«Η χώρα θα πληρώσει ακριβά την αντισεισμική απραξία των τελευταίων ετών» δηλώνει ο καθηγητής Γεράσιμος Παπαδόπουλος

Για πρώτη φορά μετά την παραίτησή του ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης Σεισμικού κινδύνου, Γεράσιμος Παπαδόπουλος μιλά ανοιχτά για όλους και για όλα. Για την αντισεισμική απραξία των τελευταίων ετών, για τις παρεμβάσεις των κομμάτων στην επιστημονική κοινότητα,  για το ρόλο του ΟΑΣΠ στο κοινωνικό σύνολο αλλά και για τις προβλέψεις της ομάδας ΒΑΝ.  Στη συνέντευξη που έδωσε στην συνάδελφο Ντίνα Καραμάνου για λογαριασμό της NEMECIN υποστηρίζει ότι η χώρα είναι «εν σεισμικώ κινδύνω», δικαιολογεί τους λόγους της παραίτησής του, ενώ μιλά και για την αδυναμία συνεργασίας με τον Κώστα Μακρόπουλο

Κύριε καθηγητά, στα μέσα Νοεμβρίου υποβάλατε την παραίτησή σας από τη θέση του προέδρου της Επιτροπής Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου, καταγγέλλοντας δυσλειτουργίες στον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας και αδυναμία συνεργασίας με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ κ. Κωνσταντίνο Μακρόπουλο. Ποιες είναι αυτές οι δυσλειτουργίες που σας οδήγησαν στην απόφασή σας;

Όλοι αναγνωρίζουν ότι το πρόβλημα των σεισμών στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό. Γιαυτό, εξίσου σημαντικός είναι ο κοινωνικός ρόλος του ΟΑΣΠ ως συντονιστικού φορέα της εθνικής αντισεισμικής πολιτικής. Ο ΟΑΣΠ από το 1983, οπότε ιδρύθηκε, ποτέ δεν έφθασε στο επίπεδο απόδοσης που όφειλε να φθάσει, αλλά κατά καιρούς υπήρξαν σημαντικά επιτεύγματα. Δυστυχώς, από το 2003 και έπειτα υπάρχει σταδιακή υποβάθμιση και αδράνεια. Οι δραστηριότητες είναι πολύ λίγες. Το έργο που έχει παράγει είναι ελάχιστο. Η αντισεισμική πολιτική βουλιάζει σε τέλμα απραξίας και ατολμίας. Όσοι ασχολούνται πραγματικά με την αντισεισμική προστασία γνωρίζουν ότι οι ανάγκες μιάς σεισμογόνου χώρας για αντισεισμική προστασία, όπως της Ελλάδας, μεταβάλλονται με το χρόνο ποιοτικά και αυξάνονται συνεχώς ποσοτικά.  Στο δομημένο περιβάλλον, στην ανθρώπινη κοινωνία γενικότερα, συσσωρεύεται συνεχώς σεισμική επικινδυνότητα για πολλούς λόγους. Και γιαυτό χρειάζεται συνεχής προσπάθεια για την κάλυψη των αναγκών, για τη μείωση της σεισμικής επικινδυνότητας. Χρειάζεται συνεχής και πλήρης ανάπτυξη νέων δράσεων για να καλύπτουμε τις ανάγκες που προκύπτουν, αν προλαβαίνουμε να τις καλύπτουμε. Αν, όμως, αδρανήσουμε για μερικά χρόνια, τότε η σεισμική επικινδυνότητα συσσωρεύεται υπέρμετρα γιατί εκλείπουν οι δράσεις εκείνες που τη μειώνουν έστω και μερικώς.

Αυτό ακριβώς συμβαίνει στη χώρα μας περίπου την τελευταία εξαετία. Είμαι πλέον εξαιρετικά ανήσυχος. Μετά από αρκετά χρόνια απραξίας η σεισμική επικινδυνότητα έχει αυξηθεί υπέρμετρα και η αντισεισμική προστασία έχει εξασθενήσει. Στη χώρα μας γίνεται, κατά μέσο όρο, ένας ισχυρός σεισμός κάθε χρόνο και ένας καταστροφικός σεισμός κάθε 8-10 χρόνια περίπου. Ο τελευταίος καταστροφικός σεισμός του 1999 με τα 143 θύματα, γνωστός ως σεισμός της Πάρνηθας, είναι ακόμη νωπός στη μνήμη μας. Η ευτυχής συγκυρία ότι οι τελευταίοι ισχυροί σεισμοί δεν ήταν ιδιαιτέρως βλαβεροί, είτε γιατί ήταν υποθαλάσσιοι και ορισμένοι με σημαντικό βάθος, είτε γιατί ήταν χερσαίοι αλλά δεν έγιναν πολύ κοντά σε μεγάλα αστικά κέντρα, δεν θα συνεχιστεί επ’ άπειρον. Η φύση είναι αντικειμενική και θα ακολουθήσει τους νόμους της, δεν είναι βουλητική και δεν θα εισακούσει τις δικές μας επιθυμίες και ευχές. Φοβούμαι ότι η χώρα θα πληρώσει πολύ ακριβά την αντισεισμική απραξία των τελευταίων ετών. Με την παραίτησή μου θέλησα να υπενθυμίσω ότι μόνο ο ρόλος του Προμηθέα είναι χρήσιμος, ίσως ενοχλητικός, αλλά χρήσιμος, αφυπνιστικός. Ο ρόλος του Επιμηθέα είναι για τους ανεύθυνους.

Στον ΟΑΣΠ η ευθύνη των αποφάσεων ανήκει στο ΔΣ αλλά κυρίως βαρύνει τον εκάστοτε Πρόεδρο του, λόγω των αυξημένων αρμοδιοτήτων που δίνει ο νόμος στον Πρόεδρο, και λόγω του ότι παραδοσιακά είναι μεν σχετικός επιστήμονας αλλά συχνά κομματικό πρόσωπο που αντλεί πολιτική δύναμη από τον εκάστοτε υπουργό ΠΕΧΩΔΕ που τον διορίζει. Από το 2005 μέχρι τώρα την ευθύνη έχει ο κ. Κώστας Μακρόπουλος, καθηγητής σεισμολογίας και γνωστό κομματικό στέλεχος της ΝΔ από πολλά χρόνια. Μέσα στό γενικό πλαίσιο της υποβάθμισης του ΟΑΣΠ, μοιραία προέκυψε και η υποβάθμιση της 15μελούς Επιτροπής, η οποία αν και γνωμοδοτική, όχι αποφασιστική αλλά συμβουλευτική, είναι η πιο σημαντική στον ΟΑΣΠ γιατί επιλαμβάνεται θεμάτων πρόγνωσης σεισμών αλλά και σεισμικών κρίσεων.  Θα σας πω ένα παράδειγμα. Τον Μάιο του 2007 αξιολογήσαμε την εξελισσόμενη έντονη σεισμική κρίση στην Τριχωνίδα λίμνη στην Αιτωλοακαρνανία. Ο ΟΑΣΠ είχε τοποθετήσει φορητούς σεισμογράφους και τα στοιχεία που προσκόμισαν στην Επιτροπή αφορούσαν σε σεισμούς που είχαν καταγραφεί τουλάχιστον 20 μέρες πριν τη συνεδρίαση. Τι εικόνα να αποκομίσουμε και τι αξιολόγηση να κάνουμε χωρίς στοιχεία για το τελευταίο 20ημερο; Ήταν απογοητευτική η κατάσταση. Γνωματεύσαμε να παραμείνουν τα όργανα στην  περιοχή. Το θέμα ήταν γενικότερο και όχι περιστασιακό. Επιστημονικά στοιχεία, που σε περιόδους σεισμικής έξαρσης συλλέχθηκαν από τους επιστήμονες του ΟΑΣΠ (π.χ. καταγραφή σεισμικής δράσης με φορητούς σεισμογράφους: Zάκυνθος Απρίλιος 2006, Τριχωνίδα Απρίλιος 2007, Ηλεία-Αχαία Ιούνιος 2008), ουδέποτε ετέθησαν υπόψη μου παρόλες τις συνεχείς υπενθυμήσεις μου προς τον Πρόεδρο του ΟΑΣΠ εντός και εκτός του ΔΣ του ΟΑΣΠ. Τότε, αλλά και σε όλη τη θητεία μου στην Επιτροπή δεν μίλησα δημοσίως για τις δυσλειτουργίες. Προσπάθησα εσωτερικά να συμβάλλω στη βελτίωση της κατάστασης. Ματαίως.

Η «αδυναμία συνεργασίας με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ κ. Κωνσταντίνο Μακρόπουλο» έχει σχέση με παλαιότερη διαμάχη σας για τη μεταφορά  3 σεισμογράφων από την Εύβοια στο Ιόνιο;

Όχι βέβαια, δεν είναι αυτό. Είναι η αδρανοποίηση του ΟΑΣΠ που προανέφερα και η εντελώς διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων. ΄Εκανα πολλές προσπάθειες επί τρία χρόνια. Τον Απρίλιο του 2006 κατέθεσα στο ΔΣ του ΟΑΣΠ σειρά προτάσεων για νέες δράσεις στους βασικούς άξονες της αντισεισμικής πολιτικής. Ο κ. Μακρόπουλος ουδέποτε τις εισήγαγε στο ΔΣ για συζήτηση παρά τη θεσμική υποχρέωσή του. Παρά την προσβλητική τακτική του παρέμεινα και προσπάθησα. Ακολούθησε η παράνομη προώθησή του και στο ΔΣ του Ινστιτούτου Τεχνικής Σεισμολογίας και Αντισεισμικών Κατασκευών στη Θεσσαλονίκη. Και πάλι οπλίστηκα με υπομονή και δεν έθεσα θέμα στο ΔΣ για να διατηρηθεί κλίμα ηρεμίας, μόνο κατ’ ιδίαν του διαμαρτυρήθηκα ότι πρέπει να παραμένουμε προσηλωμένοι στα νομίμως προβλεπόμενα. Μεσολάβησε το περιστατικό με τη Τριχωνίδα.  Επέμεινα επίσης πολύ να συνεργαστούμε με την Γεν. Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ώστε σε περίπτωση σεισμικής κρίσης, σε περίπτωση καταστροφικού σεισμού, να είναι σαφείς οι ρόλοι, άμεση και αποτελεσματική η κινητοποίηση. Έγινε δεκτή η πρότασή μου από το ΔΣ αλλά ουδέποτε υλοποιήθηκε. Έμεινε στα χαρτιά. Κατόπιν είχαμε την πρόγνωση για επερχόμενο σεισμό στην Κεφαλονιά που κατέθεσε ο συνάδελφος καθηγητής κ. Ε. Λάγιος στις αρχές του 2008. Η Επιτροπή ομόφωνα κατέληξε ότι η συγκεκριμένη εργασία είναι επιστημονικά αξιόλογη αλλά δεν επιτρέπει την εξαγωγή πρακτικά αξιοποιήσιμων συμπερασμάτων. Ως επιστημονικό μέτρο προτείναμε ότι θα ήταν χρήσιμη η εντατικοποίηση της ενόργανης παρακολούθησης της περιοχής και η πραγματοποίηση πρόσθετων συναφών, συμπληρωματικών μετρήσεων. Δυστυχώς, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ ουδέποτε έφερε το θέμα προς συζήτηση στο ΔΣ του ΟΑΣΠ, ως ώφειλε, και ας απορριπτόταν η γνωμάτευση της Επιτροπής. Είχε θεσμική υποχρέωση να το φέρει. Ήμουν έτοιμος να παραιτηθώ τότε αλλά μεσολάβησαν οι πολλοί ισχυροί της Μεθώνης τον Φεβρουάριο του 2008, η ακατάσχετη προγνωσιολογία, οι τρομερές φημολογίες που ταλαιπώρησαν τη χώρα επί μήνες και η εισαγγελική παρέμβαση για την αναζήτηση των υπαιτίων της φημολογίας. Έπειτα είχαμε το σεισμό στην Ηλεία-Αχαία και τον νέο κύκλο φημολογίας τον Ιούνιο του 2008, και κατόπιν τον ισχυρό σεισμό στη Ρόδο τον Ιούλιο του 2008. Επέλεξα και παραιτήθηκα στις αρχές Νοεμβρίου του 2008 όταν τα πράγματα ήταν σχετικώς ήρεμα από σεισμική άποψη. Ταυτόχρονα απέρριψα με επιμονή και σταθερότητα την πρόταση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΧΩΔΕ να αναλάβω και πάλι ως Αντιπρόεδρος του ΔΣ του ΟΑΣΠ. Όχι, δεν θα μοιραστούμε τις ευθύνες. Η χώρα είναι εν «σεισμικώ κινδύνω» και οι ευθύνες ανήκουν σε εκείνους που πραγματικά τις έχουν λόγω της αδράνειάς τους και των παραλείψεών τους.

