Επιστημονικό σενάριο για σεισμό στη Θεσσαλονίκη

ε διακόσιους θανάτους, πεντακόσιους σοβαρούς τραυματισμούς και συνολικές οικονομικές απώλειες που "αγγίζουν" τα είκοσι δισεκατομμύρια ευρώ για το πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης και τους 900.000 κατοίκους του, εκτιμώνται οι επιπτώσεις από έναν πιθανό σεισμό άνω των 6 Ρίχτερ που θα μπορούσε να εκδηλωθεί με επίκεντρο την Άσσηρο, δυτικά της πόλης. Και μπορεί η Θεσσαλονίκη να βίωσε το 1978 έναν παρόμοιο σεισμό (6,5 Ρίχτερ), όμως οι απώλειες και οι ζημιές που αναμένεται ότι θα προκύψουν από έναν νέο, είναι πολύ μεγαλύτερες καθώς έχει αλλάξει πια η Θεσσαλονίκη που "φέρει στην πλάτη της" περιοχές πυκνοδομημένες, με παλιές κτιριακές υποδομές και διάσπαρτα πεπαλαιωμένα δίκτυα κοινής ωφέλειας.

Τα παραπάνω υπογράμμισε ο καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Κυριαζής Πιτιλάκης, παρουσιάζοντας ένα από τα βασικά σενάρια που έχουν εκπονήσει οι ειδικοί για τις επιπτώσεις από πιθανό σεισμό στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Η παρουσίαση έγινε στο πλαίσιο ημερίδας σχετικά με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SYNER-G για την εκτίμηση της σεισμικής τρωτότητας και τη σεισμική διακινδύνευση της Θεσσαλονίκης σε μελλοντικό ισχυρό σεισμό.

Ειδικότερα, σύμφωνα με το βασικό σενάριο για τον ενδεχόμενο σεισμό στην Άσσηρο, αναμένονται απώλειες συνδετικότητας της τάξης του 38% ως προς την ηλεκτρική ενέργεια, του 1,5% ως προς το δίκτυο ύδρευσης και μικρές βλάβες στο δίκτυο φυσικού αερίου. Ωστόσο λόγω αυτών των βλαβών υπάρχει μεγάλη πιθανότητα εκδήλωσης πυρκαγιών στα συγκεκριμένα σημεία, στοιχείο για το οποίο θα πρέπει να μεριμνήσει η πυροσβεστική ώστε να βελτιώσει το δίκτυό της. Εκτιμάται, επίσης, ότι θα προκύψουν 140.000 άστεγοι κυρίως στις περιοχές βόρεια και δυτικά της Εγνατίας Οδού και στις περιοχές Ευζώνων και Τούμπας όπου δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι. Παράλληλα η προσβασιμότητα προς τα νοσοκομεία και τους χώρους συγκέντρωσης υπολογίζεται ότι θα είναι ιδιαίτερα μειωμένη στην περιοχή μεταξύ του λιμανιού, του κέντρου της πόλης και των Αμπελοκήπων και της Μενεμένης.

Σύμφωνα με ένα διαφορετικό σενάριο για πιθανό σεισμό 6,5 Ρίχτερ στην περιοχή του Στίβου, ανατολικά της Θεσσαλονίκης η πρόβλεψη κάνει λόγο για 300 νεκρούς, 700 βαριά τραυματίες και 250.000 αστέγους. Ο κ. Πιτιλάκης σχολίασε ότι οι ειδικοί εξετάζουν διαφορετικά πιθανά σενάρια για την εκδήλωση σεισμού σε διαφορετικά σημεία, είτε ανατολικά, είτε δυτικά, είτε βόρεια, είτε νότια της πόλης. Ωστόσο το μέσο σενάριο, για σεισμό άνω των 6 Ρίχτερ και με πιθανότητα, σύμφωνα με τα διεθνή μοντέλα, 10% στα 50 επόμενα χρόνια, προβλέπει 100 με 200 θανάτους εντός των ορίων του Δήμου Θεσσαλονίκης, 100 με 200 σοβαρά τραυματίες, 500 έως 900 σοβαρά τραυματίες εκτός κινδύνου και 4.000 ελαφρά τραυματισμένους με δεδομένο πληθυσμό πόλης τους 380.000 κατοίκους. Σε ό,τι αφορά τις ζημιές, αναμένεται το 4% των κτιρίων να χαρακτηριστούν κόκκινα, το 66% κίτρινα και το 30% πράσινα.

Σε γενικές γραμμές, από ενδεχόμενο σεισμό "κινδυνεύουν" περισσότερο περιοχές πυκνοδομημένες, με οικοδομές που χτίστηκαν πριν το 1980, (όπως η περιοχή της οδού Κασσάνδρου), γειτονιές με πεπαλαιωμένα δίκτυα κοινής ωφελείας που βρίσκονται διάσπαρτα στην πόλη, δύο γέφυρες στην περιοχή Μυτιληνάκια του Κορδελιού αλλά και μια μικρή γέφυρα που βρίσκεται στην περιοχή του αεροδρομίου της Θεσσαλονίκης.

Σε επίπεδο πρόληψης και με δεδομένο ότι η Ελλάδα βρίσκεται στο "κόκκινο" ως προς τον κίνδυνο σεισμικότητας στην Ευρώπη, μαζί με την Ιταλία, τη Ρουμανία, την Τουρκία και τις χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας, ο καθηγητής του ΑΠΘ ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή επειδή η πολιτεία αδυνατεί να ανταπεξέλθει στο κόστος των 20 δισεκατομμυρίων ευρώ, που αναφέρθηκε νωρίτερα, επιλέγει να μην ασχοληθεί με το ζήτημα. Εναλλακτικά, όμως, θα μπορούσαν να ξεκινήσουν παρεμβάσεις σε νοσοκομεία, σχολεία, βασικούς οδικούς άξονες και κτίρια ώστε σε βάθος δεκαετίας να δίνονται σταδιακά πόροι για έργα, να μειωθεί συνολικά το κόστος των εκτιμώμενων απωλειών και να τονωθεί παράλληλα η οικονομική δραστηριότητα στην περιοχή. Συνέστησε, ωστόσο, και στους ίδιους τους πολίτες να απαιτήσουν ασφάλεια από την πολιτεία και να μην προχωρούν σε πολεοδομικές αυθαιρεσίες μειώνοντας την ασφάλεια των κατοικιών τους.