Δημοσιονομική χαλάρωση λόγω προσφυγικού ζητά η Αθήνα

Σε σωστή κατεύθυνση, αλλά με ενστάσεις για την ταχύτητα των δράσεων, θεωρεί τις αποφάσεις που έλαβε χθες στις Βρυξέλλες η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το προσφυγικό.

Ο Αλέξης Τσιπρας έθεσε για πρώτη φορά στο τραπέζι τη δημοσιονομική επιβάρυνση που δέχεται η χώρα μας, ζητώντας εμμέσως πλην σαφώς να συνεκτιμηθεί το προσφυγικό πρόβλημα και να υπάρξει χαλάρωση ως προς τους οικονομικούς στόχους του προγράμματος.

Μετά από μία εξάωρη συνεδρίαση, οι ηγέτες της ΕΕ έδωσαν, τουλάχιστον κατά την εκτίμηση της Αθήνας, κάποιες πρώτες λύσεις, οι οποίες όμως σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να θεωρηθούν ακόμα  δειλές, καθώς το πρόβλημα λαμβάνει διαστάσεις και επιβαρύνει τον ευρωπαϊκό νότο, ιδίως μετά την απροθυμία σειράς χωρών της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης να δεχθούν άλλους πρόσφυγες.

«Δυστυχώς η ΕΕ κινείται με ρυθμούς χελώνας όταν οι εξελίξεις τρέχουν με ραγδαίες ταχύτητες» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός μετά τη λήξη των εργασιών. Και πρόσθεσε με νόημα: «Αντιμετωπίζουμε ίσως ένα υπαρξιακό πρόβλημα, ως ΕΕ. Πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μέσα από την αρχή της αλληλεγγύης και της συνεργασίας και του διαμερισμού της ευθύνης. Οι αποφάσεις σήμερα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Η ελληνική πλευρά από τον περασμένο Μάρτιο είχε θέσει την ανάγκη συνεργασίας με την Τουρκία ώστε να μειωθούν οι τεράστιες προσφυγικές ροές.  Αναγνωρίστηκε η ανάγκη να ενισχυθούν οι χώρες υποδοχής και με υλικοτεχνική υποδομή αλλά και οικονομική βοήθεια προκειμένου να στηθούν κέντρα υποδοχής και να ξεκινήσει η διαδικασία της μετεγκατάστασης. Ωστόσο για την Ελλάδα κρίσιμο θέμα είναι η δυνατότητα  να υπάρξει συμφωνία με την Τουρκία προκειμένου σταδιακά να αντιμετωπιστεί το βάρος από τα ελληνικά νησιά προς την τουρκική πλευρά, τις ακτές της Τουρκίας όπου εκεί πρέπει να δημιουργηθούν τα χοτσποτς και η διαδικασία της μετεγκατάστασης να γίνεται από την Τουρκία. Με αυτό τον τρόπο θα καταφέρουμε να μειώσουμε το τεράστιο κόστος που αφορά την πιθανότητα απωλειών ζωών στο Αιγαίο από πρόσφυγες που μπαίνουν στις βάρκες των διακινητών και διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Αυτό προϋποθέτει ειλικρινή συμφωνία με Τουρκία. Ευελπιστούμε σε αυτό. Καταθέσαμε τη σταθερή μας θέση ότι αυτή η συμφωνία πρέπει να γίνει με όρους αλληλεγγύης και βοήθειας από την πλευρά της ΕΕ αλλά χωρίς υποχωρήσεις σε κρίσιμα ζητήματα. Η ενταξιακή διαδικασία έχει κάποιες αρχές. Αυτές οι αρχές και οι όροι πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο. Επισημάναμε ότι η συνεργασία είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες ροές μεταναστών, όμως αυτό δε σημαίνει ότι θα υπάρξει οποιαδήποτε υποχώρηση σε θέματα εθνικής κυριαρχίας και αυτή ήταν μια κοινή θέση όλων των μελών του Συμβουλίου».

Όπως τόνισε ο κ. Τσίπρας «ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και από την Ελλάδα στο τεράστιο κόστος, αλλά και από πολλούς εταίρους. Βαρύνουσας σημασίας η θέση του προέδρου του ΕΚ πως οι χώρες υποδοχής που παίρνουν το μεγάλο βάρος, γι αυτές τις χώρες πρέπει να υπάρξει δημοσιονομική χαλάρωση, ενίσχυση οικονομική για να αντιμετωπίσουν με αξιοπρέπεια τα τεράστια προβλήματα που προκύπτουν και να μπορέσουμε να δώσουμε ανθρωπιστική βοήθεια και αλληλεγγύη στους πρόσφυγες που το έχουν ανάγκη».