Κατά τη διάρκεια της θητείας σας στην Επιτροπή, λάβατε ποτέ από τον κ. Βαρώτσο και την ομάδα του κάποια μελέτη, έκθεση, έρευνα, ή έστω κρούση, σχετικά με επικείμενο σεισμό;

Στα περίπου τρία χρόνια που είχα την τιμή να προεδρεύω της Επιτροπής ουδέποτε έλαβα προγνωστικά στοιχεία με οποιαδήποτε μορφή από τον κ. Βαρώτσο και τους συνεργάτες του. Ο μόνος συνεργάτης του ΒΑΝ που μου απευθύνθηκε, στις 06.02.2008 και μάλιστα όταν βρισκόμουν στο νοσοκομείο για λίγες μέρες, είναι ο κ. Α. Τσελέντης του Πανεπιστημίου Πατρών με την εξής επιστολή: “Οι μέχρι τώρα ενδείξεις από ανεξάρτητους ερευνητές (τις οποίες πιστεύω ότι έχετε μελετήσει και εσείς) και οι καταγραφές μας στον μοναδικό (από τους 9 σταθμούς που είχαμε…) δείχνουν ότι το Δυτικό τμήμα του Ελληνικού τόξου είναι διεγερμένο. Επειδή επίσης γνωρίζω ότι έχετε αναλάβει πρόγραμμα από την Περιφέρεια Ιονίου, για την εγκατάσταση Σεισμολογικών Σταθμών στην περιοχή και ταυτόχρονα την μη υλοποίηση δικού μας αιτήματος για την συντήρηση του επί δεκαετίας δικτύου μας που λειτουργούσαμε στο Ιόνιο παρακαλώ όπως τις όποιες καταγραφές διαθέτετε θα σας ζητούσα να τις διαθέσετε και σε εμάς για συνδυαστική ανάλυση”. 

Έμεινα έκπληκτος, πολύ περισσότερο που η επιστολή κοινοποιήθηκε και σε άλλα πρόσωπα. Αυτό δεν αποτελεί πρόγνωση ούτε στην πιο γενικότερη εκδοχή της. Με εντυπωσίασε αρνητικά το ότι η επιστολή αναφέρεται σε εγκατάσταση σεισμογράφων, τη στιγμή που η διαδικασία απόκτησης των οργάνων αυτών από το Αστεροσκοπείο, και όχι από την Επιτροπή, τότε βρισκόταν ακόμη στα πρώιμα στάδια του ανοικτού διαγωνισμού.  Με εντυπωσίασε αρνητικά το ότι η επιστολή αναφέρεται σε δήθεν μη υλοποίηση αιτήματος του κ. Α. Τσελέντη, τη στιγμή που η Επιτροπή δεν έχει στις αρμοδιότητές της να εξετάζει αιτήματα χρηματοδότησης, προμήθειας ή απόκτησης οργάνων. Κι’ αν, παρ’ όλα αυτά είχα ποτέ λάβει τέτοιο αίτημα, που δεν έλαβα,  θα το είχα αποστείλει αμέσως στον Πρόεδρο του ΟΑΣΠ. Συγκρατήθηκα, και απάντησα ευγενικά, θεσμικά, και ζήτησα πρόσθετα επιστημονικά στοιχεία για να διαπιστώσω αν υπάρχει λόγος να συγκαλέσω την Επιτροπή. Αντί στοιχείων έλαβα μία ακόμη χειρότερη σε ύφος και ταυτόχρονα συκοφαντική επιστολή. Τις επόμενες μέρες η κίτρινη τηλεοπτική ζούγκλα, δρώντας με όρους παρεοκρατίας και προσωπικής φιλίας, χωρίς ίχνος δημοσιογραφικής δεοντολογίας, ανέλαβε τη δημοσιοποίηση της αλληλογραφίας,  χωρίς ουδεμία δική μου συμμετοχή ούτε γνώση, εξαπολύοντας απαράδεκτες κατηγορίες ότι δήθεν δεν έλαβα υπόψη μου τις δήθεν προγνώσεις. Πιστεύω ότι ένας άνθρωπος που έχει εργαστεί σκληρά, όπως ο κ. Βαρώτσος, μπορεί να επιλέγει καλύτερους συνεργάτες. Πιστεύω ότι η ομάδα ΒΑΝ και οι συνεργάτες της, αν πραγματικά εμπιστεύονται τη μέθοδο και τα αποτελέσματά τους, τότε δεν έχουν ανάγκη την κίτρινη τηλεοπτική ζούγκλα για να παρουσιάσουν την επιστημονική τους δουλειά.  Λυπάμαι πολύ, αλλά αυτό είναι το συμπέρασμά μου.

