Κροατία: Φαβορί ο Σοσιαλδημοκράτης στις προεδρικές εκλογές

Ο Σοσιαλδημοκράτης, Ίβο Γιοσίποβιτς, υποψήφιος του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, αυτοπροβληθείς ως ένας πολιτικός διατεθειμένος να καταπολεμήσει την διαφθορά -θέμα που οι Βρυξέλλες θεωρούν ζωτικής σημασίας και συνδέουν με τις προσπάθειες της Κροατίας να ενταχθεί στην ΕΕ- προηγείται με ευρεία διαφορά των 11 αντιπάλων του στις προεδρικές εκλογές, οι οποίες διεξάγονται αργότερα σήμερα, Κυριακή, στη χώρα των Βαλκανίων.

Ο Γιοσίποβιτς έχει προβάδισμα 11% επί του πλησιέστερου αντιπάλου του, όμως ο καθηγητής Νομικής και συνθέτης δεν αναμένεται να συγκεντρώσει το 50% των ψήφων που απαιτείται για να κερδίσει τις εκλογές από τον πρώτο γύρο.

 

Ο Γιοσίποβιτς, νέος στην πολιτική, χωρίς ψεγάδια στην καριέρα του ως σήμερα, αλλά και χωρίς χαρισματική προσωπικότητα, αναμένεται, έτσι, να αντιμετωπίσει στον δεύτερο γύρο, την 10η Ιανουαρίου, είτε τον Μίλαν Μπάντιτς, τον ισχυρό λαϊκιστή δήμαρχο του Ζάγκρεμπ, ο οποίος προσφάτως αποπέμφθηκε από τις τάξεις των Σοσιαλδημοκρατών, ή τον Νάνταν Βιντόσεβιτς, επιχειρηματία και πρώην μέλος του κυβερνώντος συντηρητικού κόμματος HDZ (Hrvatska demokratska zajednica, Κροατική δημοκρατική ένωση).

 

Ο επίσημος υποψήφιος της HDZ, ο πρώην υπουργός Υγείας, Άντρια Χέμπρανγκ, δεν θεωρείται πιθανό να φθάσει στον δεύτερο γύρο, γεγονός το οποίο κατά αναλυτές αντανακλά τη βαθιά δυσαρέσκεια των ψηφοφόρων για την αυξανόμενη ανεργία και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο.

 

«Αυτό καταδεικνύει μια βαθιά κρίση στο κεντροδεξιό στρατόπεδο στην Κροατία, το οποίο είναι ανίκανο να παρουσιάσει έναν ισχυρό υποψήφιο πρόεδρο», σημείωσε η εφημερίδα Jutarnji List αυτήν την εβδομάδα.

 

Ο νικητής θα αντικαταστήσει το βετεράνο πολιτικό, και χαρακτηριζόμενο «μεταρρυθμιστή», Στέπαν Μέσιτς, η δεύτερη 5ετής θητεία του οποίου εκπνέει το Φεβρουάριο. Σχεδόν όλοι οι υποψήφιοι τάσσονται υπέρ της προσπάθειας της Κροατίας να ενταχθεί στην ΕΕ, στόχο που το Ζάγκρεμπ ελπίζει να επιτύχει ως το 2012.

Ο πρόεδρος έχει λόγο στη χάραξη εξωτερικής πολιτικής, σε ζητήματα ασφαλείας και εθνικής άμυνας - αλλά δεν μπορεί να ασκήσει βέτο σε νόμους που κυρώνει το κοινοβούλιο. Δυτικοί διπλωμάτες αναμένουν ότι ο νέος πρόεδρος θα στηρίξει τις εντεινόμενες προσπάθειες της κυβέρνησης να «πατάξει την διαφθορά» και να εισαγάγει μεταρρυθμίσεις που θεωρούνται απαραίτητες για την ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ το 2010.

 

«Ο πρόεδρος δεν έχει πολλή εξουσία, όμως έχει ηθικό κύρος και μπορεί να αλλάξει την ισορροπία σε πολλά θέματα», σχολίασε πεπειραμένος Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Η κυβέρνηση της πρωθυπουργού Γιάντρανκα Κόσορ διατυμπανίζει τις προσπάθειες «πάταξης της διαφθοράς» με έρευνες να βρίσκονται σε εξέλιξη σε πολλές κρατικές επιχειρήσεις.

 

Υπό τον πρώτο της πρόεδρο, το -θανόντα- Φράνιο Τούτζμαν, η Κροατία ανεξαρτητοποιήθηκε από τη Γιουγκοσλαβία το 1991 και ενεπλάκη σε αιματηρό εμφύλιο με τους Σέρβους εντός της επικράτειάς της τους οποίους στήριζε το Βελιγράδι. Ο Τούτζμαν επικρίθηκε πολλές φορές για την ανελέητη εθνικιστική του πολιτική.

Η HDZ βρίσκεται στην εξουσία σχεδόν αδιαλείπτως από την ανεξαρτητοποίηση της χώρας. Οι Σοσιαλδημοκράτες κυβέρνησαν μόλις από το 2000 ως το 2003, όταν άρχισαν την διαδικασία των μεταρρυθμίσεων και έθεσαν τη χώρα σε τροχιά ένταξης στο NATO και στην ΕΕ.

 

Η δημοτικότητα της HDZ κατακρημνίστηκε όταν ο πρωθυπουργός Ίβο Σάναντερ, ο οποίος θεωρείτο κυρίαρχος στο πολιτικό παιγνίδι, υπέβαλε απροειδοποίητα τον Ιούλιο την παραίτησή του χωρίς να δώσει εξηγήσεις. Τα οικονομικά προβλήματα που ενέσκηψαν και τα σκάνδαλα διαφθοράς ώθησαν ακόμα περισσότερους ψηφοφόρους προς την αντιπολίτευση παρά τη σχετικά θετική εικόνα της νέας πρωθυπουργού, σύμφωνα με αναλυτές.