Τι κρύβει η έλλειψη φαρμάκων

Ένα ιδιότυπο παζάρι εκτυλίσσεται το τελευταίο διάστημα ανάμεσα  σε φαρμακευτικές εταιρίες, φαρμακαποθήκες και φαρμακοποιούς – ένα παζάρι όμως στο οποίο βρίσκονται εγκλωβισμένοι οι Έλληνες ασθενείς που περιμένουν ματαίως να βρεθούν τα φάρμακά τους.

Σκευάσματα που χορηγούνται για μια σειρά σοβαρών παθήσεων, από την οστεοπόρωση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα μέχρι την επιληψία και την κατάθλιψη, αλλά και βασικά παιδικά εμβόλια, έχουν «εξαφανιστεί» από την ελληνική αγορά, όπως καταγγέλλει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ). Ενώ μέρα με την ημέρα ο κατάλογος με τα φάρμακα που επισήμως βρίσκονται σε έλλειψη μακραίνει, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τους ασθενείς και την φαρμακευτική τους κάλυψη. Μάλιστα, σύμφωνα με το ΔΣ του ΠΦΣ, τα αποθέματα του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Έρευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ) που έχει σκοπό την κάλυψη των αναγκών της χώρας σε φάρμακα που λείπουν από την αγορά και είναι απαραίτητα για την Δημόσια Υγεία, έχουν πέσει κάτω από το ποσοστό ασφαλείας.

Η πραγματικότητα που βιώνουν τις τελευταίες εβδομάδες οι Έλληνες είναι σκληρή και δυστυχώς ολοένα επιδεινώνεται: η επίσκεψη στον γιατρό και η ανάγκη για τη λήψη κάποιας θεραπείας δεν συνεχίζεται με την επίσκεψη στον φαρμακοποιό, την εκτέλεση της συνταγής και την λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Στην καλύτερη περίπτωση οι ασθενείς λαμβάνουν από τον φαρμακοποιό τη διαβεβαίωση ότι θα γίνει παραγγελία του σκευάσματος που ζητούν. Αν υπάρχει το χρονικό περιθώριο θα περιμένουν, αν όχι θα ξεκινήσουν αναγκαστικά το κυνήγι του…δυσεύρετου φαρμάκου από φαρμακείο σε φαρμακείο ελπίζοντας ότι σε κάποιο θα σταθούν τυχεροί και η αναζήτηση θα έχει θετικό αποτέλεσμα.

Οι φαρμακοποιοί υποστηρίζουν ότι στέλνουν τις παραγγελίες στις φαρμακαποθήκες, από τις οποίες λαμβάνουν την απάντηση ότι αδυνατούν να καλύψουν το σύνολο της παραγγελίας – ακόμη κι αν αυτή αφορά μόλις δυο ή τρία κουτιά από το πιο κοινό φάρμακο.
Οι φαρμακαποθήκες με τη σειρά τους δείχνουν ως υπεύθυνες για την εμπλοκή στη φαρμακευτική τροφοδοσία τις φαρμακευτικές εταιρίες, τις οποίες εγκαλούν ότι  έχουν μειώσει δραστικά τα φαρμακευτικά προϊόντα που διακινούν στην Ελλάδα της κρίσης. Αρνούνται επίσης τις αιτιάσεις των φαρμακοποιών ότι δίδουν το κύριο βάρος στις παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων (ο νόμος επιτρέπει στις φαρμακαποθήκες να εξάγουν φάρμακα υπό την προϋπόθεση ότι έχει εξασφαλιστεί  η επάρκεια της εγχώριας αγοράς) χωρίς να τους απασχολεί εάν έχει καλυφθεί η ελληνική επικράτεια και τα ελληνικά φαρμακεία.

Οι φαρμακευτικές εταιρίες, πάλι, δεν δέχονται τις κατηγορίες των φαρμακαποθηκών ότι ακολουθούν μια σφιχτή πολιτική σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, δηλαδή διακινώντας μικρότερες ποσότητες φαρμάκων σε σύγκριση με εκείνες που διακινούνταν τα προηγούμενα χρόνια προκειμένου να περιορίσουν την έκθεσή τους και συνεπώς τους πιστωτικούς κινδύνους στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με τον νόμο οι εταιρίες πρέπει στις αποθήκες τους να διατηρούν απόθεμα ικανό να καλύψει τις ανάγκες ενός τριμήνου. Σήμερα το απόθεμα των εταιριών δεν ξεπερνά τον μήνα.