Ο Γεράσιμος Χουλιάρας, συνεργάτης της ομάδας ΒΑΝ τα τελευταία χρόνια, μιλώντας σε καθημερινή εφημερίδα, έκανε λόγο για νέα μελέτη-προειδοποίηση του καθηγητή Βαρώτσου. Την έχετε υπ’όψιν σας; Έχετε έρθει σε επαφή με τον κ. Χουλιάρα, με τον οποίο άλλωστε και συνεργάζεστε στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο;

Γνωρίζω πολύ καλά και τη μελέτη, που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του Cornell, και το δημοσίευμα στην εφημερίδα. Εμφανίστηκαν στις αρχές Νοεμβρίου του 2008. Ενέργησα αμέσως και ζήτησα εγγράφως στοιχεία από τον κ. Βαρώτσο, τον κ. Χουλιάρα και τον κ. Κ. Μακρόπουλο, ο οποίος τον περασμένο Αύγουστο, ως γνήσιο κομματικό στέλεχος της ΝΔ, προωθήθηκε, με μη αξιοκρατικές και μη σύννομες διαδικασίες από την κυβέρνηση, και στη θέση του διευθυντή στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Δεν έλαβα κανένα στοιχείο. Το ότι δεν παρέσχε στοιχεία ειδικά ο κ. Κ. Μακρόπουλος, που είναι και πρόεδρος του ΟΑΣΠ, αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και οδήγησε στην απόφασή μου να παραιτηθώ.

Στις 14 Οκτωβρίου ο σεισμός που έγινε στο Μαντούδι προκάλεσε αναστάτωση στο Γεωδυναμικό. Αρχικώς το μέγεθος του σεισμού ανακοινώθηκε 6,6 βαθμοί της κλίμακας Ρίχτερ, ωστόσο στη συνέχεια το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών ξεκαθάρισε ότι το μέγεθος του σεισμού ήταν 5,1 βαθμοί. Η απόκλιση αποδόθηκε  σε σφάλμα στο λογισμικό του συστήματος αυτόματης καταμέτρησης. Εστω και έτσι, δικαιολογείται σε μια σεισμογενή χώρα ένα τέτοιο λάθος;

Δεν αναστατώθηκε μόνο το Γεωδυναμικό αλλά όλη η χώρα. Το γεγονός είναι απαράδεκτο και δείχνει αυτό που επαναλαμβάνω επί χρόνια. Ότι υπάρχει χρονίζον πρόβλημα κακής εσωτερικής λειτουργίας στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Θα σας πω χαρακτηριστικά παραδείγματα της τελευταίας δεκαετίας. Το 1999 με το σεισμό της Πάρνηθας έπεσε το ρεύμα και η γεννήτρια ρεύματος δεν λειτούργησε από κακή συντήρηση. Πήραμε το ανακοινωθέν του σεισμού από τη Θεσσαλονίκη. Στις 8 Ιανουαρίου 2006, ο μεγάλος σεισμός  των Κυθήρων που συγκλόνισε όλη τη χώρα, ανακοινώθηκε εσφαλμένα με μέγεθος 6,4 αντί του ορθού 6,9. Προκλήθηκε σάλος και ο τότε διευθυντής κ. Γ. Σταυρακάκης αναγκάστηκε να στείλει επιστολή στους Υπουργούς Εσωτερικών και Ανάπτυξης εξηγώντας ποιό είναι το ορθό μέγεθος. Αποτελεί παγκόσμια αρνητική πρωτοτυπία να ενημερώνονται οι υπουργοί με γραφειοκρατικές διαδικασίες για το μέγεθος του σεισμού. Το αποκορύφωμα ήταν ότι ο Πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Καθ. κ. Χ. Ζερεφός, επίσης άνθρωπος της κυβέρνησης, απέστειλε συγχαριτήρια επιστολή στο προσωπικό του Ινστιτούτου. Ποτέ δεν αντιλήφθηκα αν επρόκειτο για ειρωνεία ή για συμβολή στην άμβλυνση των εντυπώσεων. Όσο για το λεγόμενο αυτόματο σύστημα δεν το εμπιστεύομαι καθόλου. Έχουν μεγάλες ευθύνες όσοι το προώθησαν την τελευταία δεκαετία περίπου και προσπαθούν να το επιβάλλουν ζητώντας πρόσθετες χρηματοδοτήσεις.  Το πρόβλημα του Ινστιτούτου  όχι μόνο δεν θεραπεύεται αλλά επιδεινώνεται. Δυστυχώς, και αυτό θα το πληρώσει η χώρα. Ήδη είμαστε οι τελευταίοι στην Ευρώπη, που έπρεπε να είμαστε μπροστά με πρωτοπόρο το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Όλες οι μεγάλες σεισμολογικές εξελίξεις και υποδομές, σχεδιάζονται, οργανώνονται και συντονίζονται από την Ελβετία, την Ολλανδία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Δηλαδή από χώρες εκ των οποίων μόνο μία, η Ιταλία έχει πρόβλημα σεισμών. Δυστυχώς είμαστε από τους τελευταίους. Σε αυτό δεν ευθύνεται μόνο το Γεωδυναμικό, ως το κύριο σεισμολογικό ινστιτούτο της χώρας, αλλά και ο ΟΑΣΠ ως εθνικός συντονιστικός φορέας.

