Ο οργισμένος, προκλητικός και αμετανόητος κύριος Μουμπάρακ

Ο Χόσνι Μουμπάρακ εξαπέλυσε χθες την αντεπανάστασή του, στέλνοντας κύματα ενόπλων να πολεμήσουν με τους διαδηλωτές στο Κάιρο και τις άλλες πόλεις. Οι επιθέσεις, στις οποίες έλαβαν μέρος αστυνομικοί με πολιτικά, ασφαλίτες, αλλά και πολίτες που υποστηρίζουν το καθεστώς, ήταν προσεκτικά οργανωμένες. Και ο στρατός, που είχε υποσχεθεί να προστατεύσει τα «νόμιμα» δικαιώματα των διαδηλωτών, έμεινε αμέτοχος και παρακολούθησε την αιματοχυσία.

Οι ίδιες σκηνές επαναλαμβάνονται και σήμερα. Η τροπή αυτή δεν αποτελεί έκπληξη. Η έκπληξη είναι ότι το καθεστώς ανέχθηκε την αναταραχή για μια σχεδόν εβδομάδα.

Όπως επισημαίνει ο Σάιμον Τάινταλ στην Γκάρντιαν, ο Μουμπάρακ δεν υπήρξε ποτέ ένας δικτάτορας του είδους του Σαντάμ Χουσέιν ή του Ρόμπερτ Μουγκάμπε. Η διακυβέρνησή του έμοιαζε περισσότερο με τον δεσποτισμό ενός ευρωπαίου μονάρχη του 18ου αιώνα. Κατά βάθος, όμως, στηριζόταν πάντα στην ισχύ και τη βία. Και τώρα, αυτή η σκοτεινή πλευρά βγαίνει στην επιφάνεια.

Στο διάγγελμα που απηύθυνε προχθές το βράδυ προς το έθνος, ο Μουμπάρακ ήταν οργισμένος, προκλητικός και αμετανόητος. Δεν απολογήθηκε, δεν ανέλαβε νέες πρωτοβουλίες, δεν υποσχέθηκε ότι δεν θα τον διαδεχθεί ο γιος του, αλλά έδωσε μαθήματα στους Αιγύπτιους για τη σημασία της τάξης και της σταθερότητας (που μόνο αυτός μπορεί να εγγυηθεί). Εμοιαζε να μην έμαθε τίποτα από τα γεγονότα της τελευταίας εβδομάδας. Η μοναδική του «παραχώρηση» - ότι δεν θα επιδιώξει την επανεκλογή του - δεν αποτέλεσε καν παραχώρηση. Στο κάτω-κάτω, ποτέ δεν είχε δηλώσει το αντίθετο.

Αυτή δεν ήταν εμφάνιση ενός ηττημένου ανθρώπου. Ο Μουμπάρακ και η κλίκα γύρω απ’αυτόν, όπου κυριαρχεί ο στρατός, αποφάσισαν να ανακαταλάβουν τους δρόμους. Η συζήτηση για μεταρρυθμίσεις και εκλογές και διαπραγματεύσεις μπορεί να περιμένει, ό,τι κι αν λέει ο Ομπάμα.

Η στρατηγική αυτή μπορεί και να λειτουργήσει. «Φανταστείτε ότι είστε ο Χόσνι Μουμπάρακ και ότι έχετε κυβερνήσει την Αίγυπτο επί 30 χρόνια», γράφει ο Μπρετ Στίβενς στη Γουολ Στριτ Τζέρναλ. «Είστε γέρος, άρρωστος, μισητός και εθισμένος στην εξουσία. Θα μπορούσατε να ενορχηστρώσετε μια αρμονική αποχώρηση, υποσχόμενος τίμιες και ελεύθερες εκλογές στις οποίες δεν θα λάβετε μέρος. Αντί γι’αυτό, στοιχηματίζετε ότι μπορείτε να διώξετε τους διαδηλωτές από τους δρόμους και να συνεχίσετε. Πρόκειται για ένα αξιοσημείωτο στοίχημα…»

Υπάρχουν αρκετοί λόγοι να πιστεύει κανείς ότι ο Μουμπάρακ μπορεί όχι μόνο να κρατήσει τους οκτώ μήνες που ακολουθούν, αλλά να ασκήσει και αποφασιστική, αν όχι μοιραία επιρροή στη νέα κατεύθυνση της Αιγύπτου. Όπως είναι σήμερα τα πράγματα, το καθεστώς έχει μια συνοχή, η αντιπολίτευση είναι διχασμένη και οι Αμερικανοί αναποφάσιστοι. Παρά την επιμονή του για μια άμεση και πειθαρχημένη μετάβαση, ο Ομπάμα δεν έχει άρει την προσωπική του υποστήριξη. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ζητήσει την άμεση παραίτηση του Μουμπάρακ. Ο Ντέιβιντ Κάμερον αρκέστηκε να δηλώσει ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν με ταχύτερο ρυθμό.

Ο Μουμπάρακ και ο αντιπρόεδρός του Ομάρ Σουλεϊμάν έχουν κι άλλα χαρτιά να παίξουν καθώς προσπαθούν να ανακτήσουν τον έλεγχο. Όπως και στο παρελθόν, μπορούν να εκμεταλλευτούν τους φόβους των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ για κατάληψη της εξουσίας από τους ισλαμιστές. Μπορούν να επισημάνουν πόσο καταστροφικό θα ήταν να ακυρώσει μια νέα κυβέρνηση την ειρηνευτική συμφωνία της Αιγύπτου με το Ισραήλ. Μπορούν να υποστηρίξουν ότι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Μοχάμεντ Ελ Μπαραντέι είναι αναξιόπιστος. Ηδη έχουν ξεκινήσει αυτή την εκστρατεία.

Ο Μουμπάρακ έχει στο πλευρό του τα συντηρητικά αραβικά κράτη του Κόλπου, όπως είναι η Σαουδική Αραβία, η Λιβύη και η Αλγερία, αλλά και μια σειρά από αφρικανικές κυβερνήσεις που δεν βλέπουν με καθόλου μάτι τη λαϊκή εξέγερση. Ακόμη και το Ιράν τηρεί διφορούμενη στάση. Ο αιγύπτιος πρόεδρος μπορεί να προσφέρει διαπραγματεύσεις στην αντιπολίτευση και να αποκομίσει οφέλη από την άρνησή της να μιλήσει μαζί του. Κι αν τίποτα απ’όλα αυτά δεν δουλέψει, μπορεί πάντα να στέλνει στο δρόμο τους χούλιγκαν για να δείξει ότι χωρίς αυτόν κυβερνά το χάος.

Πηγή: Guardian, ΑΠΕ