Πώς ο νυχτερινός ύπνος μπορεί να γίνει μαρτύριο για το παιδί σας

Υπάρχουν φορές που η απολύτως απαραίτητη φυσική ανάγκη του ύπνου μετατρέπεται μέσα στο παιδικό δωμάτιο σε μια διαδικασία τρομακτική. Αγχογόνα γεγονότα όπως ο αποχωρισμός του παιδιού από τους γονείς, η αλλαγή σχολείου ή η έλευση ενός αδελφού μπορούν να «γεννήσουν» μέσα στο παιδικό μυαλό σκοτεινές και απειλητικές μορφές που το εμποδίζουν να αφεθεί ήσυχο στην αγκαλιά του Μορφέα. Εάν το παιδί σας παρουσιάζει τέτοια προβλήματα «αγκαλιάστε» το με στοργή προκειμένου να του χαρίσετε ήρεμες νύχτες.

Υπάρχουν διάφορες μορφές διαταραχών ύπνου. Οι κυριότερες από αυτές είναι:

1. Παραμιλητό, αϋπνία, υπνοβασία, συχνό ξύπνημα, ανήσυχος ύπνος –οι λεγόμενες και ελάσσονες διαταραχές ύπνου
Συμπτώματα: Το αγχώδες παιδί μπορεί να μένει ξαπλωμένο στο κρεβάτι ξύπνιο για ώρες, αναπολώντας τα γεγονότα της ημέρας, μπορεί να παραμιλά στον ύπνο του ή να υπνοβατεί.
Αίτια: Το στρες σε συνδυασμό με λανθασμένους χειρισμούς εκ μέρους των γονέων οι οποίοι προσπαθούν να επιβάλλουν αυταρχικά στο παιδί ένα πρόγραμμα ύπνου με βάση τις δικές τους και όχι τις δικές του ανάγκες.
Αντιμετώπιση: Συνήθως δεν απαιτείται ιδιαίτερη θεραπευτική προσέγγιση. Οι γονείς πρέπει, χωρίς τιμωρίες, να δίνουν χρόνο στο παιδί ώστε να εγκλιματιστεί ομαλά στη ρουτίνα της οικογένειας.

2. Νυχτερινοί εφιάλτες
Συμπτώματα: Νυχτερινούς εφιάλτες βιώνει περίπου το 1/3 των παιδιών δημοτικού σχολείου και σε αυτούς «πρωταγωνιστούν» απειλητικά ηλικιωμένα πρόσωπα, ληστές ή ζώα.
Αίτια: Εμφανίζονται συνήθως σε παιδιά που έχουν προϊστορία άγχους, ανασφάλειας, υπερδιέγερσης και εμπειρίες αποχωρισμού από τους γονείς.

Αντιμετώπιση: Ο γονέας πρέπει να φροντίσει να καθησυχάσει το παιδί και να αναζητήσει τις βαθύτερες αιτίες της συμπεριφοράς του μέσα στην καθημερινότητά του. Αν οι διαταραχές του ύπνου είναι έντονες και συχνές απαιτείται η βοήθεια του ειδικού.

3. Φόβος στο σκοτάδι
Συμπτώματα: Το παιδί φοβάται να μείνει μόνο στο σκοτεινό δωμάτιο και πιστεύει ότι κινδυνεύει από απειλητικές μορφές που θα του κάνουν κακό.
Αίτια: Τις περισσότερες φορές διαπιστώνεται ότι οι γονείς είναι αυτοί που έχουν αναπτύξει τον φόβο στα παιδιά μέσα από τρομακτικές ιστορίες που τους έχουν αφηγηθεί για φαντάσματα ή ληστές. Στο μυαλό του παιδιού λειτουργεί μια σύνδεση όπου το σκοτάδι είναι η απειλή και ο γονιός που θα εμφανιστεί και θα ανάψει το φως η σωτηρία.
 Αντιμετώπιση: Οι γονείς πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως είναι φυσικό να φοβάται ένα παιδί το σκοτάδι ως κάτι άγνωστο και μυστηριώδες. Πρέπει να είναι διακριτικά δίπλα του μέσα στο σκοτεινό δωμάτιο έως ότου αποκοιμηθεί.  

4. Νυχτερινή ενούρηση
Συμπτώματα: Το «βρέξιμο» του κρεβατιού πρέπει να ανησυχεί τον γονιό όταν συνεχίσει να παρουσιάζεται μετά την ηλικία των τριών ετών. Κάποια παιδιά ενώ έχουν αποκτήσει έλεγχο σφιγκτήρων αρχίζουν και πάλι να «βρέχονται» τη νύχτα.   
Αίτια: Το 10% των προβλημάτων ακράτειας στην παιδική ηλικία οφείλεται σε οργανικούς παράγοντες. Η νυχτερινή ενούρηση μπορεί όμως να μαρτυρεί και παλινδρόμηση και «μωρουδίστικη» συμπεριφορά του παιδιού απέναντι σε κάποια έντονα γεγονότα της ζωής του. Κάποιες φορές δείχνει εχθρότητα προς τους γονείς η οποία δεν εκφράζεται ανοιχτά.
Αντιμετώπιση: Εάν δεν υπάρχει οργανικό αίτιο, οπότε είναι απαραίτητη μια επίσκεψη στον ειδικό γιατρό, οι γονείς με τη βοήθεια ενός ψυχολόγου πρέπει να βοηθήσουν το παιδί  ώστε να απαλλαγεί από λανθασμένες συνήθειες. Πάντως έχει παρατηρηθεί ότι με την πάροδο της ηλικίας ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών αποκτά από μόνο του πλήρη έλεγχο σφιγκτήρων.