Είχε προηγηθεί ο σεισμός του Λεωνιδίου στις αρχές του χρόνου. Τότε, και ενώ ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Γιώργος Σταυρακάκης, δήλωσε ότι τα δεδομένα ανακοινώθηκαν σε εύλογο χρονικό διάστημα και ότι οι σεισμοί ενδιάμεσου βάθους απαιτούν περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων, εσείς είχατε δηλώσει ότι δεν είναι δυνατόν σε μια σεισμογενή χώρα να ανακοινώνεται το μέγεθος μιας τέτοιας δόνησης με καθυστέρηση 40 λεπτών.

Είναι όπως τα λέτε. Ο σεισμός ανακοινώθηκε από ανώτερο σεισμολόγο του Ινστιτούτου μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες ακριβώς 39 λεπτά μετά τη γένεση του σεισμού. Τα βίντεο είναι αδιάψευστοι μάρτυρες. Είναι απολύτως αδικαιολόγητη η καθυστέρηση. Στην Ελλάδα ένα από τα  χαρακτηριστικά της  σεισμικότητας είναι η γένεση σεισμών ενδιάμεσου βάθους. Είναι απαράδεκτο να μην εφαρμόζουμε από χρόνια γνωστές στη σεισμολογία τεχνικές για τον γρήγορο υπολογισμό και αυτών των σεισμών. Οι κκ. Γ. Σταυρακάκης και Χ. Ζερεφός με επίσημη ανακοίνωση ισχυρίστηκαν ότι η λύση του σεισμού εστάλη εντός 15 λεπτών σε κυβερνητικούς παράγοντες. Αν είναι έτσι τότε γιατί δεν ανακοινώθηκε και προς τον πληθυσμό αμέσως μετά; Γιατί η δημόσια ανακοίνωση δόθηκε δημοσίως 25 λεπτά μετά; Αν είναι έτσι, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα. Ή το ανακοινωθέν κρατήθηκε κρυφό από τον πληθυσμό για 25 λεπτά, ή δεν εμπιστευόντουσαν την αρχική λύση οπότε δεν έχει καμμιά αξία το ότι την έστειλαν σε κυβερνητικούς παράγοντες.  H κατάσταση είναι για γέλια και για κλάματα. Θα περίμενα ότι θα είχαν τεθεί τότε αυτά τα ερωτήματα τουλάχιστον δημοσιογραφικά. Για παράδειγμα, η Ελευθεροτυπία που διέθεσε ολόκληρη σελίδα για να καταχωρήσει τη μακροσκελή και απολογητική ανακοίνωση του κ. Χ. Ζερεφού, όφειλε να θέσει τα ερωτήματα για τη διατήρηση στοιχειώδους δημοσιογραφικής ισορροπίας. Εικάζω ότι δεν το έκανε γιατί ο κ. Χ. Ζερεφός είναι μέλος του ΔΣ της εφημερίδας αυτής. Όπως είναι μέλος και του ΔΣ του ομίλου Μυτιληναίος. Αλήθεια, ποιά ανάγκη ωθεί έναν ανώτερο κρατικό λειτουργό, τον Πρόεδρο του Αστεροσκοπείου, τον Καθηγητή, τον Ακαδημαϊκό, να συμμετέχει σε ΔΣ ιδιωτικών επιχειρήσεων; Ποιό είναι το όφελος για το Αστεροσκοπείο, για το Πανεπιστήμιο Αθηνών, για την Ακαδημία Αθηνών; Περίεργα πράγματα.

