Οι μαστογραφίες μπορεί να ανιχνεύουν ακόμη και ανύπαρκτους καρκίνους

Περίπου το ένα τρίτο των καρκίνων του μαστού που εντοπίζονται σε μαστογραφίες ρουτίνας, είναι ανύπαρκτοι ή ακίνδυνοι όγκοι που δε χρειάζονται αντιμετώπιση, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, που υποστηρίζει ότι η υπερβολικά διαδεδομένη χρήση της μαστογραφίας σε υγιείς γυναίκες έχει ως συνέπεια την περιττή θεραπεία αρκετών καρκίνων που ποτέ δεν θα είχαν παρουσιάσει συμπτώματα και γενικά δεν είναι απειλητικοί για τη ζωή.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γκίλμπερτ Γουέλτς της Ιατρικής Σχολής του Κολλεγίου Ντάρτμουθ με τη νέα μελέτη τους, έρχονται να αναζωπυρώσουν την επιστημονική διαμάχη για τα οφέλη των τακτικών μαστογραφιών.

Η νέα έρευνα συσχέτισε τα αποτελέσματα των εξετάσεων μαστογραφίας με τα περιστατικά καρκίνου του μαστού, στη διάρκεια μιας μεγάλης χρονικής περιόδου (1976-2008), σε γυναίκες άνω των 40 ετών στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τους ερευνητές, πάνω από ένα εκατομμύριο γυναίκες που διαγνώστηκαν με τη νόσο, ποτέ δεν θα είχαν αναπτύξει συμπτώματα καρκίνου. Συνολικά, εκτιμούν ότι το 31% όλων των περιπτώσεων διαγνωσμένων καρκίνου του μαστού αφορούν όγκους που δεν χρειάζονται κάποια θεραπεία.

«Η μελέτη μας εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την αξία της μαστογραφίας. Η βλάβη από την υπερ-διάγνωση είναι πιθανώς μεγαλύτερη από ό,τι έχει μέχρι σήμερα αναγνωριστεί», υποστηρίζουν οι Αμερικανοί επιστήμονες, που επισημαίνουν ότι, μετά τις μαστογραφίες, οι γυναίκες αναγκάστηκαν να υποβληθούν σε χειρουργικές επεμβάσεις, ακτινοβολίες, χημειοθεραπείες και ορμονοθεραπείες, για να θεραπεύσουν «ανωμαλίες που ποτέ δεν θα είχαν προκαλέσει αρρώστια».

Η διαπίστωση αυτή, όπως διευκρινίστηκε, δεν αφορά τις γυναίκες που έχουν κληρονομική γενετική προδιάθεση για καρκίνο του μαστού και εμφανίζουν μια επιθετική μορφή της νόσου σε πιο νεαρή ηλικία, συνεπώς πρέπει να κάνουν τακτικές μαστογραφίες.

Η νέα μελέτη προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις - θετικές και αρνητικές. Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ακτινολογίας την χαρακτήρισε «βαθιά εσφαλμένη και παραπλανητική». Άλλοι επιστήμονες συμφώνησαν ότι όντως έχει υπερτιμηθεί η σημασία της μαστογραφίας, καθώς στην πραγματικότητα δεν έχει καταφέρει να μειώσει σημαντικά τη θνησιμότητα από τη νόσο.

Σύμφωνα με τους ερευνητές και άλλους επιστήμονες που συμφωνούν μαζί τους, εφόσον οι τακτικές μαστογραφίες κάνουν πλέον περισσότερες διαγνώσεις καρκίνων σε αρχικό στάδιο και συνεπώς η νόσος εμποδίζεται με έγκαιρη θεραπεία να επιδεινωθεί, θα έπρεπε να εμφανίζεται και μια ανάλογη μείωση των περιστατικών καρκίνων προχωρημένου σταδίου, όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στα στατιστικά στοιχεία. Ενώ έχουν διπλασιαστεί οι διαγνώσεις καρκίνων σε αρχικό στάδιο, οι καρκίνοι προχωρημένου σταδίου έχουν μειωθεί μόνο κατά 8%.

Από αυτό, οι «αιρετικοί» επιστήμονες βγάζουν το -επίμαχο- συμπέρασμα ότι πολλές από τις έγκαιρα διαγνωσμένες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού ούτως ή άλλως ποτέ δεν θα είχαν εξελιχθεί σε προχωρημένο καρκίνο. Συνεπώς, όπως λένε, η μαστογραφία αφενός μπορεί να βάλει μια γυναίκα σε περιττή ταλαιπωρία, αφετέρου η συνεισφορά της εν λόγω εξέτασης στη μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού είναι τελικά μικρή.

Με το τελευταίο αυτό συμπέρασμα όμως δεν συμφωνούν άλλοι επιστήμονες, όπως ο πρόεδρος του Τμήματος Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής του Κέντρου Καρκίνου Μεμόριαλ Σλόαν-Κέτερινγκ, Κόλιν Μπεγκ, ο οποίος δήλωσε ότι αν και αναμφισβήτητα πολλές μαστογραφίες κάνουν εσφαλμένα θετικές διαγνώσεις, δεν είναι σωστό κανείς να αμφισβητεί το ρόλο των μαστογραφιών στην μείωση των θανάτων από καρκίνο του μαστού (όπως είπε, υπάρχει μείωση γύρω στο 15%).

Ο καθηγητής ακτινολογίας της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ Ντάνιελ Κόπανς προειδοποίησε ότι κακώς η νέα μελέτη μπορεί να αποθαρρύνει τις γυναίκες από το να κάνουν τακτικές μαστογραφίες, με συνέπεια να πεθάνουν από τη νόσο, ενώ θα μπορούσαν να την έχουν αποφύγει έγκαιρα.