όμως το θέμα είναι ανοικτό. Μετά την πτώση του καθεστώτος Μόρσι των Αδελφών Μουσουλμάνων στην Αίγυπτο, που είχε αδελφικές σχέσεις με την κυβέρνηση Ερντογάν στην Τουρκία, η κυβέρνηση του Φατάχ αλ Σίσι έκανε στροφή 180 μοιρών. Το καθεστώς Μόρσι ακολουθώντας την τουρκτική γραμμή δεν αναγνώριζε ότι το Καστελόριζο έχει ΑΟΖ και δεν υπήρχε θέμα οριοθέτησης μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου. Ο Φατάχ αλ Σίσι αναγνώρισε ότι το Καστελόριζο διαθέτει ΑΟΖ και άρα υπάρχει θέμα οριοθέτησης με την Ελλάδα. Μετά όμως από αυτή την αρχική πράξη τα πράγματα δεν προχώρησαν λόγω των αντιδράσεων της Τουρκίας. 

Έτσι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς χθες, επανέλαβε την ευχή να επιταχυνθούν οι διαδικασίες που είναι στο στάδιο των τεχνικών επιτροπών. Ο δε πρωθυπουργός είπε ότι μέχρι την επόμενη τριμερή που θα γίνει στην Αίγυπτο μπορεί να υπάρξουν εξελίξεις. 

Η τριμερής όμως που με την επανάληψη αποκτά συνέχεια και διάρκεια έχει κατά διπλωματικές πηγές «εξόχως συμβολική σημασία», καθώς οι τρεις χώρες  έχουν συμφωνήσει να προβάλουν μια σειρά κοινές θέσεις σε όλα τα διεθνή φόρα που συμμετέχουν. Οι θέσεις αυτές αφορούν την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και το θέμα του Ισλαμικού κράτους, το παλαιστινιακό, την Λιβύη και το Ιράκ όπως και το κυπριακό. Φυσικά οι τρεις χώρες είναι αποφασισμένες να αναπτύξουν περαιτέρω τις σχέσεις τους στον ενεργειακό τομέα, στο πεδίο της μεταφοράς των υδρογονανθράκων που υπάρχουν στο υπέδαφος κυρίως της Αιγύπτου και της Κύπρου, στον τουρισμό στην ναυτιλία και στο εμπόριο καθώς και την διαλιμενική συνεργασία. 

Στις δηλώσεις των τριών ηγετών όσο και στην διακήρυξη της Αθήνας διατυπώνονται: 

-η κοινή θέση των τριών χωρών για την αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας και σε αυτό το πλαίσιο, επιβεβαιώνεται η δέσμευση για τη συλλογική διεθνή προσπάθεια του Παγκόσμιου Συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους.

-η ανάγκη αντιμετώπισης των αυξημένων μεικτών μεταναστευτικών ροών, αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης αναταραχής στην περιοχή, μέσω μιας προσέγγισης ολιστικής και συνολικής που θα εστιάζει στα γενεσιουργά αίτια του προβλήματος και ειδικότερα στην επίλυση των συρράξεων, την εξάλειψη της φτώχειας και την προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης.

-η σθεναρή υποστήριξη στην ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, ενώ εκφράζονται σοβαρές ανησυχίες για την κατάσταση της ασφάλειας στη Λιβύη και δηλώνεται η στήριξη την κυβέρνηση του Ιράκ.

-Επαναλαμβάνεται η δέσμευσή των τριών χωρών για τη λύση των δύο Κρατών η οποία θα εγγυηθεί στον Παλαιστινιακό λαό ένα βιώσιμο, κυρίαρχο, ανεξάρτητο και με εδαφική συνέχεια


-Εκφράζεται η πλήρης και αταλάντευτη στήριξη στη συνεχιζόμενη διαπραγματευτική διαδικασία, υπό την Αποστολή Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών, για μια δίκαιη, βιώσιμη και συνολική επίλυση του κυπριακού ζητήματος, βάσει του διεθνούς δικαίου και των σχετικών αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών

Υπογραμμίζεται εκ νέου ότι η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης ανακάλυψης του κοιτάσματος φυσικού αερίου «Ζohr» στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Αιγύπτου, μπορεί να διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.

-Κλείνοντας τα τρία κράτη δηλώνουν ότι «παραμένουμε πεπεισμένοι για τον στρατηγικό χαρακτήρα αυτής της τριμερούς συνεργασίας και θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στενά προκειμένου να απελευθερωθεί το πλήρες δυναμικό της συνεργασίας μας, προς όφελος των λαών μας και της ευρύτερης περιοχής. Για το σκοπό αυτό, αποφασίσαμε τη δημιουργία μιας διαρκούς Κοινής Επιτροπής Συνεργασίας, η οποία θα διαμορφώσει, θα αναπτύξει και θα προωθήσει πρακτικά σχέδια τριμερούς ενδιαφέροντος».