Θεανώ Φωτίου: «Οι Ρομά θα ξαναβρούν τη θέση τους στην ελληνική κοινωνία»

Προχωρά το πρόγραμμα προσωρινής μετεγκατάστασης πληθυσμών Ρομά, με στόχο την πλήρη κοινωνική ενσωμάτωσή τους, όπως δήλωσε η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης Θεανώ Φωτίου, η οποία απηύθυνε χαιρετισμό στο πλαίσιο της 15ης ολομέλειας της Ad Hoc Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για θέματα Ρομά και Ταξιδευτών (Ad HocCommittee of Experts on Roma and Travelers Issues, CAHROM) του Συμβουλίου της Ευρώπης.

«Για πρώτη φορά, έγινε καταγραφή των 375 οικισμών-καταυλισμών Ρομά. Πρόκειται για πολεοδομική καταγραφή, καταγραφή των υγειονομικών συνθηκών από το υπουργείο Υγείας, καθώς και καταγραφή των σχολείων σε αυτούς τους καταυλισμούς. Περάσαμε έναν νόμο και κατατάξαμε τους 375 καταυλισμούς σε τρεις κατηγορίες» σημείωσε η κ. Φωτίου, διαπιστώνοντας ότι υπάρχουν καταυλισμοί οι οποίοι δεν τιμούν ούτε την Ελλάδα ούτε την Ευρωπαϊκή Ένωση και στους οποίους οι Ρομά ζουν σε εξαθλίωση. «Προχωράμε σε μία προσωρινή μετεστέγαση γι' αυτούς τους 70 καταυλισμούς. Οι δήμοι παραχωρούν δική τους έκταση και εμείς φτιάχνουμε κατοικίες για προσωρινή μετεγκατάση, μέχρι να μπορέσουν να ενταχθούν καλύτερα στην κοινότητα και να απολαμβάνουν του επιδόματος ενοικίου» τόνισε η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Όπως εξήγησε, αυτό που παρατηρείται είναι ότι, ενώ επιδοτείται το ενοίκιο, δεν υπάρχουν Έλληνες μη Ρομά που να νοικιάζουν σε Ρομά. «Ήδη, ξεκινήσαμε» υπογράμμισε η κ. Φωτίου σχετικά με την προσωρινή μετεγκατάσταση, αναφέροντας ως χαρακτηριστικά παραδείγματα την Άμφισσα και την Κατερίνη. Διευκρίνισε δε ότι θα γίνει παρέμβαση σε 29 καταυλισμούς εντός του 2018. «Έχουμε τα σχέδια, τις προκηρύξεις και έχουν γίνει οι συνεννοήσεις με τους δήμους» είπε.

Παράλληλα, η κ. Φωτίου δήλωσε ότι, κοντά στα σχολεία, δημιουργούνται τα Πολύκεντρα. Πρόκειται για ειδικές κατασκευές, οι οποίες τοποθετούνται εύκολα και διαθέτουν μία μεγάλη αυλή. Σύμφωνα με την κ. Φωτίου, στις εγκαταστάσεις των Πολυκέντρων υπάρχουν πλυντήρια, ντουζ, καινούργια ρούχα, ενώ υπάρχουν αίθουσες όπου μπορούν τα παιδιά και οι νέοι Ρομά να βοηθιούνται στα μαθήματά τους, να εξοικειώνονται με την τεχνολογία και οι νέες γυναίκες να ενημερώνονται για τα δικαιώματά τους. Επίσης, υπάρχει μία πτέρυγα με υγειονομικές υπηρεσίες.

Παράλληλα, η κ. Φωτίου αναφέρθηκε σε μία ακόμη σημαντική δράση που είναι η ίδρυση της Ειδικής Γραμματείας για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά. «Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν τον Νοέμβριο του 2016 να φέρουμε στη Βουλή και να ψηφίσουμε την ίδρυση της Ειδικής Γραμματείας για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά. Πρόκειται για ένα κυβερνητικό όργανο και η ειδική γραμματέας Κατερίνα Γιάντσιου, έχει επιφορτιστεί να συντονίζει στα περίπου 10 υπουργεία. Χωρίς αυτόν τον συντονισμό, δεν θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε ολιστικές πολιτικές. Είναι ένα δύσκολο κατόρθωμα και τα πρώτα σημάδια είναι ενθαρρυντικά, όπως λένε οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των Ρομά. Η ειδική γραμματεία εκδίδει κάθε χρόνο αναλυτικά τα πεπραγμένα της και τα στέλνει στη Βουλή, ώστε όλα τα κόμματα να ενημερώνονται, να κάνουν την κριτική τους και να συμμετέχουν» σημείωσε η κ. Φωτίου, χαρακτηρίζοντας κομβικής σημασίας την ίδρυση και τη λειτουργία της ειδικής γραμματείας.

