Η ΑΟΖ επισήμως στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών θεμάτων

Ικανοποίηση και ανακούφιση έβγαζε το κυβερνητικό επιτελείο μετά το πέρας της μονοήμερης επίσκεψης του πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά στην Κωνσταντινούπολη.

Τόσο ο Τούρκος πρωθυπουργός όσο και οι υπουργοί του που συμμετείχαν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών απέφυγαν τα αγκάθια που θα έφερναν σε δύσκολη θέση την ελληνική πλευρά. Ο δε κ. Σαμαράς στις δηλώσεις του επανέλαβε τις πάγιες θέσεις της Ελλάδας για υφαλοκρηπίδα, Κυπριακό, μειονοτικό επιμένοντας ότι οι όποιες διαφορές που υπάρχουν θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και να λυθούν στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου. Όσο για την υφαλοκρηπίδα είπε ότι εξετάζεται στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών. Από την πλευρά του ο κ. Ταγίπ Ερντογάν ήταν ευγενικός με τον φιλοξενούμενό του, δέχθηκε να γίνει η επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη και όχι στην Άγκυρα ενώ δεν έφερε αντίρρηση στην σύμπηξη του προγράμματος σε μία ημέρα.

Στις δηλώσεις του ήταν πολύ προσεκτικός, αναφέρθηκε στην ανάγκη βελτίωσης των σχέσεων και στα βήματα προόδου που έχουν γίνει στους τομείς χαμηλής πολιτικής ενώ θεώρησε ένδειξη βελτίωσης τις 25 συμφωνίες που υπογράφηκαν για συνεργασία στους τομείς του τουρισμού, της ανάπτυξης, της ναυτιλίας, της υγείας, του πολιτισμού. Οι παραβιάσεις, οι πλόες των τουρκικών πολεμικών στο Αιγαίο, οι πρόσφατες ρηματικές διακηρύξεις, το θέμα του τζαμιού και της Θράκης δεν ετέθησαν -δημοσίως τουλάχιστον.

Ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε στην ελληνική αποστολή ήταν η φράση που έλεγε κορυφαίο στέλεχος: “ήταν κάτι που έπρεπε να γίνει και πήγε καλύτερα από ότι περιμέναμε”.

Υπάρχει όμως και ένα “αλλά” που κρύβεται στην τελευταία φράση των δηλώσεων του Τούρκου πρωθυπουργού απαντώντας σε ερώτηση που υπέβαλλε δημοσιογράφος από τουρκικό μέσο ενημέρωσης και αφορά την ΑΟΖ. “Είχατε πει ότι θα συνομιλήσετε επί του θέματος. Έχει ενταχθεί στην ατζέντα των συνομιλιών σας” ήταν η ερώτηση στην οποία ο κ. Ερντογάν απάντησε: “μοιραστήκαμε την κοινή πεποίθηση στηριζόμενοι στην αρχή της αμοιβαία επωφελούς λύσης -win win- ότι πρέπει να γίνουν βήματα για την ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο”. Πρόθεση του κ. Ερντογάν ήταν να βάλει επισήμως την ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο -Ρόδος, Καστελόριζο- στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών θεμάτων και με τον τρόπο αυτό το επικύρωσε. Ο Έλληνας πρωθυπουργός επιβεβαίωσε ότι το θέμα ετέθη για λίγα λεπτά μόνο στην μιάμισης ώρας συνάντηση που είχε με τον ομόλογό του και δεν υπήρξε επιμονή από την άλλη πλευρά ούτε διεξοδική συζήτηση. Επισήμως δε απάντησε ότι “δε νομίζω ότι είναι η στιγμή για να πούμε συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τίποτα από όλα αυτά που είπατε. Το δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο υπάρχει πάντοτε για την ΑΟΖ. Από εκεί και πέρα, υπάρχουν πολλά ζητήματα, τα οποία ακουμπήσαμε στη διάρκεια αυτής της επαφής και νομίζω ότι τόσο οι διερευνητικές επαφές όσο και οι επαφές των δυο υπουργών των Εξωτερικών όσο και διμερώς των διαφόρων υπουργών θα συνεχίσουν να προωθούν αυτή την καλή γειτονία, την οποία όλοι σήμερα αποφασίσαμε να καλλιεργήσουμε έτι περαιτέρω”.

Το θέμα της ΑΟΖ πάντως όπως και γενικότερα των ελληνοτουρκικών διαφορών συζήτησε μία ημέρα νωρίτερα ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Αβραμόπουλος με τον ομόλογό του κ. Νταβούτογλου. Πηγές του υπουργείου Εξωτερικών έλεγαν ότι οι εντυπώσεις που έχουν καλλιεργηθεί από δημοσιεύματα -με καθοδήγηση βέβαια κυβερνητικών παραγόντων- για την ανακήρυξη της ΑΟΖ και για την υποβολή συντεταγμένων θα διαψευστούν. Οι ίδιες πηγές πρόσθεταν ότι το θέμα της ΑΟΖ είναι πιο πολύπλοκο και θέλει άλλου είδους προεργασία και χειρισμό και έφερναν το παράδειγμα της κυπριακής ΑΟΖ που ανακηρύχθηκε αφού προηγουμένως είχαν γίνει όλες οι προπαρασκευαστικές ενέργειες και συμφωνίες με τα ενδιαφερόμενα κράτη.

Κατά τα λοιπά ο πρωθυπουργός και οι υπουργοί του επικέντρωσαν στην ανάπτυξη των οικονομικών σχέσεων και των εμπορικών ανταλλαγών όπως και στην περαιτέρω αύξηση του τουρισμού μεταξύ των δύο χωρών. Θεωρεί το κυβερνητικό επιτελείο ότι μέσα από τα θέματα χαμηλής πολιτικής, θέματα πολιτικής της καθημερινότητας των πολιτών όπως τα χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός μπορεί να καλλιεργηθεί κλίμα εμπιστοσύνης που θα βοηθήσει και στην επίλυση των διαφορών.

Η ελληνική κυβέρνηση συμφωνεί με την τουρκική στην ενθάρρυνση των επιχειρηματικών σχέσεων των δύο χωρών. Ο κ. Σαμαράς στον χαιρετισμό του στο ελληνοτουρκικό επιχειρηματικό φόρουμ μίλησε για κοινοπραξίες και επιχειρηματικές συνεργασίες που να επενδύσουν σε άλλες χώρες της περιοχής. Ενώ για την ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος από την γείτονα είπε ότι “προχωρούμε στη θεσμοθέτηση και επέκταση της επί τόπου χορήγησης θεωρήσεων των visa από επιλεγμένα τουρκικά λιμάνια σε ελληνικά νησιά, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις χώρες Schengen”. Ο κ. Σαμαράς εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι “η Ελλάδα ξεπερνά το μέγιστο σημείο ύφεσης” ενώ ο κ. Ερντογάν σημείωσε ότι “η Τουρκία θα συμβάλλει στην οικονομική σταθεροποίηση της Ελλάδας, το οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας είναι και δικό μας πρόβλημα”.