Δεν αναστατώθηκε μόνο το Γεωδυναμικό αλλά όλη η χώρα. Το γεγονός είναι απαράδεκτο και δείχνει αυτό που επαναλαμβάνω επί χρόνια. Ότι υπάρχει χρονίζον πρόβλημα κακής εσωτερικής λειτουργίας στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Θα σας πω χαρακτηριστικά παραδείγματα της τελευταίας δεκαετίας. Το 1999 με το σεισμό της Πάρνηθας έπεσε το ρεύμα και η γεννήτρια ρεύματος δεν λειτούργησε από κακή συντήρηση. Πήραμε το ανακοινωθέν του σεισμού από τη Θεσσαλονίκη. Στις 8 Ιανουαρίου 2006, ο μεγάλος σεισμός  των Κυθήρων που συγκλόνισε όλη τη χώρα, ανακοινώθηκε εσφαλμένα με μέγεθος 6,4 αντί του ορθού 6,9. Προκλήθηκε σάλος και ο τότε διευθυντής κ. Γ. Σταυρακάκης αναγκάστηκε να στείλει επιστολή στους Υπουργούς Εσωτερικών και Ανάπτυξης εξηγώντας ποιό είναι το ορθό μέγεθος. Αποτελεί παγκόσμια αρνητική πρωτοτυπία να ενημερώνονται οι υπουργοί με γραφειοκρατικές διαδικασίες για το μέγεθος του σεισμού. Το αποκορύφωμα ήταν ότι ο Πρόεδρος του Αστεροσκοπείου Καθ. κ. Χ. Ζερεφός, επίσης άνθρωπος της κυβέρνησης, απέστειλε συγχαριτήρια επιστολή στο προσωπικό του Ινστιτούτου. Ποτέ δεν αντιλήφθηκα αν επρόκειτο για ειρωνεία ή για συμβολή στην άμβλυνση των εντυπώσεων. Όσο για το λεγόμενο αυτόματο σύστημα δεν το εμπιστεύομαι καθόλου. Έχουν μεγάλες ευθύνες όσοι το προώθησαν την τελευταία δεκαετία περίπου και προσπαθούν να το επιβάλλουν ζητώντας πρόσθετες χρηματοδοτήσεις.  Το πρόβλημα του Ινστιτούτου  όχι μόνο δεν θεραπεύεται αλλά επιδεινώνεται. Δυστυχώς, και αυτό θα το πληρώσει η χώρα. Ήδη είμαστε οι τελευταίοι στην Ευρώπη, που έπρεπε να είμαστε μπροστά με πρωτοπόρο το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Όλες οι μεγάλες σεισμολογικές εξελίξεις και υποδομές, σχεδιάζονται, οργανώνονται και συντονίζονται από την Ελβετία, την Ολλανδία, τη Γερμανία και την Ιταλία. Δηλαδή από χώρες εκ των οποίων μόνο μία, η Ιταλία έχει πρόβλημα σεισμών. Δυστυχώς είμαστε από τους τελευταίους. Σε αυτό δεν ευθύνεται μόνο το Γεωδυναμικό, ως το κύριο σεισμολογικό ινστιτούτο της χώρας, αλλά και ο ΟΑΣΠ ως εθνικός συντονιστικός φορέας.

Είχε προηγηθεί ο σεισμός του Λεωνιδίου στις αρχές του χρόνου. Τότε, και ενώ ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Γιώργος Σταυρακάκης, δήλωσε ότι τα δεδομένα ανακοινώθηκαν σε εύλογο χρονικό διάστημα και ότι οι σεισμοί ενδιάμεσου βάθους απαιτούν περαιτέρω ανάλυση των στοιχείων, εσείς είχατε δηλώσει ότι δεν είναι δυνατόν σε μια σεισμογενή χώρα να ανακοινώνεται το μέγεθος μιας τέτοιας δόνησης με καθυστέρηση 40 λεπτών.

