Βρέθηκε το γονίδιο του ύπνου

Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που αν δεν κοιμηθούν τουλάχιστον οκτώ ώρες αισθάνονται κουρασμένοι για όλη την υπόλοιπη διάρκεια της ημέρας, ενώ άλλοι με μόλις πέντε ώρες είναι πιο φρέσκοι από ποτέ! Τώρα, για πρώτη φορά, οι γενετιστές εντόπισαν ένα γονίδιο στο γενικό πληθυσμό, το οποίο φαίνεται να επηρεάζει τον χρόνο ύπνου που χρειάζεται ο κάθε άνθρωπος.

Ο ύπνος, που ως διαδικασία ενδιαφέρει εδώ και πολλά χρόνια τους επιστήμονες, επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως, για παράδειγμα, από το βάρος του σώματος: όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης σωματικής μάζας ενός ανθρώπου, τόσο λιγότερο γενικά κοιμάται.

Όπως αναφέρει το περιοδικό «Sience» μια ομάδα ευρωπαίων ερευνητών, υπό την Κάρλα Άλενμπραντ του Κέντρου Χρονοβιολογίας του πανεπιστημίου του Μονάχου, αναζητώντας γενετικές αιτίες για τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων στη διάρκεια του ύπνου ήρθαν σε μια νέα ανακάλυψή, την οποία παρουσίασαν στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρίας Ανθρώπινης Γενετικής, στην Ουάσιγκτον.

Οι επιστήμονες μελέτησαν δείγματα DNA 4.260 ατόμων από επτά χώρες, από την Ιταλία έως την Εσθονία, και τα συσχέτισαν με τις συνήθειες ύπνου που ανέφεραν οι εθελοντές. Οι ερευνητές, στη συνέχεια, αναζήτησαν γενετικούς παράγοντες που είναι κοινοί σε εκείνους τους ανθρώπους που κοιμούνται περισσότερο ή λιγότερο.

Με αυτό τον τρόπο, εντόπισαν ένα γονίδιο, το ABCC9, το οποίο φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά τη διάρκεια του ύπνου. Όταν έχουν τη δυνατότητα να κοιμηθούν όση ώρα θέλουν, όσοι διαθέτουν δύο αντίγραφα μιας παραλλαγής αυτού του γονιδίου, κοιμούνται κατά μέσο όρο 6% λιγότερο από όσους έχουν δύο αντίγραφα από μια δεύτερη παραλλαγή του ίδιου γονιδίου ή περίπου 7,5 ώρες έναντι 8 ωρών.

Το γονίδιο ABCC9 κωδικοποιεί μια πρωτεΐνη, τη SUR2, που εμπλέκεται στο «κύκλωμα του καλίου», το οποίο διοχετεύει ιόντα καλίου στα κύτταρα. Όταν οι ερευνητές απενεργοποίησαν αυτό το γονίδιο σε μύγες στο εργαστήριο, αυτές κοιμήθηκαν πολύ λιγότερο σε σχέση με τις άλλες που δεν είχαν υποστεί τη γενετική μετάλλαξη.

Μέχρι στιγμής, έχει βρεθεί και ένα άλλο γονίδιο, το Dec2, που επηρεάζει τη διάρκεια του ύπνου, όμως αυτό έχει εντοπιστεί μόνο σε μερικές οικογένειες και όχι γενικά στον ανθρώπινο πληθυσμό. Το ABCC9 είναι το πρώτο γονίδιο που εμφανίζεται να σχετίζεται στενά με τη διάρκεια του ύπνου σε όλους τους ανθρώπους και όχι μόνο σε μερικές ομάδες του πληθυσμού.

Επειδή η πρωτεΐνη SUR2, που ελέγχεται από το γονίδιο ABCC9, εμπλέκεται επίσης στο διαβήτη και στην καρδιοπάθεια, όπως δήλωσαν οι γερμανοί ερευνητές, η ανακάλυψή τους μπορεί να ενδιαφέρει και όσους επιστήμονες ασχολούνται με αυτές τις παθήσεις και το πώς αλληλοεπηρεάζονται με τη διάρκεια του ύπνου ενός ασθενούς.