Κατά τον κ. Τσίπρα «αυτή είναι μια θέση που θα συζητηθεί στο μέλλον, την οποία υποστηρίξαμε και θα έχει άμεσο αντίκτυπο στις δυνατότητες της Ελλάδας να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και ταυτόχρονα και στη μεγάλη ανθρωπιστική της υποχρέωση να φιλοξενήσει τους πρόσφυγες και να αντιμετωπίσει τις τεράστιες δυσκολίες αυτών των ροών που υπερβαίνουν της δυνατότητές της».

Η ελληνική πλευρά ανέμενε ότι η ευρωπαϊκή ηγεσία θα αντιλαμβανόταν πως το πρόβλημα δεν είναι το Αιγαίο, ούτε η φύλαξη αυτών των θαλάσσιων συνόρων, με όποια μορφή ή σχήματα (όπως οι κοινές περιπολίες με τους Τούρκους) κι αν το σκέφτονται στις Βρυξέλλες. Και ότι το σημαντικό είναι να ενισχυθεί η προσπάθεια αναχαίτισης μέσα στο έδαφος της Τουρκίας, με τις κατάλληλες δράσεις, τις υποδομές και τα οικονομικά μέσα.

Υπό αυτή την έννοια απέρριψε κατηγορηματικά την ιδέα για κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες στο Αιγαίο, οι οποίες πέραν από πιθανά προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει σε θέματα για την κυριαρχία, είναι περιττές. «Κάθε χώρα να φυλάει τα σύνορά της» ήταν η κατηγορηματική θέση της ελληνικής πλευράς.

Η ελληνική κυβέρνηση έλαβε τη διαβεβαίωση από τους ευρωπαίους ηγέτες ότι θα ενισχυθεί η Frontex, προκειμένου να γίνει αποτελεσματική η επιτήρηση, ο εντοπισμός, αλλά και ο συντονισμός δράσεων στο Αιγαίο. Το αίτημα αυτό είχε τεθεί επιμόνως από τον Αλέξη Τσίπρα, καθώς η Frontex δεν είχε μέχρι τώρα την αναγκαία υποστήριξη και την απαραίτητη ισχύ γα το ρόλο της. Ωστόσο δεν είναι σαφές ακόμα πόσο γρήγορα και πόσο αποτελεσματικά θα γίνει αυτή η ενίσχυση, πέραν του δεδομένου ότι και πάλι δεν μπορεί να είναι επαρκής αυτή η δράση, όταν το προσφυγικό κύμα είναι τεράστιο. 

Όσο για την ευρωπαϊκή ακτοφυλακή, που θα έχει ρόλο στη φύλαξη των συνόρων,  τα όποια σχέδια θα πρέπει να περιμένουν μέχρι το Δεκέμβριο, καθώς δεν υπάρχει ακόμα καμία προχωρημένη προετοιμασία.

Η σύνοδος κορυφής ενέκρινε πάντως ένα προσχέδιο δράσης, που εκπονεί η Κομισιόν και το οποίο συζητά με την Τουρκία για την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος. Οι Βρυξέλλες φέρονται διατεθειμένες να ενισχύσουν οικονομικά την Τουρκία, αλλά και να ανανεώσουν τη συμφωνία για την παροχή βίζας στους τούρκους πολίτες, υπό την προϋπόθεση ότι η Άγκυρα θα έχει επιδείξει στο μεταξύ σημαντικά αποτελέσματα στην αναχαίτιση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη και τη συγκράτησή τους στο δικό της έδαφος. Φαίνεται οτι δίδεται επίσης η υπόσχεση στην Άγκυρα, ως αντάλλαγμα για τη συνεργασία της στο όλο θέμα, η επιτάχυνση της ενταξιακής διαδικασίας. Αυτο υπό τον όρο οτι όντως η Τουρκια θα τηρήσει την υπόσχεση να μην στέλνει πρόσφυγες και να μην ενθαρρύνει τις ροές προς την Ελλάδα και την Ευρώπη.