Ελληνο-αμερικανικός «πόλεμος» για το ρωσικό αγωγό

Ελληνο - αμερικανικός «πόλεμος»  δηλώσεων ξέσπασε με αφορμή το ηχηρό προειδοποιητικό “μήνυμα” των Αμερικανών για τη μη κατασκευή του ελληνικού αγωγού, ο οποίος αναμένεται να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία προς την υπόλοιπη Ευρώπη και να δώσει στο ελληνικό κράτος την περιβόητη προκαταβολή των 3-5 δισ. ευρώ.  Κύκλοι από το περιβάλλον του υπουργού Ενέργειας κ. Παναγιώτη Λαφαζάνη αναφέρουν ότι αυτές συνιστούν ανεπίτρεπτη επέμβαση στα εσωτερικά της χώρας μας και υπογραμμίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει με βάση το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον του ελληνικού λαού, επαναλαμβάνοντας την πολιτική που θέλει να ακολουθήσει ο Έλληνας υπουργός με κεντρικό άξονα συνεργασίας προς όλες τις πλευρές, χωρίς παρεμβάσεις.

Ποιος έριξε λάδι στη φωτιά; Στο παγκόσμιο συνέδριο ΠΣΕΚΑ που διοργάνωσαν οι ελληνοκύπριοι της Αμερικής ο Αμος Χόκσταϊν, ειδικός απεσταλμένος του State Department για θέματα ενέργειας δήλωσε ότι ο αγωγός Turkish Stream, που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, δεν μπορεί να γίνει διότι δεν είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας. 

Σε μία στιγμή που η Ρωσία προσπαθεί για πρώτη φορά  να έχει βρει - όπως φαίνεται - συμμάχους εντός ευρωπαικής ένωσης στο πρόσωπο της Ελλάδας, τότε οι ΗΠΑ και Βρυξέλλες παρουσιάζουν με τη στάση τους ότι δεν πρόκειται να κάνουν να βάλουν νερό στο κρασί τους, ειδικά με ένα τέτοιο έργο που επηρεάζει την ενεργειακή πολιτική της ένωσης. Μη ξεχνάμε ότι είναι δύσκολο να επιτρέψουν τη διέλευση του αγωγού από ευρωπαικό έδαφος από τη στιγμή που δεν έχει λυθεί και το ζήτημα της Ρωσίας με την Ουκρανία. 

Από την άλλη, η ελληνική πλευρά δεν θα μπορούσε να αφήσει να περάσει απαρατήρητη η εν λόγω παρέμβαση, καθώς τόσο ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, όσο και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχουν δώσει ιδαιέτερη βαρύτητα στο εν λόγω πρότζεκτ και βρίσκονται σε επαφές με την Μόσχα. 

Κύκλοι από το περιβάλλον του κ. Λαφαζάνη, αναφερόμενοι στις δηλώσεις στο 31ο συνέδριο της πανκυπριακής οργάνωσης ΠΣΕΚΑ, αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι αυτές συνιστούν ανεπίτρεπτη επέμβαση στα εσωτερικά της χώρας μας και υπογράμμιζαν ότι η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει με βάση το εθνικό συμφέρον και το συμφέρον του ελληνικού λαού. 

Οι ίδιοι κύκλοι σημείωναν πως ενδεχόμενη διέλευση αγωγού με ρωσικό φυσικό αέριο από το ελληνικό έδαφος, θα υποβοηθήσει τη διαφοροποίηση των δρόμων μεταφοράς του φυσικού αερίου, ενώ θα συμβάλλει στη συνεργασία και την ενεργειακή ασφάλεια όλων των ευρωπαϊκών χωρών.

Επίσης, ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτη Λαφαζάνη μιλώντας στο Mega τόνισε ότι “ένας αγωγός με ρώσικο φυσικό αέριο συμφέρει όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς και όλες τις ευρωπαϊκές χώρες”. Υπογράμμισε με νόημα: “Ακολουθούμε ένα δρόμο που υπερασπίζεται πλήρως τα εθνικά και κυριαρχικά μας δικαιώματα, ακολουθούμε μία πολυδιάστατη πολιτική και δεν δεχόμαστε εντολές, υπαγορεύσεις από κανέναν”. “Όταν λοιπόν κατασκευαστεί ένας νέος αγωγός εκτός του TAP”, σημείωσε ο αξιωματούχος των ΗΠΑ, “καθιστά όλα τα άλλα σχέδια μη βιώσιμα και έτσι η Ελλάδα από μέρος της λύσης θα γίνει μέρος του προβλήματος”, δήλωσε. 