Επιπλέον, η κ. Φωτίου ανέλυσε τις πολιτικές αλληλεγγύης και πρόνοιας που απευθύνονται και στους πληθυσμούς Ρομά. Η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης ανέφερε το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ). «Πρόκειται για ένα επίδομα που ξεκινά από 200 ευρώ, τον μήνα και, ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας, φτάνει τα 500-600 ευρώ. Επομένως, για πρώτη φορά, οι πληθυσμοί Ρομά οι οποίοι πράγματι είναι δικαιούχοι του ΚΕΑ σε πολύ υψηλά ποσοστά, έχουν ένα πάγιο εισόδημα το μήνα, για να αντεπεξέρχονται στα βασικά έξοδά τους. Σε αυτό το επίδομα έχουν προστεθεί υπηρεσίες που υποχρεωτικά λαμβάνουν, όπως τρόφιμα, μειωμένο ηλεκτρικό ρεύμα, δωρεάν νερό ανάλογα με τον δήμο, δωρεάν vouchers για βρεφονηπιακούς σταθμούς. Σε όλες τις περιοχές που υπάρχουν καταυλισμοί Ρομά, εφαρμόζεται η πολιτική των δωρεάν ζεστών σχολικών γευμάτων για όλα τα παιδιά. Τα δωρεάν σχολικά γεύματα αποδείχθηκε ότι είχαν σημαντική επίδραση κατά της σχολικής διαρροής. Επίσης, παρέχεται δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη» τόνισε η κ. Φωτίου, επισημαίνοντας στο σημείο αυτό ότι η παροχή του ΚΕΑ συνδέεται με την υποχρέωση τα παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο, όπως και οι ενήλικες να πηγαίνουν σε σχολεία δεύτερης ευκαιρίας, σε περίπτωση που δεν έχουν αποφοιτήσει από το σχολείο. «Εμείς επενδύουμε στη νέα γενιά, Ρομά και μη Ρομά, πιστεύοντας ότι η εκπαίδευση είναι ο μόνος μοχλός, για να γίνει η κοινωνική και εργασιακή ένταξη. Επίσης, η πολιτεία δεσμεύεται ότι το 10% των άνεργων δικαιούχων του ΚΕΑ θα εισέλθει στην αγορά εργασίας» συμπλήρωσε η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

Η κ. Φωτίου αναφέρθηκε και στη δημιουργία 240 Κέντρων Κοινότητας. «Με βάση μία ηλεκτρονική πλατφόρμα, κάθε πολίτης μαθαίνει τα δικαιώματά του, πόσα επιδόματα δικαιούται, ποιες υπηρεσίες παρέχονται για το παιδί, τον ηλικιωμένο, τον ανάπηρο και ποια προγράμματα "τρέχουν" σε ευρωπαϊκό ή εθνικό επίπεδο. Πρόκειται για ένα γεωπληροφοριακό σύστημα υψηλής τεχνολογίας, το οποίο πληροφορεί τον πολίτη για τα δικαιώματά του και, συγχρόνως, κρατάει τα δεδομένα, τα παρέχει στο κράτος και μπορεί να γίνει αξιολόγηση των πολιτικών» εξήγησε η κ. Φωτίου.

Τέλος, η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης είπε ότι η Βουλή των Ελλήνων, από πέρυσι, ευαισθητοποιήθηκε πάρα πολύ στο θέμα των Ρομά -των νέων Ρομά, των επιστημόνων- και, στο πλαίσιο αυτό, εκδόθηκε ένα βιβλίο που είναι ελληνικά παραμύθια των Ρομά. «Οι Έλληνες Ρομά θα ξαναβρούν τη θέση που πρέπει να έχουν στην ελληνική κοινωνία και την εργασία. Εκπαίδευση και εργασία για όλους, χωρίς αποκλεισμούς» συνόψισε η κ. Φωτίου, κλείνοντας την ομιλία της.

Η 15η συνάντηση της ολομέλειας της επιτροπής που φιλοξενείται στην Αθήνα και συνδιοργανώνεται από την Ειδική Γραμματεία για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά του υπουργείου Εργασίας και το Συμβούλιο της Ευρώπης, πραγματοποιείται από σήμερα έως τις 25 Μαΐου και αναμένεται να την παρακολουθήσουν 100-110 άτομα που προέρχονται από τα 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου, από διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς, καθώς και από φορείς της ελληνικής Πολιτείας.

