N. Αλιάγας: Από τη δημοκρατία στη θεατροκρατία

Κατέβηκε ο κόσμος στους δρόμους όχι για να λιντσάρει τον καρνάβαλο πολιτικό και να τον κάψει έξω από τη Βουλή των Ελλήνων -μάλλον αδιαφορεί για τους αποδιοπομπαίους τράγους-, αλλά για να  αναθεωρήσει το ηθικό συμβόλαιο που τον συνδέει με την Πολιτεία. Και αυτό είναι σοβαρό και πρωτοφανές. Κατέβηκαν στους δρόμους οι συνειδητοποιημένοι πολίτες της γενέτειρας της Δημοκρατίας, οι indignados της Ελλάδος, που προβλήθηκαν μέσα από τα δορυφορικά δίκτυα σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι δεν ζητούσαν ελεημοσύνη και δεν θύμιζαν σε τίποτε τους olvidados του Λουίς Μπουνιουέλ ούτε τους Αθλιους του Βίκτωρος Ουγκό, αλλά ένα υπερήφανο, φιλήσυχο, αυθόρμητο και αυθεντικό κίνημα που γεννήθηκε μέσα από τις ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, εκεί όπου δεν υπάρχουν ετικέτες και κοινωνικές διακρίσεις.
 
Κατέβηκαν στους δρόμους μανάδες, πατεράδες, αδέλφια, φίλοι και παιδιά, Ελληνες που κουράστηκαν, με το δίκιο να τους πνίγει και απογοητευμένοι από όλους αυτούς τους πρωταγωνιστές της πολιτικής σκηνής που «τα φάγανε μαζί» τάζοντας λαγούς και πετραχήλια σε έναν λαό που με τον τρόπο του έπεσε θύμα συνενοχής από τη μεγάλη του ανοχή και τη χαρισμένη κάθε φορά ψήφο του προς τους αδηφάγους άρχοντες. Η αγανάκτηση έγινε αναθεώρηση και προειδοποίηση ότι τα πράγματα δεν μπορούν να συνεχίσουν να είναι έτσι.


Πέρα από την οποιαδήποτε απειλή αποχής. δεν φταίει ένας, φταίνε όλοι. Ο καθείς με τη συνείδησή του. Η ιδέα της Δημοκρατίας, από τις λέξεις «δήμος» και «κράτος», δημιουργήθηκε ταυτόχρονα με την εδραίωση του πολιτεύματος που εκχωρεί την εξουσία στον λαό. Σήμερα ο λαός ζητάει την εξουσία πίσω. Αρκετά τη χάρισε ή μάλλον τη δάνεισε δίχως ένα ψιχουλάκι αξιοκρατικού ανταλλάγματος και κανέναν σεβασμό απέναντι στα παιδιά του.
Η αγανάκτηση είναι υγιής αντίδραση από τη στιγμή που όλοι οι νέοι μας δεν ασπάζονται πλέον κομματόσκυλα και δεν έχουν για πρότυπα βολεμένους πολιτικούς που έκαναν την πολιτική επάγγελμα και όχι συνείδηση στις πλατείες και τα καφενεία της χώρας. Το γλέντι έχει τελειώσει προ πολλού και το ξύπνημα από αυτό θυμίζει hangover. Ωστόσο τονίζω ότι υπάρχουν αξιοσέβαστες προσωπικότητες που προσέφεραν και προσφέρουν στην Ελλάδα και την κοινωνία της δίχως τυμπανοκρουσίες και ψευτοεντάσεις στα στημένα τηλεοπτικά παράθυρα.
 
Το θέμα είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει πλέον το κατάλληλο όραμα που θα κάνουν πραγματικότητα και μέσα από το οποίο θα δώσουν ελπίδα στους αγανακτισμένους πολίτες αυτής της χώρας. Πολιτικός λόγος ίσον όραμα και όχι κίβδηλες υποσχέσεις, δηλώσεις της πλάκας, τυχοδιωκτισμοί, εξτρεμισμοί, δημαγωγίες, κομματικά τρικ, ατιμώρητα σκάνδαλα κ.ο.κ. Αυτή η καραμέλα έχει χαλάσει προ πολλού, με την παράσταση να έχει κάτι από dejavu και τους κομπάρσους να μην πείθουν καμία ελεύθερη συνείδηση. Η βαθιά αναθεώρηση της σχέσης λαού και Πολιτείας πρέπει να θεμελιωθεί  σε νέες βάσεις ξεκινώντας από την Παιδεία, την πρόσβαση από όλους στην ελπίδα. Η δε διοίκηση, φανερή ή μη, να σταματήσει να μοιράζεται σε πέντε οικογένειες όπως συμβαίνει από τη μεταπολίτευση και μετά. Τέλος στην όποια τραβεστί νομενκλατούρα, τέλος στις δουλοπρέπειες του νεποτισμού, στις μικρές κομπίνες των κουμπάρων και τις γελοιότητες τύπου «αυτός είναι δικός μας». Οχι, ρε φίλε, δεν είμαι δικός σου, δεν είμαι κανενός, ούτε εγώ ούτε τα παιδιά μου. Και αν το έχεις ξεχάσει εσύ, είσαι στη διάθεσή μου, κάφρε! Δεν αντιπροσωπεύεις πλέον την κοινωνία και τα θέλω της.

Κανένας φωτισμένος νέος δεν ονειρεύεται να ακολουθήσει τον δρόμο σου και κανένα διευθυντήριο δεν μπορεί να υποτάσσει τη συνείδηση ενός ολόκληρου λαού - πέρα από το οποιοδήποτε χρέος. Δεν είσαι ικανός ούτε να παρουσιαστείς σαν αξιόπιστος συνομιλητής απέναντι στους ξένους. Οταν εδώ και τριάντα χρόνια ανεβαίνεις στα σκαλοπάτια των δυτικών μεγάρων σαν τον Χατζηαβάτη, πώς να σε πάρει κανείς στα σοβαρά; Τα παιδιά σου σίγουρα δεν θέλουν να σου μοιάσουν. Και αν δεν τα κρατήσεις στη γη τους, θα πάνε να κατακτήσουν άλλες πολιτείες, εκτός των συνόρων. Αλλά και τότε θα προσπαθήσεις να τα φας. Σ' αυτό το θέατρο σκιών του παραλόγου και του αδιεξόδου που στήνεται μέρα παρά μέρα και μας ανησυχεί όλους βαθύτατα γιατί το μέλλον δεν υπήρξε ποτέ τόσο αβέβαιο, ας θυμηθούμε το πλατωνικό επινόημα, αδίκως λησμονημένο, όπως μας το μεταφέρει η αείμνηστη ελληνίστρια Ζακλίν ντε Ρομιγί: «Ο όρος θεατροκρατία μπορεί αναμφισβήτητα να χρησιμοποιηθεί με όλη του τη σημασία στον σύγχρονο κόσμο μας στη συχνά αποκαλούμενη κοινωνία του θεάματος.

Η θεατροκρατία είναι το στάδιο ανάπτυξης του δημοκρατικού πολιτεύματος όπου όλοι πιστεύουν πως είναι ικανοί να κάνουν τα πάντα, αρχικά στο θέατρο και έπειτα σε άλλους τομείς. Χωρίς, όμως, να έχουν λάβει την κατάλληλη μόρφωση. Ο καθένας αποκτά έτσι μια αυτοπεποίθηση που πολύ σύντομα μεταλλάσσεται σε αναισχυντία, με αποτέλεσμα να αρνείται την οποιαδήποτε αρχή, να παραβαίνει νόμους και να μη σέβεται ούτε όρκους ούτε υποσχέσεις». (Πλάτωνας, Νόμοι Γ,  701 a-d).