Τα αόρατα σύνορα του ηλιακού μας συστήματος

Το διαστημικό σκάφος ΙΒΕΧ (Διαστρικός Συνοριακός Εξερευνητής) της NASA, που εξερευνά τις εσχατιές του ηλιακού μας συστήματος, βοήθησε σημαντικά τους επιστήμονες να δημιουργήσουν τον πρώτο χάρτη των συνόρων του ηλιακού μας συστήματος, μιας άγνωστης μέχρι σήμερα περιοχής, σε απόσταση περίπου 16 δισ. χλμ. από τη Γη. Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν και δύο ελληνικής καταγωγής επιστήμονες.

Το σκάφος -που είχε εκτοξευτεί τον περυσινό Οκτώβριο και διαγράφει μια μεγάλη ελλειπτική τροχιά γύρω από τον ήλιο- μελέτησε το σύνορο ανάμεσα στο ηλιακό σύστημα και τον υπόλοιπο γαλαξία μας, και διαπίστωσε ότι αποτελείται κυρίως από άτομα υδρογόνου, τα οποία κάποτε ήσαν φορτισμένα, αλλά τώρα έχουν ουδετεροποιηθεί.

Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της έρευνας του ΙΒΕΧ, Ντέηβιντ ΜακΚόμας, τα νέα στοιχεία έχουν εντυπωσιάσει τους επιστήμονες, καθώς δεν ταιριάζουν σε καμία από τις μέχρι τώρα θεωρίες τους για τη συγκεκριμένη περιοχή, που βρίσκεται αρκετά πέρα από τον Πλούτωνα, τον τελευταίο πλανήτη του ηλιακού συστήματος.

Ο ΙΒΕΧ ανακάλυψε μια ξεκάθαρη πολύ στενή συνοριακή ζώνη, που είναι δύο έως τρεις φορές πιο φωτεινή από οτιδήποτε άλλο στον ουρανό, η οποία δεν είχε γίνει καθόλου αντιληπτή μέχρι σήμερα. Οι επιστήμονες τώρα με πολύ ενδιαφέρον θα εστιάσουν την προσοχή τους στη σύνθεση και τη δομή αυτού του μέχρι τώρα συνόρου, που βρίσκεται στην λεγόμενη ηλιόπαυση, εκεί δηλαδή που σταματά η επικράτεια του ήλιου μας (ορίζεται ως η περιοχή όπου έχουν ισοδύναμη πίεση τα εξερχόμενα σωματίδια του ηλιακού ανέμου και τα εισερχόμενα σωματίδια από τη μεσοαστρική περιοχή). Η πραγματική έκταση και το πραγματικό σχήμα της ηλιόσφαιρας αποτελούσε εδώ και πάνω από πέντε δεκαετίες αντικείμενο έντονης επιστημονικής διαμάχης.

Οι επιστήμονες θέλουν τώρα να μάθουν περισσότερα για το πώς τα σύνορα του ηλιακού συστήματος και οι ηλιακοί άνεμοι που ξεκινούν από τον ήλιο, αλληλεπιδρούν με το διαστρικό μέσο (μεσοαστρική ύλη), την περιοχή ανάμεσα στα άστρα, η οποία είναι γεμάτη αέρια και σκόνη. Επίσης προσδοκούν να αποκτήσουν μεγαλύτερη κατανόηση για την ηλιόσφαιρα, τη γιγάντια φούσκα, όπως την έχει περιγράψει η NASA, που περιλαμβάνει μέσα της τη Γη και τους άλλους πλανήτες και η οποία αποτελεί το πρώτο στρώμα προστασίας από την κοσμική ακτινοβολία υψηλής ενέργειας, που έρχεται από το σύμπαν.

Ανάμεσα στους ερευνητές, βρίσκονται και οι ελληνικής καταγωγής Σταμάτης Κριμιτζής (πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών) και Γ.Λειβαδιώτης (Νοτιοδυτικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Σαν Αντόνιο Τέξας).