Ρωσικές τράπεζες θα δανείσουν ελληνική δημόσια εταιρεία;

Μάλιστα, επίσκεψη με πολιτική σημασία πραγματοποίησε ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας  Παναγιώτης Λαφαζάνης στη Ρωσία, ο οποίος μετέβη για 24 ώρες στη Μόσχα το περασμένο Σάββατο ώστε να υπενθυμίσει σε εξωτερικό και εσωτερικό προφανώς ότι οι Ρώσοι είναι “ζεστοί” ακόμα με την Ελλάδα και πως δεν έχει “πεθάνει” το σχέδιο κατασκευής του ελληνικού αγωγού αερίου με τη βοήθεια της Ρωσίας, όπως φυσικά η περιβόητη προκαταβολή των 3 - 5 δισ. ευρώ.   Βέβαια, οι δυο πλευρές στις συναντήσεις τους εστίασαν και στις κινήσεις που πρέπει να γίνουν σε κυβερνητικό επίπεδο για την πολιτική στήριξη του αγωγού, ενώ ανέλυσαν και το ζήτημα να συμμετέχει στην τράπεζα BRICS η Ελλάδα.

Όπως προέκυψε από το ταξίδι, σύμφωνα πάντα με την ελληνική πλευρά, οι συνομιλίες είναι σε εξέλιξη και υπάρχει πρόοδος, ενώ ακόμα γίνονται συζητήσεις για τις λεπτομέρειες του κοινοπρακτικού σχήματος που θα κατασκευάσει τον αγωγό. Βέβαια,  το κλίμα που είχε δημιουργηθεί - ειδικά μετά την επίσκεψη του επικεφαλής της Gazprom στην Αθήνα- ήταν ότι  οι υπογραφές της συμφωνίας ήταν θέμα λίγων εβδομάδων.  Η Ρωσία εκδήλωσε εκ νέου το ενδιαφέρον εταιρειών για τον αγωγό και την πρόθεση συγκεκριμένων επενδυτών για συμμετοχή μαζί με εταιρεία συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου- πιθανότητα τη ΔΕΠΑ-στο υπό συγκρότηση επενδυτικό σχήμα για την κατασκευή του αγωγού.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να τονιστεί ότι ο κ. Λαφαζάνης με τους συνομιλητές του εξέτασαν το ζήτημα της χρηματοδότησης προς την ελληνική εταιρεία του δημοσίου που θα συμμετάσχει στον αγωγό. Αυτό που προκύπτει είναι ότι ρωσικές εμπορικές τράπεζες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για σύμπραξη στο χρηματοδοτικό σχήμα, το οποίο υποστηρίζεται από τη ρωσική ηγεσία. Αν και εφόσον αυτή η σκέψη προχωρήσει είναι απαραίτητο να διευκρινίσει το υπουργείο  Ενέργειας τους όρους χρηματοδότησης της από τη Ρωσία.

Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε συνέντευξή του τον Απρίλιο, είχε δώσει κάποιες λεπτομέρειες της συμφωνίας. Ο κ. Τσίπρας είχε αναφέρει ότι με τον αγωγό (τον Greek Stream) -που θα φτάσει στα ελληνο τουρκικά σύνορα θα έχουμε μετά τη δυνατότητα να περνά και μέσα από τη χώρα μας και να δίνει ενέργεια σε όλη την Ευρώπη.  Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τότε ότι το έργο αυτό θα χρηματοδοτηθεί εξολοκλήρου από επενδυτικά κεφάλαια ευρωπαϊκά ή ρωσικά κατά 2 δισ. Ευρώ, θα κατασκευαστεί από ελληνικές εταιρείες και θα έχει έσοδα που θα υπερβαίνουν ετησίως τα 100-150 εκατ. Ευρώ. “Για αυτά τα έσοδα συμφωνήσαμε με τον Πρόεδρο Πόυτιν να εξετάσουμε την πιθανότητα- όταν είμαστε σε φάση υλοποίησης- το θέμα της προκαταβολής. Είναι μία συζήτηση που είναι σε εξέλιξη”, είχε δηλώσει ο κ. Τσίπρας και αναρωτήθηκε “αν έχουμε δηλαδή ένα ποσό 3 δισ. Ευρώ για την ανάπτυξη, αλλά δεν έρθει τώρα αλλά σε έξι μήνες θα είναι αρνητικό για την Ελλάδα αυτό;”. Υποστήριξε δε όταν γίνει το έργο η χώρα μας θα γίνει ενεργειακός κόμβος, ενώ θα έχει φθηνό αέριο και ρεύμα από τις μονάδες της ΔΕΗ.