Αρνούνται επίσης και τις σοβαρότατες καταγγελίες των φαρμακοποιών προς τα αρμόδια κρατικά όργανα ότι…βρίσκονται αίφνης φάρμακα και μάλιστα διανέμονται απευθείας με παράκαμψη των φαρμακαποθηκών υπό την προϋπόθεση ότι το φαρμακείο μπορεί  να πληρώσει με μετρητά την παραγγελία του. Σε αρκετές περιπτώσεις, δε, έχει καταγγελθεί από φαρμακεία ότι εξαναγκάζονται σε συν-αγορά φαρμάκων και ελάχιστο ποσό παραγγελίας 150 ευρώ προς εκάστη φαρμακευτική εταιρία, προκειμένου να λάβουν κάποιο από τα δημοφιλή «εξαφανισμένα» ή δυσεύρετα φάρμακα της για τους πελάτες τους.

Στους προβληματικούς κρίκους της φαρμακευτικής αλυσίδας προστίθεται ακόμη ένας σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς: οι εταιρίες σιωπηρά αποσύρουν συνεχώς δημοφιλή φάρμακα λόγω της μεγάλης μείωσης της τιμής τους υποστηρίζοντας ότι δεν τις συμφέρει να τα παράγουν και να τα διακινούν.

Το φαινόμενο των ελλείψεων φαρμάκων εμφανίζεται με ολοένα μεγαλύτερη ένταση τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά, παρασύροντας όλους όσοι εμπλέκονται στη φαρμακευτική τροφοδοσία, με μόνιμο «θύμα» βεβαίως τον Έλληνα ασθενή.
«Η μάχη πλέον των φαρμακοποιών να προμηθευτούν τα φάρμακα για τους ασθενείς γίνεται καθημερινή και άνιση. Οι λόγοι που οδηγούν σε αυτή την κατάσταση, αν και πολύπλοκοι, είναι σε όλους γνωστοί και δημιουργούν ένα κουβάρι δυσεπίλυτο μεν, αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να βελτιωθεί η κατάσταση αν δεν γίνουν ισχυρές παρεμβάσεις» λέει στο «ΘΕΜΑ» ο αντιπρόεδρος του ΠΦΣ, κ. Γιάννης Δαγρές.

Κι ενώ η λίστα με τα φάρμακα που είναι δυσεύρετα ή σε έλλειψη μεγαλώνει σταθερά – αριθμούσε την περασμένη Πέμπτη περισσότερα από 100 σκευάσματα- το υπουργείο Υγείας και ο καθ’ ύλην αρμόδιος φορέας, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) στηλίτευαν τον ΠΦΣ για «σύγχυση, αποπροσανατολισμό και μη εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος». Επιχειρώντας να δικαιολογήσουν την κατάσταση παραθέτουν κάποιους παράγοντες που «επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα των φαρμάκων, όπως προβλήματα παραγωγής ή ποιότητας,  απρόβλεπτη αύξηση της ζήτησης, παράλληλο εμπόριο» για να καταλήξουν ότι «η αποτροπή των ελλείψεων δεν αποτελεί ρεαλιστική προσέγγιση»…

Αυτά είναι τα δέκα φάρμακα με τη μεγαλύτερη ζήτηση και τη...μικρότερη έως ανύπαρκτη προσφορά σύμφωνα με τον ΠΦΣ:
- Atacand (υπέρταση / ASTRA-ZENECA)
- Clexane (αντιθρομβωτικό / SANOFI)
- Crestor (χοληστερίνη / ASTRA-ZENECA)
- Depakine (κεντρικό νευρικό σύστημα / SANOFI)
- Eliquis (αντιθρομβωτικό / PFIZER)
- Exelon (άνοια / NOVARTIS)
- Lantus (ινσουλίνη-σάκχαρο / SANOFI)
- Prolia (οστεοπόρωση / AMGEN)
- Spiriva (παθήσεις αναπνευστικού / BOEHRINGER)
- Vesicare (ακράτεια ούρων / ASTELLAS)
(Αναφέρεται η εμπορική ονομασία του φαρμάκου, η πάθηση για την οποία συνταγογραφείται και η φαρμακευτική εταιρία παραγωγής και κυκλοφορίας του).