Βιονικό εμφύτευμα αποκαθιστά εν μέρει την όραση σε τυφλά πειραματόζωα

Δύο Αμερικανοί νευροεπιστήμονες δημιούργησαν ένα «βιονικό» προσθετικό εμφύτευμα αμφιβληστροειδούς με το οποίο κατόρθωσαν να αποκαταστήσουν σ’ ένα βαθμό την όραση σε τυφλά ποντίκια. 

Η συσκευή θα μπορούσε μελλοντικά να χρησιμοποιηθεί και στα μάτια των ανθρώπων, προσφέροντας ελπίδα σε περίπου 25 εκατ. άτομα παγκοσμίως που, εξαιτίας της εκφύλισης της ωχράς κηλίδος κι άλλων ασθενειών, έχουν χάσει σε σημαντικό βαθμό την όρασή τους λόγω βλάβης του αμφιβληστροειδούς φακού, του λεπτού ιστού στο πίσω μέρος των ματιών, που μετατρέπει το φως σε νευρικό σήμα για τον εγκέφαλο.

Η πρόοδος επιτεύχθηκε επειδή οι επιστήμονες κατάλαβαν καλύτερα, όπως ισχυρίζονται, τον τρόπο που το μάτι στέλνει κωδικοποιημένες τις οπτικές πληροφορίες στο αντίστοιχο οπτικό κέντρο του εγκεφάλου. Ο κώδικας αυτός καταγράφηκε ως μία ομάδα μαθηματικών εξισώσεων που μετατρέπουν το φως σε ηλεκτρικούς παλμούς, οι οποίοι καταλήγουν στον εγκέφαλο μέσω των οπτικών νεύρων. Η κατανόηση αυτή μπορεί να επιφέρει σημαντική βελτίωση στα υπάρχοντα έως τώρα εμφυτεύματα ματιών, τα οποία έχουν περιορισμένη επιτυχία στην αποκατάσταση της όρασης στους τυφλούς.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια φυσιολογίας Σέιλα Νίρενμπεργκ του Ιατρικού Κολλεγίου Weill του πανεπιστημίου Κορνέλ της Νέας Υόρκης, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), σύμφωνα με το «Nature» και τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», για πρώτη φορά ανακάλυψαν -αναλύοντας με ποιόν τρόπο ο υγιής αμφιβληστροειδής αντιδρά στα εξωτερικά ερεθίσματα- τον «κώδικα» με τον οποίο τα διαδοχικά στρώματα νευρικών κυττάρων του αμφιβληστροειδούς μετατρέπουν (κωδικοποιούν) το φως σε νευρικά σήματα για τον εγκέφαλο. Επειδή μέχρι τώρα οι επιστήμονες δεν γνώριζαν αυτό τον κώδικα, οι όποιες προσθετικές συσκευές για τα μάτια δεν είναι σε θέση να αναδημιουργήσουν καθαρές εικόνες εύκολα αναγνωρίσιμες από τον εγκέφαλο.

Τώρα όμως, χάρη στο νέο επίτευγμα, ελπίζεται ότι τα σχετικά εμφυτεύματα θα γίνουν πολύ πιο αποτελεσματικά. Ήδη τα πρώτα πειράματα με πειραματόζωα της Νίρενμπεργκ και των συνεργατών της είναι πολύ ενθαρρυντικά, καθώς τα τυφλά ποντίκια μπόρεσαν να δουν κινούμενες εικόνες, ενώ η παραγόμενη «κωδικοποιημένη» εικόνα είναι πλέον πολύ πιο καθαρή από ό,τι είχε καταστεί εφικτό στο παρελθόν. «Είναι η πρώτη προσθετική συσκευή που έχει τη δυνατότητα να παρέχει κανονική ή σχεδόν κανονική όραση, επειδή ενσωματώνει τον (νευρωνικό) κώδικα», όπως είπε η Αμερικανίδα επιστήμων.