Πιο αναλυτικά, στο ταξίδι ταξίδι αστραπή είχε συναντήσεις διαδοχικά Alexander Novak, Υπουργό Ενέργειας της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τον Sergei Storchak, Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τον Alexey Miller, επικεφαλής της Gazprom. Παρά τις αντιρρήσεις από τις ΗΠΑ και τη “ψυχρή” στάση  που κρατά η Ευρώπη ως προς τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης  ο κ. Λαφαζάνης επιμένει στην υλοποίηση του προτζεκτ.

Ο κ. Λαφαζάνης και ο Alexander Novak εκτίμησαν κατά τη συζήτησή τους πολύ θετικά τα βήματα που έχουν επιτευχθεί στην προετοιμασία για την κατασκευή του αγωγού με ρώσικο φυσικό αέριο στο ελληνικό έδαφος και καθόρισαν τις ενέργειες που πρέπει να πραγματοποιήσουν σε κυβερνητικό επίπεδο το επόμενο διάστημα για την πολιτική στήριξη του αγωγού. Οι δύο Υπουργοί συμφώνησαν να προχωρήσουν άμεσα στις αναγκαίες τροποποιήσεις της συμφωνίας Ελλάδας - Ρωσίας του 2008, ώστε να αποτελέσει το πλαίσιο στις σημερινές συνθήκες της πολιτικής στήριξης από τα δύο μέρη του αγωγού και άλλων ενεργειακών αναπτυξιακών έργων.

Στη συνάντηση εργασίας που είχε με τον Alexey Millerσυζητήθηκε το εκδηλωμένο ενδιαφέρον εταιρειών για τον αγωγό και η διατυπωμένη πρόθεση συγκεκριμένων επενδυτών για συμμετοχή, μαζί με εταιρεία συμφερόντων του ελληνικού δημοσίου, στο υπό συγκρότηση επενδυτικό σχήμα για την κατασκευή του αγωγού. Ο Alexey Miller από την πλευρά του τόνισε την ανάγκη επιτάχυνσης των εργασιών για την ολοκλήρωση του αγωγού το αργότερο μέχρι το 2019 και επανέλαβε τη  δέσμευση της Gazprom για διάθεση στον αγωγό επαρκών ποσοτήτων φυσικού αερίου για την ασφαλή κάλυψη των απαραίτητων αναγκών των χωρών της Ευρώπης.

Ο κ. Λαφαζάνης και ο Sergei Storchak εξέτασαν την πρόοδο και τα επόμενα βήματα στο ζήτημα της χρηματοδότησης προς την ελληνική εταιρεία του δημοσίου που θα συμμετάσχει στον αγωγό. Ρωσικές εμπορικές τράπεζες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για σύμπραξη στο χρηματοδοτικό σχήμα, το οποίο υποστηρίζεται από τη ρωσική ηγεσία. Ο Παναγ. Λαφαζάνης τόνισε τη σημασία μιας τέτοιας χρηματοδοτικής ένεσης, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί για αναπτυξιακούς σκοπούς.

Επιβεβαίωσε επίσης προς τον S. Storchak το ενδιαφέρον της Ελλάδας να συμμετάσχει ως μέλος (μη ιδρυτικό) στη νέα αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS, πράγμα που θα ήταν ιδιαίτερα επωφελές για τη χώρα και συζήτησαν τις κινήσεις που μπορούν να γίνουν σε αυτή την κατεύθυνση. Ο κ. Storchak δεσμεύτηκε ότι η Ρωσία, που προεδρεύει αυτή την περίοδο στους BRICS, θα στηρίξει αποφασιστικά αίτημα της Ελλάδας για συμμετοχή στη νέα τράπεζα. Διευκρίνισε επίσης ότι το μερίδιο που θα καταβάλλει η Ελλάδα για τη συμμετοχή της ως εταίρος στη νέα τράπεζα θα είναι εξαιρετικά χαμηλό, ενώ η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί με αναπτυξιακές χρηματοδοτήσεις από την τράπεζα μόλις η συγκρότησή της ολοκληρωθεί.