Ιερώνυμος: Αναστήλωση του ναού της Παναγιάς στο Μοναστηράκι ταυτόχρονα με το τζαμί

Την ταυτόχρονη αναστήλωση του ναού της Παναγιάς στο Μοναστηράκι και του τζαμιού που βρίσκεται στο ίδιο σημείο και χτίστηκε πάνω στην παλιά ορθόδοξη εκκλησία, ζητά με επιστολή του προς τον υπουργό Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος, ο οποίος τού επισημαίνει ότι "σας ετοιμάζουν μία έκπληξη που πιθανόν να συνδέσει το όνομά σας με τη διαχρονικότητα αυτού του τόπου και τα περίεργα της Ιστορίας του". 

Ο Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Ελλάδος αναφέρει πως στέλνει την επιστολή διότι πληροφορήθηκε από τη ΔΙΑΥΓΕΙΑ ότι "ελήφθη η απόφαση, κατά την επιθυμία και πίεση των γειτόνων μας (;) να προχωρήσετε στην αναστήλωση του τζαμιού στο Μοναστηράκι. Επιστράτευσα κάθε αρχαιολογική μου γνώση. Προσπάθησα να συγκεντρώσω επιστημονικά στοιχεία από αξιόλογους ερευνητές. Τα στοιχεία είναι αδιάσειστα και καταγράφουν την ιστορική πραγματικότητα". Όπως μάλιστα σημειώνει ο μακαριώτατος, οι Τούρκοι κατακτητές κατέστρεψαν την πρώτη Εκκλησία της Αθήνας και πάνω της ανέγειραν το σωζόμενο τζαμί. "Οι έρευνες απέδειξαν του λόγου το αληθές. Τα στοιχεία που έχω στη διάθεσή μου είναι πολλά".

Ακολούθως, προτείνει "να αναστηλωθεί και να συντηρηθεί με τον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο η όμορφη Παναγιά και καταλλήλως να αναδειχθεί και το στερεούμενο τζαμί. Δύο πολιτισμοί, δύο ιστορίες".

Επιπρόσθετα, επισημαίνει: "Πολλοί θα προσπαθήσουν να σας πείσουν να μπαζωθούν. Άλλοι θα υποστηρίξουν ότι οι πέτρες θα πρέπει να μεταφερθούν στο Μουσείο. Πολλοί, ευελπιστώ οι περισσότεροι, να στηρίξουν την πρότασή μου. Αν όμως δεν απλώσετε σεις το στιβαρό σας χέρι για αλλαγή πορείας, τότε θα ακουσθεί και πάλι το παράπονο του Παλαμά: Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ' τη Χώρα".
 
Αναλυτικά, η επιστολή του Αρχιεπισκόπου την οποία έδωσε στη δημοσιότητα η Εκκλησία:

Επιστολή προς τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά απέστειλε ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος σχετικά με την αναστήλωση του Τζαμιού στο Μοναστηράκι. Ολόκληρη η επιστολή του Μακαριωτάτου έχει ως εξής:

"Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Κατά την διάρκεια της θητείας σας ως Υπουργού Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, είχαμε μία σύντομη μεν, ωστόσο έντιμη και συνεπή συνεργασία. Σήμερα, με την ιδιότητα πια του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, στο πλαίσιο της αγαστής επικοινωνίας και συνεργασίας που είχαμε, αισθάνομαι την υποχρέωση να σας προειδοποιήσω ότι: Σας ετοιμάζουν μία έκπληξη που πιθανόν να συνδέσει το όνομά σας με τη διαχρονικότητα αυτού του τόπου και τα περίεργα της Ιστορίας του.

Προτού σας εκφράσω τον προβληματισμό μου θα ήθελα να σας αφηγηθώ ένα προσωπικό βίωμα. Όταν υπηρετούσα στη Βοιωτία, αρκετές δεκαετίες πριν, και ακόμη τα αρχαιολογικά μου ενδιαφέροντα παρέμεναν ζώπυρα, ταλαιπωρούσα με τις ερωτήσεις μου τους γέροντες μοναχούς. Μου έλεγαν, θυμάμαι, ότι ο Όσιος Λουκάς ο Στειριώτης, κατά την παράδοση της Μονής, έγινε πολύ νέος μοναχός στην Εκκλησία της όμορφης Παναγιάς στο Μοναστηράκι της Αθήνας, όχι όμως εκείνης που σώζεται και λειτουργεί σήμερα.

Επανέρχομαι στο σήμερα. Σε ανάρτηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού στη "Διαύγεια" (στοιχεία ΑΔΑ: 76Γ5465ΦΘ3-684) διαπίστωσα ότι ελήφθη η απόφαση, κατά την επιθυμία και πίεση των γειτόνων μας (;), να προχωρήσετε στην αναστήλωση του Τζαμιού στο Μοναστηράκι. Επιστράτευσα κάθε αρχαιολογική μου γνώση. Προσπάθησα να συγκεντρώσω επιστημονικά στοιχεία από αξιόλογους ερευνητές. Τα στοιχεία είναι αδιάσειστα και καταγράφουν την ιστορική πραγματικότητα.

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,
Ο κατακτητής μας μέσα στην αλαζονεία της νίκης, κατέστρεψε την πρώτη Εκκλησία της Αθήνας και πάνω της ανέγειρε το σωζόμενο Τζαμί. Οι έρευνες απέδειξαν του λόγου το αληθές. Τα στοιχεία που έχω στη διάθεσή μου είναι πολλά.

Ασφαλώς και θα πρέπει να γίνουν όλες οι προβλεπόμενες στερεωτικές και αναστηλωτικές εργασίες Τζαμιού. Στις ημέρες μας, εν τούτοις, έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό η αναστηλωτική επιστήμη. Υπάρχουν, ακόμη, πολλοί και άριστοι επιστήμονες αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες, αναστηλωτές και συντηρητές.

Μία πρόταση που σας καταθέτω, λοιπόν, είναι να αναστηλωθεί και να συντηρηθεί με τον ενδεδειγμένο επιστημονικό τρόπο η όμορφη Παναγιά και καταλλήλως να αναδειχθεί και το στερεούμενο Τζαμί. Δύο πολιτισμοί, δύο ιστορίες.

Κύριε Υπουργέ η πρωτοβουλία είναι στο χέρι σας. Δεν θα στερεώσετε απλώς σε έναν χώρο δύο μνημεία. Θα αναδείξετε την πορεία και την τραγικότητα της ιστορίας του τόπου.

Δεν έχω καμία αμφιβολία πως ήδη θα έχουν αρχίσει τα σχετικά "νεύματα" για να εξαφανισθούν "οι λίθοι οι κράζοντες". Πολλοί θα προσπαθήσουν να σας πείσουν να μπαζωθούν. Άλλοι θα υποστηρίξουν ότι οι πέτρες θα πρέπει να μεταφερθούν στο Μουσείο. Πολλοί, ευελπιστώ οι περισσότεροι, να στηρίξουν την πρότασή μου.

Αν όμως δεν απλώσετε σεις το στιβαρό σας χέρι για αλλαγή πορείας, τότε θα ακουσθεί και πάλι το παράπονο του Παλαμά: "Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μεσ' τη Χώρα".
Με εκτίμηση και ευχές".