ΒΙΟ.ΜΕ: Το πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο

Σαράντα πρώην εργαζόμενοι της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής στη Θεσσαλονίκη, ξαναβάζουν μπροστά τις μηχανές και θέτουν σε λειτουργία το πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο υπό τον πλήρη έλεγχό τους. Οι εργάτες δηλώνουν αποφασισμένοι να το λειτουργήσουν με ένα διαφορετικό μοντέλο εργασίας, «αμεσοδημοκρατικό», βασισμένοι στο πλαίσιο της αλληλεγγύης και της ισότητας.

Λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση, η Βιομηχανική Μεταλλευτική της Θεσσαλονίκης ήταν πολύ δυναμική στον κλάδο της και αριθμούσε έως και 79 εργαζομένους. Μάλιστα την εξαετία μεταξύ 2000-2006 ήταν στις 20 μεγαλύτερες εταιρίες της Βορείου Ελλάδας, έχοντας στο ενεργητικό της αύξηση 138% στο τζίρο και 118% στα κέρδη της. Είχε πετύχει το λεγόμενο «double».
 
Μέχρι το 2009 δεν υπήρχε παθητικό, καθώς όλοι οι ισολογισμοί ήταν θετικοί. Aπό το 2010 όμως αρχίζει να παρουσιάζεται ένας παθητικός ισολογισμός της τάξεως των 300.000 ευρώ. Οπως καταγγέλει ο Μάκης Αναγνώστου, εκπρόσωπος του σωματείου εργαζομένων της ΒΙΟ.ΜΕ, «ήταν πλασματικός ο αριθμός, καθώς εκείνη την εποχή είχαν φύγει τεράστια ποσά. Πάνω από 2.700.000 ευρώ». Η Βιομηχανική Μεταλλευτική, της οικογένειας Φιλίππου, είναι ένα εργοστάσιο που παράγει δομικά υλικά (κατάλογος προιόντων) και αποτελεί θυγατρική εταιρεία της πτωχευμένης Φίλκεραμ & Τζόνσον.

«Τα  προβλήματα για εμάς ξεκίνησαν στις αρχές του 2008 και κορυφώθηκαν  το 2011», αναφέρει ο κ. Αναγνώστου. Η εργοδοσία ξεκινά τις καθυστερήσεις στα επιδόματα, στην καταβολή μισθών κτλ. μέχρι που τον Μάιο του 2011 κηρύσσει στάση πληρωμών προς τους εργαζόμενους και εγκαταλείπει το εργοστάσιο στην απραξία. «Το καλοκαίρι του 2011, αφού μας είχαν απλήρωτους τρεις μήνες, στείλαμε εξώδικο, ώστε να προχωρήσουμε σε επίσχεση εργασίας, ενώ κάναμε αλλεπάλληλες μηνύσεις για να διεκδικήσουμε τα δεδουλευμένα μας αλλά και το δώρο των Χριστουγέννων το οποίο δεν είχε καταβληθεί. Συνολικά τα χρωστούμενα ήταν 600.000 ευρώ».

Ουσιαστικά δεν ήταν ούτε απολυμένοι, ούτε όμως και πληρώνονταν λόγω της επίσχεσης εργασίας, ενώ δεν μπορούσαν να πάρουν το επίδομα ανεργίας. Η επίσχεση εργασίας άρχισε τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. Σύμφωνα με τους εργαζόμενους, η Βιομηχανική Μεταλλευτική, εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες της παρασύροντας στην ανεργία 70 οικογένειες.

Στο πλαίσιο του επικοινωνιακού χειρισμού που ακολούθησαν οι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ, ανήρτησαν, μεταξύ άλλων, στην ιστοσελίδα τους (http://biom-metal.blogspot.gr/) ένα πρόγραμμα για το πώς μπορεί να δουλέψει το εργοστάσιο, αλλά παρέθεσαν και τα αιτήματα τους (1000 ευρώ ως έκτακτη οικονομική ενίσχυση, συνέχιση του επιδόματος επισχεσης εργασίας, επαναλειτουργία του εργοστασίου, σύσσωμη παραίτηση της πρώην διοίκησης που ανήκει στην προηγούμενη ιδιοκτησία η οποία οφείλει τα δεδουλευμένα, δημιουργία ενός πλαισίου για συνεργατική επιχείρηση το οποίο θα στηριχθεί με νόμο). Νομικό πλαίσιο που να καλύπτει, προς το παρόν, τους εργαζομένους της ΒΙΟ. ΜΕ, δεν υπάρχει, ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Αναγνώστου, θα χρησιμοποιηθεί το πλαίσιο της κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης (coοperativa).  