Η Ad Hoc Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του Συμβουλίου για θέματα Ρομά και Ταξιδευτών (CAHROM) είναι μία διακυβερνητική επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης που ασχολείται κατεξοχήν με ζητήματα Ρομά και ταξιδευτών. Στόχος της είναι η ανάλυση και αξιολόγηση της εφαρμογής των εθνικών πολιτικών για τους Ρομά και η παράλληλη θεματική ανταλλαγή απόψεων εμπειριών και καλών πρακτικών. Η αρμοδιότητά της εκτείνεται σε όλο το φάσμα της θεματολογίας για τους Ρομά, με επεξεργασία σχεδίων συστάσεων και αποφάσεων προς την επιτροπή των υπουργών, αλλά και σχολιασμό της επικαιρότητας σε κάθε κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή είναι αρμόδια:

- Να αναθεωρήσει την εφαρμογή των πολιτικών (εθνικά προγράμματα ή/και σχέδια δράσης) και να εντοπίσει τις ορθές πρακτικές των κρατών μελών όσον αφορά τους Ρομά και τους ταξιδευτές, προκειμένου να προωθήσει την εφαρμογή των σχετικών προτύπων του Συμβουλίου της Ευρώπης και να συνεισφέρει στην ευρωπαϊκή βάση δεδομένων για τις πολιτικές για την ένταξη των Ρομά και Ταξιδευτών.

- Να διασφαλίσει την ανταλλαγή πληροφοριών, απόψεων και εμπειριών των συμμετεχόντων σχετικά με τις πολιτικές των κρατών μελών και τα σχετικά μέτρα για τους Ρομά και τους ταξιδευτές σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, προκειμένου να βοηθηθούν τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη και την εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών για την ένταξη των Ρομά και των ταξιδιωτών, λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης και την ιδιαίτερη κατάσταση κάθε κράτους μέλους.

- Προετοιμάζει συστάσεις, συμβουλές και γνωμοδοτήσεις, για την Επιτροπή υπουργών, συμπεριλαμβανομένων και ad hoc γνωμοδοτήσεων σχετικά με ζητήματα που απαιτούν άμεση προσοχή και αντιμετώπιση.

- Καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές για την ανάπτυξη ή/και την εφαρμογή πολιτικών που προάγουν τα δικαιώματα των Ρομά και ταξιδευτών, λαμβάνοντας υπόψη τα πορίσματα των σχετικών ελέγχων και των μηχανισμών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

- Να παρακολουθεί την κατάσταση των Ρομά και των ταξιδευτών στα κράτη μέλη, χωρίς να ασκεί δραστηριότητες σχετικές με την παρακολούθηση.

- Να προετοιμάζει, αναθεωρεί και αξιολογεί, το πρόγραμμα δραστηριοτήτων και μεθόδων εργασίας και να υποβάλει έκθεση στην Επιτροπή Υπουργών.

- Να λαμβάνει εκθέσεις και γνώμες από τα αρμόδια όργανα και δομές του Συμβουλίου της Ευρώπης για οποιοδήποτε θέμα εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιοτήτων της.

- Να υποστηρίζει την εφαρμογή σχετικών δραστηριοτήτων που δρομολογήθηκαν από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ιδίως στο πλαίσιο του «Θεματικού Σχεδίου Δράσης για την Ένταξη των Ρομά και Ταξιδιωτών (2016-2019)» και να παρακολουθεί την εφαρμογή του.

- Να λαμβάνει υπόψη και να ενσωματώσει στο έργο της βασικές παραμέτρους, όπως η προσέγγιση του κύκλου ζωής και η προοπτική του φύλου.

- Να εξασφαλίζει τη συνεργασία και τις συνέργειες με τις εργασίες άλλων διεθνών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτόν, ιδίως με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και τους ειδικούς οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών.

Οι ανωτέρω αρμοδιότητες εξειδικεύονται κατά περίπτωση με βάση τις υφιστάμενες κατά το χρόνο συνεδριάσεων ανάγκες.

Η Επιτροπή αυτή συνεργάζεται για τα θέματα των Ρομά με άλλες διακυβερνητικές επιτροπές του Συμβουλίου της Ευρώπης (π.χ. Επιτροπή Δημοκρατίας και Διακυβέρνησης (European Committee on Democracy and Governance -CDDG), άλλα και με όργανα του ΣτΕ, ήτοι την Κοινοβουλευτική Συνέλευση (Parliamentary Assembly) και το Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών (Congress of Local and Regional Authorities).