Κατατέθηκε το νομοσχέδιο για τα δημοψηφίσματα

Κατατέθηκε στην Βουλή το νομοσχέδιο για τα δημοψηφίσματα, σε μια περίοδο που η κυβέρνηση ψάχνει εναγωνίως έξοδο διαφυγής από τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει.

Η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως εσπευσμένη καθώς έχει ολοκληρωθεί τόσο η δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου όσο και η επεξεργασία του από τον υπουργό Εσωτερικών, κ. Χάρη Καστανίδη. Το γεγονός αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ορισμένοι στο Μαξίμου δεν επιθυμούν να ψηφιστεί άμεσα έτσι ώστε να τεθεί στην κρίση των πολιτών το δίλημμα «μέτρα ή πτώχευση».

Με τον τρόπο αυτό θεωρούν ότι είτε η κυβέρνηση θα πάρει νέα εντολή  για να συνεχίσει το δημοσιονομικό πρόγραμμα είτε θα οδηγήσει την χώρα σε εκλογές δίχως να κατηγορηθεί ότι «δραπετεύει» ή πολύ περισσότερο ότι ευθύνεται αποκλειστικά για μια ενδεχόμενη χρεοκοπία.

Πάντως, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, προβλέπονται δύο τύποι δημοψηφίσματος. Το πρώτο αφορά κρίσιμα εθνικά θέματα, σχετικά κυρίως με την εξωτερική πολιτική και την εθνική άμυνα. Για τη διεξαγωγή του απαιτείται πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου και απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας των βουλευτών. Ο άλλος τύπος δημοψηφίσματος, που κατοχυρώθηκε για πρώτη φορά στην αναθεώρηση του 1985/1986, αφορά ψηφισμένο νομοσχέδιο που ρυθμίζει σοβαρό κοινωνικό ζήτημα, με εξαίρεση τα δημοσιονομικά. Για την προκήρυξή του απαιτείται πρόταση των 2/5 και αποδοχή της από τα 3/5 του συνόλου του βουλευτών.

Με το σχέδιο νόμου οριοθετούνται οι βασικές έννοιες, που έχουν σχέση με τη διενέργεια δημοψηφίσματος, δηλαδή το κρίσιμο εθνικό θέμα, στο οποίο δεν περιλαμβάνονται μόνο ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής άμυνας, αλλά και ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος σχετικά με την πολιτική, την κοινωνική και την οικονομική ζωή της χώρας, το ψηφισμένο νομοσχέδιο, το σοβαρό κοινωνικό ζήτημα και το δημοσιονομικό ζήτημα.

Παράλληλα, περιγράφονται λεπτομερώς και οι τεχνικές λεπτομέρειες διενέργειας των δημοψηφισμάτων. Έτσι, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου:

- στα δημοψηφίσματα ψηφίζουν όσοι είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και την ημέρα της ψηφοφορίας βρίσκονται εντός των ορίων της χώρας

- ψηφοφορία διεξάγεται σε εκλογικές περιφέρειες και ταυτόχρονα σε όλη την επικράτεια

- οι ψηφοφόροι καλούνται να εκφράσουν την προτίμησή τους σε έντυπο ψηφοδέλτιο, το οποίο περιέχει το ερώτημα και τις δυνατές απαντήσεις, όπως καθορίζονται από τη Βουλή

- επικρατεί η απάντηση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των εγκύρων ψηφοδελτίων, στα οποία δεν προσμετρώνται τα λευκά

- η ετυμηγορία του εκλογικού σώματος είναι συμβουλευτική για την κυβέρνηση, με εξαίρεση την περίπτωση δημοψηφίσματος για ψηφισμένο νομοσχέδιο, οπότε έχει δεσμευτικό περιεχόμενο, αρκεί να πάρει μέρος στην ψηφοφορία τουλάχιστον το πενήντα τοις εκατό (50%) όσων είναι γραμμένοι στους εκλογικού

- η οικονομική διαχείριση και η δημόσια προβολή υπόκεινται στις ρυθμίσεις που διέπουν τις γενικές βουλευτικές εκλογές το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και, εν γένει, το κύρος του δημοψηφίσματος ελέγχεται από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο