Ελπίδες για νέες θεραπείες κατά Αλτσχάιμερ - Πάρκινσον

Ελπίδες για την αντιμετώπιση διαφόρων νευροεκφυλιστικών παθήσεων, όπως το Αλτσχάιμερ και το Πάρκινσον, και μάλιστα με το ίδιο φάρμακο, γεννά μία νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.

Οι ερευνητές του πανεπιστημίου του Λέστερ, με επικεφαλής την Τζιοβάνα Μαλούτσι της μονάδας τοξικολογίας, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature», διευκρίνισαν ότι η τεχνική τους βρίσκεται ακόμα σε αρχικό στάδιο, ωστόσο εξέφρασαν την αισιοδοξία τους ότι θα μπορούσε μελλοντικά να εφαρμοστεί με επιτυχία σε μία μεγάλη γκάμα εγκεφαλικών νόσων, που ως κοινό παρονομαστή έχουν την καταστροφή των νευρώνων (των κυττάρων του εγκεφάλου).

Πολλές νευροεκφυλιστικές παθήσεις (Αλτσχάιμερ, Πάρκινσον, Χάντιγκτον, τρελών αγελάδων κ.α.) προκαλούνται μετά τη συσσώρευση στον εγκέφαλο πρωτεϊνών με ανώμαλη δομή, οι οποίες σχηματίζουν πλάκες, με συνέπεια να καταστρέφουν τα ζωτικά νευρωνικά κύτταρα.

Όσο αυξάνουν στον εγκέφαλο οι ανώμαλες πρωτεϊνες (όπως τα λεγόμενα «πριόνια»), τόσο τα κύτταρα αντιδρούν προσπαθώντας να σταματήσουν γενικά την παραγωγή όλων των νέων πρωτεϊνών, κάτι ανάλογο με αυτό που κάνουν τα κύτταρα όταν δέχονται επίθεση από ιούς, καθώς η καθολική διακοπή της παραγωγής πρωτεϊνών σταματά την εξάπλωση του ιού.

Όμως αυτή η «στρατηγική» τελικά γυρίζει «μπούμερανγκ», καθώς αν συνεχιστεί για καιρό η διακοπή της δημιουργίας νέων πρωτεϊνών γενικά, τότε τα εγκεφαλικά κύτταρα πεθαίνουν τελικά, επειδή «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά», δηλαδή οι νευρώνες στερούνται εκείνων των «καλών» πρωτεϊνών που είναι αναγκαίες για τη λειτουργία τους.

Οι Βρετανοί επιστήμονες κατάφεραν να θέσουν υπό έλεγχο τον γονιδιακό «διακόπτη» (με την ονομασία eIF2alpha-P) που θέτει εκτός λειτουργίας το «εργοστάσιο» παραγωγής πρωτεϊνών, έτσι ώστε να μη σταματά η παραγωγή των ωφέλιμων πρωτεϊνών, ακόμα κι αν οι προβληματικές πρωτεΐνες («πριόνια») συνεχίζουν να παράγονται στον εγκέφαλο. Με τον τρόπο αυτό, οι επιστήμονες εμπόδισαν τα εγκεφαλικά κύτταρα να πεθάνουν, με συνέπεια τα πειραματόζωα να ζήσουν περισσότερο χρόνο.

Οι ερευνητές εκτιμούν -όμως δεν έχουν ακόμα κάνει τις σχετικές δοκιμές- ότι αν η μέθοδός τους «πιάνει» στην περίπτωση των συγκεκριμένων ανώμαλων πρωτεϊνών (των «πριονίων»), τότε θα έχει ανάλογο θετικό αποτέλεσμα και σε άλλες νευροεκφυλιστικές νόσους, όπου επίσης εμφανίζονται πρωτεΐνες με ανώμαλη μορφολογία.

Περίπου 18 εκατ. άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υπολογίζεται ότι πάσχουν από Αλτσχάιμερ, ενώ το Πάρκινσον πλήττει κατά μέσο το 1% των ανθρώπων άνω των 60 ετών.