215 χιλιόμετρα για τη δική της “φωλιά του κούκου”…

«Ψυχική διαταραχή»: η διάγνωση των ειδικών στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου ήταν σαφής για την ασθενή που είχε μεταφερθεί εκεί με εισαγγελική εντολή. Όπως και η αντιμετώπιση του περιστατικού:«Χρήζει περίθαλψης. Η νοσηλεία είναι απαραίτητη για να αποτραπούν πράξεις βίας κατά της ιδίας ή κατά τρίτου».

Όντως η ασθενής νοσηλεύτηκε. Όχι όμως στην Ψυχιατρική Κλινική του νοσοκομείου Ρίου όπου είχε διακομιστεί λόγω εγγύτητας στον τόπο κατοικίας της –εκεί η πληρότητα είχε φτάσει στο «κόκκινο». Τα 24 κρεβάτια είχαν γεμίσει, το ίδιο και τα ράντζα που χωρούσε η κλινική: δέκα επικουρικές κλίνες όπως ονομάζουν τα ράντζα οι διοικήσεις  είχαν αναπτυχθεί μέσα σε λίγες ώρες εφημερίας, όπως προκύπτει από επίσημο έγγραφο του νοσοκομείου που έχει στη διάθεσή του το protothema.gr.

Η νοσηλεία δεν ήταν εφικτή ούτε στο πλησιέστερο νοσοκομείο με ψυχιατρική κλινική, σε εκείνο της Τρίπολης. Η ασθενής χρειάστηκε να περάσει τα γεωγραφικά όρια τριών νομών και να διανύσει περισσότερα από 215 χιλιόμετρα συνοδεία των αστυνομικών που εκτελούσαν την εισαγγελική εντολή για να γείρει σε ένα άδειο κρεβάτι.

Ήταν σε ψυχιατρικό νοσοκομείο της Αθήνας. Στην πρωτεύουσα «συναντήθηκε» με τον Α. Κ., έναν ασθενή με ψυχωσικές εκδηλώσεις. Είχε κάνει κι εκείνος μακρύ ταξίδι. Μέσα στο περιπολικό –κι όχι μέσα σε όχημα του ΕΚΑΒ -  είχε διανύσει περίπου 200 χιλιόμετρα από τη Στερεά Ελλάδα μέχρι το Χαϊδάρι, στο ΨΝΑ.  Ήταν ο μοναδικός τρόπος να εξασφαλιστεί το αναγκαίο για την νοσηλεία του κρεβάτι σε μία Μονάδα Ψυχικής Υγείας του ΕΣΥ.

Εκατοντάδες άνθρωποι υφίστανται κάθε χρόνο στην χώρα μας αυτού του είδους την… ψυχιατρική περίθαλψη όπου το περιπολικό «αντικαθιστά» το ασθενοφόρο και οι αστυνομικοί τους νοσηλευτές ενώ το ΕΣΥ δοκιμάζει τα όρια της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Ένας στους τρεις

Εκτιμάται ότι ένας στους τρεις ασθενείς που νοσηλεύεται στα ψυχιατρεία της Αθήνας είναι «εσωτερικός μετανάστης» που (εξ)ωθείται στην πρωτεύουσα, δεκάδες χιλιόμετρα μακριά από την εστία του και τους συγγενείς του, λόγω του ελλιπούς δικτύου δομών ψυχικής υγείας στην επικράτεια. Από τα Ιωάννινα, την Πάτρα, την Σπάρτη, την Άμφισσα, τη Λαμία, τη Χαλκίδα καταγράφεται η μεγαλύτερη κίνηση προς τα ψυχιατρικά νοσοκομεία της Αθήνας. Οι ασθενείς της Μακεδονίας  και της Θεσσαλίας καταλήγουν συνήθως στη Θεσσαλονίκη.

 «Το δίκτυο υπηρεσιών ψυχικής υγείας στην Ελλάδα βρίσκεται σε εμβρυικό επίπεδο, παρότι έχουν δαπανηθεί πολλά εκατομμύρια ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον λόγο αυτό. Οι ελλείψεις έχουν ως αποτέλεσμα την απουσία προγραμμάτων πρόληψης σε κοινοτικό επίπεδο, την αδυναμία της έγκαιρης παρέμβασης, και αναπόφευκτα τη συσσώρευση των περιστατικών στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη» αναφέρει ο κ. Γιώργος Αβραμίδης, πρόεδρος του Συλλόγου Νοσηλευτών Ψυχιατρικών Νοσοκομείων ΕΣΥ Αττικής. Η τεράστια έλλειψη νοσηλευτών στις ψυχιατρικές δομές, που ξεπερνάει τις περισσότερες φορές το 30%, σε συνδυασμό με την πληρότητα των σταθερών και των… επικουρικών κλινών δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τις συνθήκες νοσηλείας και περίθαλψης των ασθενών.  

Το κόστος της διακομιδής από νομό σε νομό και από νοσοκομείο σε νοσοκομείο είναι δυσβάστακτο για το σύστημα δημόσιας υγείας αλλά και για το περιβάλλον των ασθενών. Η  οικογένειά τους υφίσταται τεράστια ταλαιπωρία διότι είτε αναγκάζεται να πηγαινοέρχεται από τον τόπο διαμονής στην Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη ή όπου αλλού έχει βρεθεί η «σωτήρια κλίνη» είτε νοικιάζει σε κάποιο ξενοδοχείο δωμάτιο προκειμένου να είναι κοντά στον συγγενή και να τον υποστηρίζει. «Ως νοσηλευτές έχουμε καταγγείλει επανειλημμένα τη συγκεκριμένη διαδικασία διότι οδηγεί στον στιγματισμό του ψυχικά ασθενή και της οικογένειάς του και προφανώς επιδεινώνει  την κατάστασή του» επισημαίνει ο κ. Αβραμίδης.

Στο μικροσκόπιο οι διακομιδές

Οι δεκάδες διακομιδές που καταγράφηκαν τους τελευταίους τρεις μήνες όπου ασθενείς –συνοδεία αστυνομικών-  έκαναν τον γύρο της Ελλάδας διεκδικώντας το δικαίωμά τους στην ψυχιατρική περίθαλψη ανάγκασαν τους αρμόδιους του υπουργείου Υγείας να ασχοληθούν με το ζήτημα. Η παρέμβασή τους ωστόσο δεν εισέφερε πολλά στην ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος.

Όπως προκύπτει από κατεπείγον έγγραφο που απέστειλε το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ) προς τις διοικήσεις ψυχιατρικών νοσοκομείων, το ΕΚΑΒ και τις Εισαγγελίες, οι υπεύθυνοι δεν φαίνεται να έχουν αντιληφθεί τις δραματικές συνθήκες που επικρατούν στα νοσοκομεία της περιφέρειας και τα οποία εξωθούν σε τέτοιου είδους λύσεις.

Έτσι, προσπερνούν π.χ. αβλεπεί το σημείο της εισαγγελικής εντολής όπου καταγράφεται η… υπερπληρότητα των κλινών και των ράντζων και επιχειρούν να κατασκευάσουν  «ενόχους». «Παρακαλούμε όπως διερευνήσετε τις διαδικασίες διακομιδής ψυχιατρικών περιστατικών προς τα νοσοκομεία του λεκανοπεδίου Αττικής» ζητούν με το κατεπείγον έγγραφο, ενώ θέτουν ως απαραίτητο όρο για την υλοποίηση διακομιδών την έγκριση από το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας.