«Σιωπηλή» επιδημία οι οφθαλμολογικές παθήσεις

«Σιωπηλή» επιδημία χαρακτηρίζουν οι Έλληνες ειδικοί το γλαύκωμα και την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Οι συγκεκριμένες οφθαλμολογικές παθήσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, πλήττοντας ολοένα περισσότερους ανθρώπους, κυρίως της λεγόμενης τρίτης ηλικίας. Επτά στους δέκα ασθενείς με σοβαρή απώλεια όρασης πάσχει από τις παραπάνω παθήσεις.

Οι οφθαλμολογικές ασθένειες αλλά και οι νέες τεχνικές που έχουν πια στο «οπλοστάσιό» τους οι επιστήμονες συζητήθηκαν σε ημερίδα που διοργάνωσε πρόσφατα στην Αθήνα το Οφθαλμολογικό Ινστιτούτο Αθηνών «ΟΜΜΑ», με τη συμμετοχή της Παγκόσμιας Οφθαλμολογικής Εταιρίας Διαθλαστικής Χειρουργικής (International Society of Refractive Surgery, ISRS) και υπό την αιγίδα της Ένωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Ιατρών Αττικής (ΕΕΛΙΑ).

Οι ειδικοί επισήμαναν ότι οι Έλληνες υστερούν σημαντικά σε θέματα πρόληψης και διάγνωσης. «Τόσο οι ηλικιωμένοι ασθενείς όσο και οι πάσχοντες από διαβήτη παραμελούν τον ετήσιο (επαν)έλεγχο από οφθαλμίατρο, παρόλο που αυτός στις συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού είναι απαραίτητος. Έτσι, παρατηρείται συχνά το φαινόμενο να σπεύδουν στον οφθαλμίατρο μόνο όταν η όραση έχει μειωθεί σημαντικά» ανέφερε ο χειρουργός οφθαλμίατρος, Αντιπρόεδρος της Εταιρίας Υαλοειδούς Αμφιβληστροειδούς, κ. Γιάννης Δατσέρης.

Σύμφωνα με τους ομιλητές, η θεαματική εξέλιξη της νέας τεχνολογίας επιτρέπει πλέον την έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση των οφθαλμολογικών παθήσεων, ενώ παράλληλα  εξοικονομούνται σημαντικά ποσά από τις δαπανηρές θεραπείες για τα ασφαλιστικά ταμεία.  

Εκφύλιση ωχράς κηλίδας

Στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η  εκφύλιση ωχράς κηλίδας είναι η βασική αιτία τύφλωσης ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών. Επιπλέον, το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ακόμη και από την τέταρτη δεκαετία της ζωής τους, ενώ το οίδημα που προκαλείται από θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς είναι επίσης μια συχνή αγγειακή αιτία τύφλωσης ενηλίκων.  
Οι επιστήμονες έχουν σήμερα στη διάθεσή τους ένα δυνατό θεραπευτικό «όπλο» για την αντιμετώπισή τους, τη δραστική ουσία ρανιμπιζουμάμπη, που διατηρεί ή βελτιώνει την όραση στο 90% των ατόμων που πάσχουν από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας ή οίδημα οφειλόμενο σε θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς.

Οι θεραπευτικές δυνατότητες όμως αυξάνονται, καθώς σύμφωνα με τον κ. Δατσέρη, «από τις αρχές Σεπτεμβρίου ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων υιοθέτησε ένα  ενοποιημένο δοσολογικό σχήμα. Ετσι, η  θεραπεία της ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας ξεκινάει με μηνιαίες ενέσεις, και διακόπτεται όταν ο ασθενής παρουσιάσει σταθερότητα στην όραση για τρεις συνεχόμενες επισκέψεις. Στη συνέχεια ο ασθενής παρακολουθείται από τον γιατρό σε μηνιαία βάση, χωρίς να λαμβάνει φαρμακευτικά σκευάσματα και επαναλαμβάνει τη θεραπεία οποτε χρειαστεί».

Αδιάγνωστοι οι μισοί πάσχοντες από γλαύκωμα

Για το γλαύκωμα, μία ύπουλη πάθηση που οδηγεί στην τύφλωση χωρίς να  παρουσιάζει συμπτώματα, μίλησε ο χειρουργός οφθαλμίατρος, πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΟΜΜΑ, κύριος Στυλιανός Χαϊδούλης.
Το γλαύκωμα προκαλείται από την αύξηση της πίεσης του ματιού και την βαθμιαία φθορά και καταστροφή του οπτικού νεύρου. Όμως, εκείνο που κάνει το γλαύκωμα ιδιαίτερα επικίνδυνο είναι το γεγονός ότι είναι μία «σιωπηλή ασθένεια»: Ο ασθενής δεν πονά, δεν έχει ενοχλήσεις και η όρασή του μπορεί να είναι εξαιρετική 20/20, δηλαδή 100%, ακόμη κι όταν το γλαύκωμα έχει ήδη καταστρέψει το οπτικό νεύρο κατά 90%.

Περίπου 250.000 Έλληνες εκτιμάται ότι πάσχουν από γλαύκωμα. Απ’ αυτούς, οι μισοί έχουν διαγνωσθεί και βρίσκονται σε στάδιο θεραπείας. Οι υπόλοιποι δεν γνωρίζουν ότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα.

 «Αν και στο παρελθόν η διάγνωση σε πολύ πρώιμο  στάδιο της νόσου ήταν σχετικά δύσκολη, σήμερα η τεχνολογία έχει βοηθήσει δραστικά προς μία πραγματικά πρώιμη διάγνωση και αντιμετώπιση του γλαυκώματος», τόνισε ο κ. Χαϊδούλης. Όπως είπε, νέοι τρόποι ελέγχου των οπτικών πεδίων και υπερσύγχρονοι οπτικοί τομογράφοι (SD-OCT και HRT) μπορούν σε ελάχιστο χρόνο να καταγράψουν την κατάσταση των οπτικών νεύρων.

Περισσότερες από 70.000 επεμβάσεις καταρράκτη ετησίως στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι γίνονται 70.000 - 80.000 επεμβάσεις καταρράκτη το χρόνο. Πλέον αρχίζει να εφαρμόζεται η μέθοδος «femtosecond laser» σε επεμβάσεις καταρράκτη.

Όπως επισήμανε ο καθηγητής και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Αμερικανικής Ακαδημίας Οφθαλμολογίας, κ. Αναστάσιος Κανελλόπουλος, «η χρήση του femtosecond laser θα καταργήσει τη χρήση του νυστεριού. Οι μικροσκοπικές τομές στον κερατοειδή γίνονται  πια με laser χωρίς νυστέρι».

Επίσης, η εφαρμογή του συστήματος της Ημερήσιας Νοσηλείας (Day Clinic) στις χειρουργικές επεμβάσεις στον τομέα της οφθαλμολογίας μπορεί να μειώσει δραστικά το κόστος προς όφελος των Ασφαλιστικών Οργανισμών.

Εκτιμάται ότι με την εφαρμογή της ημερήσιας νοσηλείας, το κόστος κάθε επέμβασης θα «πέσει» κατά 50%. Για παράδειγμα, το κόστος των επεμβάσεων καταρράκτη ανέρχεται σε 100 εκατ ευρώ τον χρόνο στην Ελλάδα, ενώ με την ημερήσια νοσηλεία το κόστος δεν θα υπερέβαινε τα 50 εκατ ευρώ.