Άσυλο για τα χρέη με νέο «κούρεμα» σε μισθούς και συντάξεις

Σε νέα δραματική μείωση των συντάξεων, αλλά και σε περαιτέρω σκληρές ρυθμίσεις στο ασφαλιστικό σύστημα θα οδηγήσει καταρχάς η προωθούμενη από πολλά κέντρα στην Ευρωπαϊκή Ενωση λύση της επαναγοράς του ελληνικού χρέους που θα οδηγήσει σε ένα έμμεσο «κούρεμα».

Η λύση που συζητείται εντόνως στο παρασκήνιο με τη συμμετοχή και Ελλήνων αξιωματούχων, δίδει μία βιώσιμη και αποτελεσματική λύση στο μείζον πρόβλημα του χρέους, όμως θα έχει επώδυνες επιπτώσεις στην ελληνική κοινωνία, με τεράστιο κοινωνικό και πολιτικό κόστος.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την περασμένη Πέμπτη ο κ. Γιώργος Παπανδρέου απέκλεισε από το Νταβός, όπου βρίσκεται για το παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ, το οποίο διεξάγεται κάθε χρόνο στο θέρετρο των ελβετικών Αλπεων, το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους της χώρας μας, όμως την αμέσως επόμενη ημέρα ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου εμφανίστηκε θετικός στην προοπτική επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής.



Σύμφωνα με πληροφο­ρίες, το σχέδιο που εξετάζεται και έχει τεθεί υπόψη της ελληνικής κυβέρνησης είναι να υπάρξει ένα είδος ελεγχόμενης μεταφοράς του χρέους στο Ευρωπαϊκό  Ταμείο EFSF μέσω της επαναγοράς, που θα μειώσει την αξία των ομολόγων κατά 30%. Αυτά θα «αποσυρθούν» με εθελοντική, καταρχάς, προσέλευση των κατόχων ελληνικών τίτλων και με αντάλλαγμα την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για καταβολή του υπόλοιπου ποσού χωρίς τον παραμικρό κίνδυνο για τους δανειστές.
 

Με τον τρόπο αυτό και σε πλήρη ανάπτυξη του σχεδίου το δημόσιο χρέος της Ελλάδας θα πέσει στο 90% του ΑΕΠ και θα γίνει διαχειρίσιμο -με τις ανάλογες πολιτικές περιορισμού του ελλείμματος στο μέλλον- αντί του δυσβάσταχτου 150% και πλέον που υπολογίζεται ότι θα ανέλθει το 2014, εάν δεν υπάρξουν τέτοιου είδους θεαματικές παρεμβάσεις.  Διεθνείς οίκοι, που κατέχουν ελληνικά ομόλογα, έχουν βολιδοσκοπηθεί και οι πρώτες αντιδράσεις τους είναι μάλλον θετικές, αφού με τον τρόπο αυτό τερματίζεται μία δύσκολη περίοδος, αλλά και η αβεβαιότητα για το εάν θα μπορέσει η χώρα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της στο μέλλον.

 Η απώλεια κατά 30% της αξίας των ομολόγων εκτιμάται ότι εύκολα μπορεί να καλυφθεί από τα ξένα funds, που υπολογίζουν πάντα τέτοιους κινδύνους, όμως το μείζον θέμα ανακύπτει από το γεγονός ότι οι ξένοι δανειστές κατέχουν μόνο το 50% των ομολόγων, ενώ το άλλο μισό βρίσκεται σε ελληνικές τράπεζες και σε ασφαλιστικά ταμεία. Η αποδοχή του «κουρέματος» θα είναι εθελοντική, όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πιέσει να ακολουθήσουν και οι εσωτερικοί δανειστές για να έχει επιτυχία το σχέδιο.

Ετσι οι διοικήσεις των Ταμείων θα υποχρεωθούν από την τρόικα (εμμέσως) και από την ελληνική κυβέρνηση (ευθέως) να υποστούν «κούρεμα» των ομολόγων που κατέχουν, γεγονός που αυτόματα θα οδηγήσει στη μείωση των περιουσιακών τους στοιχείων, με αναπόφευκτη την επίπτωση και στη δυνατότητα καταβολής των συντάξεων, όπως αυτές έχουν καθοριστεί. Ουσιαστικά δηλαδή θα υποχρεωθεί η κυβέρνηση να νομοθετήσει νέο ασφαλιστικό πλαίσιο, που θα οδηγεί σε περαιτέρω μείωση των συντάξεων και αυτό είναι τούτη την ώρα το οποίο ανησυχεί και φοβίζει το Μέγαρο Μαξίμου.

