Ο δεκάλογος της καλής παιδικής υγείας

Nαι…

...στην κίνηση. ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΔΥΟ ΜΕ ΤΡΕΙΣ ΦΟΡΕΣ την εβδομάδα την ευκαιρία να κινούνται, να παίζουν, να αθλούνται. Κολύμπι, ποδόσφαιρο, χορός, αποτελούν τα πλέον δημοφιλή σπορ για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας. Εξίσου ωφέλιμη για τον παιδικό οργανισμό είναι και μια απλή επίσκεψη στο πάρκο της γειτονιάς. Η κίνηση μόνο οφέλη προσφέρει στα παιδιά –καίνε περισσότερες θερμίδες, αποκτούν την αίσθηση του σώματός τους και των δυνατοτήτων τους. Ένα παχύσαρκο παιδί που κάθεται στον καναπέ δεν θα συνειδητοποιήσει ότι είναι παχύσαρκο. Θα το καταλάβει όμως όταν χρειαστεί να κινηθεί μαζί με τους συνομηλίκους του!

...στο οικογενειακό τραπέζι. Παραγνωρισμένο τις τελευταίες δύο δεκαετίες, το οικογενειακό γεύμα έρχεται και πάλι στο προσκήνιο μετά τιμών και δόξας. Οι ειδικοί υπενθυμίζουν τις ξεχασμένες αξίες του σταθερού οικογενειακού γεύματος: ότι βοηθάει στην ανάπτυξη δεσμών μεταξύ των μελών του σπιτιού, ότι μαθαίνει στα παιδιά πώς να συμπεριφέρονται με άλλους, και κυρίως προλαμβάνει τις τόσο συχνές σήμερα διατροφικές διαταραχές στους εφήβους. Σω εκ τούτου επιβάλλεται να τρώτε οικογενειακά τουλάχιστον ένα γεύμα της ημέρας - όποιο σας εξυπηρετεί καλύτερα- τρεις με τέσσερις φορές την εβδομάδα. Το χρωστάτε στα παιδιά σας.

...στην ποικιλία τροφών. H καθημερινή διατροφή των παιδιών πρέπει να συνδυάζει τροφές από όλες τις ομάδες τροφίμων (δημητριακά, φρούτα, σαλάτες, γαλακτοκομικά κλπ.). Προγραμματίστε τη διατροφή των παιδιών. Είναι απαραίτητη η κατανάλωση πολλών μικρών γευμάτων μέσα στην ημέρα – πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό, βραδινό. Φροντίζετε ώστε τα κυρίως γεύματα να είναι πλήρη. Πάντα να συνοδεύονται με λαχανικά και να περιέχουν ποικιλία θρεπτικών συστατικών, πρωτεΐνες (ψάρι, κοτόπουλο, μοσχάρι, χοιρινό), υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, όσπρια, λαδερά), λίπος (κυρίως ελαιόλαδο).

...στο πρωινό. Η παράλειψη του πρωινού γεύματος , λόγω της έλλειψης χρόνου ή της άρνησης των παιδιών, είναι πρόβλημα σχεδόν σε κάθε οικογένεια. Ουκ ολίγες έρευνες έχουν δείξει ότι η πλειονότητα των μαθητών φεύγει για το σχολείο χωρίς πρωινό, ή τρώγοντας τρόφιμα χαμηλής θρεπτική αξίας. Καθώς επίσης ότι τα παιδιά που συστηματικά δεν τρώνε πρωινό είναι παχύσαρκα, κινδυνεύουν να εμφανίσουν καρδιαγγειακά προβλήματα, παρουσιάζουν μειωμένα επίπεδα σιδήρου και έχουν προβλήματα συγκέντρωσης και μνήμης. Εν ολίγοις εσείς ως γονείς αντιλαμβάνεστε ότι οι λόγοι που επιβάλλουν το πρωινό πολλοί. Φροντίστε λοιπόν να εξασφαλίσετε ένα πλούσιο πρωινό καθημερινά με την ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα τα… δελεάσετε.

...στα σωστά ερεθίσματα διατροφής. Έρευνες έχουν δείξει επανειλημμένως ότι οι διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών οφείλονται στις συνήθειες των γονιών Ως γονείς λοιπόν οφείλετε να δώσετε πρώτοι στα παιδιά το καλό παράδειγμα με τη συμπεριφορά και τις επιλογές σας σχετικά με το ζήτημα της υγιεινής διατροφής. Αντιλαμβάνεστε ότι όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις που αφορούν θέματα της ανατροφής των παιδιών, είστε δέσμιοι της… δημόσιας εικόνας σας. Δεν μπορείτε να απαγορεύετε στο παιδί να τρώει έτοιμο φαγητό, κι εσείς να παραγγέλνετε συστηματικά από το ταχυφαγείο της γειτονιάς. Ούτε να φεύγετε άρον άρον κάθε πρωί από το σπίτι με έναν καφέ στο χέρι και να «απαιτείτε» το παιδί να τρώει πρωινό.  

Όχι…

...στις οθόνες. Το ότι οι πολλές ώρες ενασχόλησης με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή μπροστά στην τηλεόραση με παιχνίδια τύπου play station έχουν πολλαπλές αρνητικές επιπτώσεις στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών δεν είναι είδηση, ενδεχομένως όμως χρειάζεται να… μας το υπενθυμίζουμε συχνά. Προάγουν τη σωματική αδράνεια και την ακινησία, απομονώνουν τα παιδιά από τον περίγυρό τους, το εκθέτουν σε διαφημιστικά μηνύματα ακατάλληλα για την ηλικία τους. Σίγουρα δεν είναι εύκολο να πείσετε τα παιδιά για αυτούς τους κινδύνους. Κάντε μια σχετική κουβέντα μαζί τους και θέστε κανόνες σε ό,τι αφορά το θέμα. Τα παιδιά δεν πρέπει να κάθονται μπροστά στον υπολογιστή ή την τηλεόραση περισσότερο από μία ώρα την ημέρα.

...στο φαγητό μπροστά στην τηλεόραση. Όσο περισσότερη τηλεόραση παρακολουθούν τα παιδιά, τόσο πιθανότερο είναι να γίνουν υπέρβαρα. Οι ειδικοί λένε αναφερόμενοι στην τηλεόραση ότι «ενός κακού μύρια έπονται». Πράγματι, όταν τα παιδιά περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους παρακολουθώντας τηλεόραση, δεν ασκούνται όσο χρειάζεται. Επίσης, γίνονται εύκολα «θύματα» των τηλεοπτικών διαφημίσεων που προωθούν ανθυγιεινά προϊόντα. Ακόμη, ένα από τα νέα «δεινά» της τηλεόρασης είναι ότι προβάλλει την εικόνα εξαιρετικά αδύνατων μοντέλων, γεγονός που έχει άμεσο αντίκτυπο κυρίως στα κορίτσια, επηρεάζοντας την υγεία και την αυτοεκτίμησή τους.

...στις «κενές » θερμίδες. Οι τροφές με πολύ μικρή, αν όχι μηδαμινή θρεπτική αξία, που την ίδια στιγμή είναι πλούσια σε θερμίδες, κυρίως λόγω της μεγάλης περιεκτικότητάς τους σε ζάχαρη ή λίπος, κατά έναν περίεργο τρόπο έλκουν πάντοτε τα παιδιά. Καραμέλες, γαριδάκια, αναψυκτικά, κρουασάν, πατατάκια, σοκολάτες, γενικότερα τροφές ραφιναρισμένες, επεξεργασμένες, που περιέχουν πολλά συντηρητικά και πολλή «κρυμμένη» ζάχαρη, είναι οι μεγάλες τους αγάπες. Δεν είναι εύκολο να καταργήσετε τις «κενές » θερμίδες από τη διατροφή των παιδιών. Τα παιδιά ποτέ δεν θα… βαρεθούν να ζητάνε ανθυγιεινά σνακ, εσείς πάλι μπορείτε να τους προσφέρετε πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις, όπως παστέλι, κουλούρι με σουσάμι, home made κέικ, ποπ κορν, χάμπουργκερ, τηγανητές πατάτες.

...στα τρανς λιπαρά. Τα λιπαρά τρανς είναι φυτικά έλαια που τους έχει προστεθεί υδρογόνο, πιθανόν να τα συναντήσετε στις ετικέτες και ως υδρογονωμένα έλαια. Τα φυτικά έλαια είναι αρκετά αθώα, ωστόσο η υδρογόνωση τα μετατρέπει σε βλαβερά και ολέθρια λίπη, οπότε πρέπει να τα κρατάτε μακριά από το ψυγείο, το τραπέζι, το πιάτο των παιδιών και το δικό σας! Αν αναρωτιέστε πώς θα τα εντοπίσετε, σας λέμε εξαρχής πώς δεν είναι εύκολο διότι η νομοθεσία δεν υποχρεώνει ακόμη την αναγραφή της ένδειξης τρανς λιπαρά στις ετικέτες όλων των προϊόντων. Σε γενικές γραμμές να θυμάστε ότι βρίσκονται σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα των φαστ φουντ (έτσι εξηγείται η τόσο… νόστιμη γεύση τους), στις φυτικές μαργαρίνες και στα έλαια, και στα τηγανητά φαγητά.

...στις δίαιτες. Όπως τουλάχιστον τις εννοούμε εμείς οι μεγάλοι. Τα παιδιά πρέπει να ακολουθούν ένα συγκεκριμένο διαιτολόγιο, αυτό που υπαγορεύει η ηλικία τους, οι διατροφικές τους ανάγκες, οι δραστηριότητές τους, οι κανόνες της υγιεινής διατροφής, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υποβάλλονται σε δίαιτες αδυνατίσματος. Ακόμη και τα υπέρβαρα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν τις δίαιτες αδυνατίσματος. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι τα παιδιά με περιττά κιλά θα κάνουν δίαιτα, όχι όμως για να αδυνατίσουν, αλλά για να διατηρήσουν σταθερό το βάρος τους.

• Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κλινικό διαιτολόγο- διατροφολόγο, MSc, πρόεδρο του Ελληνικού Ινστιτούτου Διατροφής κ. Χαράλαμπο Γεωργακάκη