Ο αγώνας των εργαζομένων να παραμείνει το εργοστάσιο ανοικτό, ήταν διαρκής. Απλήρωτοι από το Μάιο του 2011 και σε επίσχεση εργασίας, με έντονα πλέον τα προβλήματα επιβίωσης, αγωνίστηκαν ωστε να κρατήσουν την επιχείρηση παραγωγής δομικών υλικών ζωντανή και τους εργαζόμενους με αξιοπρέπεια. Άρχισαν να απευθύνονται στους αρμόδιους φορείς καταθέτοντας την πρότασή τους. Δεν έβρισκαν όμως ανταπόκριση. «Έπειτα από μια άκαρπη συνάντηση που είχε το σωματείο εργαζομένων  στο υπουργείο Εργασίας με τον τότε υφυπουργό κ. Κουτσούκο, το Νοέμβριο του ’11 ξεκίνησαν οι πρώτες συζητήσεις ώστε το εργοστάσιο να περάσει στα χέρια των εργαζομένων. Οι συζητήσεις με τον καιρό και μετά από συνελεύσεις με τη διαδικασία της άμεσης δημοκρατίας, άρχισαν να ωριμάζουν. Τον Μάιο του 2012 ξεκίνησαν οι εργαζόμενοι να αποστέλουν ενημερωτικά email προς Σωματεία, Συλλογούς, αλληλέγγυους, ακόμα και την Εκκλησία κάνοντας παράλληλα έκκληση για στήριξη. Προπαγανδίζοντας με τον τρόπο αυτόν το πρόβλημα της ΒΙΟ.ΜΕ, εκδηλώθηκε άμεσα ενδιαφέρον από αλληλέγγυους οι οποίοι στήριξαν από την πρώτη στιγμή το εγχείρημα μιας αυτοδιευθυνση του εργοστασίου», περιγράφει ο κ. Αναγνώστου.


 
Τον περασμένο Οκτώβριο ακολούθησε μια επιτυχημένη συναυλία και συγκέντρωση αλληλεγγύης στα Προπύλαια και δύο μέρες μετά, μέλη του σωματείου απαίτησαν συνάντηση με αρμόδιο του υπουργίου Εργασίας. «Εκεί μας δέχεται ένας σύμβουλος του υφυπουργού Εργασίας, παραλαμβάνει τα αιτήματά μας και αφού τα διαβάζει, μας διαβεβαιώνει πως θα βρεθεί λύση και ότι είναι ό,τι καλύτερο έχει δει. Χαρακτηριστικά είπε: "Είναι μια καλή πρόταση, εκεί που δεν υπάρχουν προτάσεις". Παραμείναμε, ωστόσο, στην αναμονή. Επιμείναμε. Εγινε μια νέα συνάντηση στις 21 Γενάρη, αυτή τη φορά με τον υφυπουργό Εργασίας, κ. Παναγιωτόπουλο. Η συνάντηση ήταν ελπιδοφόρα, καθώς μας είπε πως είναι ώριμες οι συνθήκες να περάσουν τετοια εργοστάσια στα χέρια των εργαζομενων. Επειδή όμως εχουμε ακούσει πολλά λογια, η απάντησή μας ήταν ότι δε θα περιμένουμε άλλο για να κατατεθεί σχετικό νομοσχέδιο, αλλά ότι είμαστε έτοιμοι να μπούμε οι ίδιοι στο εργοστάσιο, για να επιβιώσουμε, κι ας μας δικαιώσουν με το νόμο αργότερα».  Ετσι κι έγινε. Την Τρίτη 12 Φεβρουαρίου οι εργαζόμενοι της Βιομηχανικής Μεταλλευτικής, έπειτα από αγώνα σχεδόν δύο ετών, πέρασαν ξανά την πύλη του εργοστασίου, πέρνοντάς το στα χέρια τους.

Τι όμως γίνεται απο δω και πέρα; Τα έτοιμα προϊόντα που υπήρχαν στο εργοστάσιο βρίσκονται σε διαδικασία προώθησης. Καθώς όμως δεν υπάρχουν τα απαραίτητα έγγραφα για να κοπούν τιμολόγια, αποφασίστηκε η μέθοδος του πλειστηριασμού. «Αυτήν τη στιγμή βρισκόμαστε στην πρώτη φάση όπου με τη διαδικασία του πλειστηριασμού, προσπαθούμε να προωθήσουμε τα προϊόντα στην αγορά. Τα προϊόντα σε τιμές καταλόγου – εμείς δε θα πάμε με τιμές καταλόγου- ανέρχονται στις 300.000 ευρώ. Εμείς λέμε πως αν καταφέρουμε και τα δώσουμε στις 150.000, θα είμαστε και ευχαριστημένοι. Η δεύτερη φάση είναι να αποκτήσουμε νομική υπόσταση για να περάσουμε στην κανονική παραγωγή. Η φιλοδοξία μας είναι να αρχίσουν να μπαίνουν κάποια χρήματα στο ταμείο, ωστε να μπορέσουμε να τα μοιραστούμε ισότιμα».

Στη "νέα" ΒΙΟ.ΜΕ όλοι οι εργαζόμενοι έχουν πια την ίδια βάση, τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις. Και όλα λειτουργούν στο πλαίσιο ισότητας.