Η αναδιάρθρωση άλλωστε δεν είναι ο μόνος πονοκέφαλος για το Ασφαλιστικό. Σύμφωνα με τον πρόσφατο νόμο, κατόπιν των προβλέψεων που περιλαμβάνονται στο μνημόνιο, το ποσοστό του ΑΕΠ που κατευθύνεται προς τα ασφαλιστικά ταμεία του Δημοσίου δεν μπορεί να ξεπερνά το 2,5%. Η παρατεταμένη ύφεση όμως συρρικνώνει ήδη το ΑΕΠ και το ποσό που αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο όριο περιορίζεται ανάλογα, με αποτέλεσμα να προκύπτει ανάγκη για περαιτέρω μείωση των συντάξεων. Προς το παρόν, και επίσημα, η κυβέρνηση επιμένει σε ένα πιο ήπιο σενάριο προσαρμογής και αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης. Ο κ. Παπανδρέου δίνει τη μάχη ώστε το πακέτο στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τις Βρυξέλλες να περιοριστεί στην επιμήκυνση αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. που λάβαμε από την τρόικα, καθώς και να υπάρξει σαφής δέσμευση για την έκδοση ευρωομολόγου, όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Ο πρωθυπουργός και οι αρμόδιοι παράγοντες του οικονομικού επιτελείου εκτιμούν ότι έτσι θα υποστούν τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις τα δοκιμαζόμενα κοινωνικά στρώματα και κατ’ επέκταση θα είναι καλύτερη και αποτελεσματικότερη η πολιτική διαχείριση της κατάστασης. Ο πρωθυπουργός πιστεύει ότι το υπάρχον Πρόγραμμα Σταθερότητας (το μνημόνιο δηλαδή με τις εκάστοτε επικαιροποιήσεις του) είναι αρκετό για να εγγυηθεί τη σωτηρία της χώρας, αρκεί να υπάρξουν οι κατάλληλες κινήσεις από την Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως η έγκαιρη έκδοση του ευρωομολόγου και η δημιουργία του μεγάλου μηχανισμού στήριξης.

Εκτιμά ότι ορισμένα συμπληρωματικά επώδυνα μέτρα, σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί η κυβέρνηση, όπως η εξυγίανση του κράτους, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και η δημιουργία αποτελεσματικών μηχανισμών που θα πλαισιώσουν τις αναπτυξιακές πολιτικές είναι αρκετά για το εσωτερικό μέτωπο, ώστε το 2013 η χώρα να βαδίζει εμφανώς σε έναν αισιόδοξο δρόμο. Ωστόσο δεν είναι καθόλου βέβαιο πια ότι η Αθήνα έχει αυτή την επιλογή ή εάν η αναδιάρθρωση είναι μονόδρομος.


ΕΚΡΗΚΤΙΚΟ ΚΛΙΜΑ

Βουλευτές εναντίον υπουργών

Κλίμα αναμονής επικρατεί στο εσωτερικό μέτωπο του κυβερνώντος κόμματος, καθώς οι βουλευτές και τα στελέχη που εκφράζουν διαφωνίες με την κυβερνητική πολιτική και ανησυχούν για κοινωνικές εκρήξεις, κάνουν στην παρούσα φάση ένα βήμα πίσω, εν όψει της έκβασης των προσπαθειών που καταβάλλει στην Ευρώπη ο πρωθυπουργός κ. Γιώργος Παπανδρέου για την εκπόνηση ενός μόνιμου σχεδίου στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Η τελευταία πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να οργανώσει μία συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ, όπου έλαβαν τον λόγο δεκάδες βουλευτές, εκτόνωσε κάπως την κατάσταση και χαλάρωσε την πίεση προς το Μέγαρο Μαξίμου.

Οι περισσότεροι βουλευτές του Κινήματος αντιλαμβάνονται το βαρύ κοινωνικό κλίμα και το μεταφέρουν στους συνεργάτες του πρωθυπουργού, όμως δεν είναι διατεθειμένοι να συγκρουστούν ανοιχτά με την κυβέρνηση προτού ξεκαθαρίσει το τοπίο με την τύχη των ευρωπαϊκών κινήσεων του κ. Παπανδρέου. Αυτό πάντως δεν σημαίνει ότι οι υπουργοί που προσέρχονται στη Βουλή για να νομοθετήσουν θα περνούν εύκολα από την κριτική διάθεση των βουλευτών. Το μήνυμα που στέλνει η κοινοβουλευτική ομάδα είναι ότι δεν θα αμφισβητηθεί ο κ. Παπανδρέου, όμως οι υπουργοί που κάνουν το λάθος να μην υπολογίζουν τη γνώμη των βουλευτών θα «μαρτυρήσουν» για να εξασφαλίσουν τη θετική ψήφο τους.