Είναι όπως τα λέτε. Ο σεισμός ανακοινώθηκε από ανώτερο σεισμολόγο του Ινστιτούτου μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες ακριβώς 39 λεπτά μετά τη γένεση του σεισμού. Τα βίντεο είναι αδιάψευστοι μάρτυρες. Είναι απολύτως αδικαιολόγητη η καθυστέρηση. Στην Ελλάδα ένα από τα  χαρακτηριστικά της  σεισμικότητας είναι η γένεση σεισμών ενδιάμεσου βάθους. Είναι απαράδεκτο να μην εφαρμόζουμε από χρόνια γνωστές στη σεισμολογία τεχνικές για τον γρήγορο υπολογισμό και αυτών των σεισμών. Οι κκ. Γ. Σταυρακάκης και Χ. Ζερεφός με επίσημη ανακοίνωση ισχυρίστηκαν ότι η λύση του σεισμού εστάλη εντός 15 λεπτών σε κυβερνητικούς παράγοντες. Αν είναι έτσι τότε γιατί δεν ανακοινώθηκε και προς τον πληθυσμό αμέσως μετά; Γιατί η δημόσια ανακοίνωση δόθηκε δημοσίως 25 λεπτά μετά; Αν είναι έτσι, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη χειρότερα. Ή το ανακοινωθέν κρατήθηκε κρυφό από τον πληθυσμό για 25 λεπτά, ή δεν εμπιστευόντουσαν την αρχική λύση οπότε δεν έχει καμμιά αξία το ότι την έστειλαν σε κυβερνητικούς παράγοντες.  H κατάσταση είναι για γέλια και για κλάματα. Θα περίμενα ότι θα είχαν τεθεί τότε αυτά τα ερωτήματα τουλάχιστον δημοσιογραφικά. Για παράδειγμα, η Ελευθεροτυπία που διέθεσε ολόκληρη σελίδα για να καταχωρήσει τη μακροσκελή και απολογητική ανακοίνωση του κ. Χ. Ζερεφού, όφειλε να θέσει τα ερωτήματα για τη διατήρηση στοιχειώδους δημοσιογραφικής ισορροπίας. Εικάζω ότι δεν το έκανε γιατί ο κ. Χ. Ζερεφός είναι μέλος του ΔΣ της εφημερίδας αυτής. Όπως είναι μέλος και του ΔΣ του ομίλου Μυτιληναίος. Αλήθεια, ποιά ανάγκη ωθεί έναν ανώτερο κρατικό λειτουργό, τον Πρόεδρο του Αστεροσκοπείου, τον Καθηγητή, τον Ακαδημαϊκό, να συμμετέχει σε ΔΣ ιδιωτικών επιχειρήσεων; Ποιό είναι το όφελος για το Αστεροσκοπείο, για το Πανεπιστήμιο Αθηνών, για την Ακαδημία Αθηνών; Περίεργα πράγματα.

Από το Σεπτέμβριο του 2007 ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Δημήτρης Σιούφας είχε ζητήσει έρευνα στο Εθνικό Αστεροσκοπείο της Αθήνας με στόχο να διαπιστωθεί το εάν γίνεται σωστή διαχείριση των κονδυλίων από τον Ειδικό Λογαριασμό Έρευνας που διαθέτει το Αστεροσκοπείο. Έχετε υπ’ όψιν σας με ποια αφορμή ζητήθηκε η έρευνα και τα μέχρι στιγμής αποτελέσματά της;

Οφείλω να αναγνωρίσω ότι ο συγκεκριμένος Υπουργός, ως εποπτεύων μεταξύ άλλων και της Γεν. Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, ενδιαφέρθηκε και έκανε πολλά για το Αστεροσκοπείο και την έρευνα γενικότερα. Όταν έλαβε επιστολές από τρεις διευθυντές του Αστεροσκοπείου για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το ίδρυμα, δείχνοντας τον Πρόεδρό του ως κύριο υπεύθυνο, έδρασε όπως έπρεπε. Τον Αύγουστο του 2007 απέστειλε επιστολή στο Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης ζητώντας έλεγχο στο Αστεροσκοπείο. Το Σώμα ουδέποτε ανταποκρίθηκε, ουδέποτε ήλθε στο Αστεροσκοπείο, η υπόθεση έμεινε στα χαρτιά. Ποιός σταμάτησε το Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης;

Τελειώνοντας αυτή τη συνομιλία, για την οποία σας ευχαριστώ ιδιαιτέρως, θα ήθελα να επαναλάβω την τελευταία παράγραφο της επιστολής παραίτησης που υπέβαλα στον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ: «…Σε κάθε περίπτωση, σας διαβεβαιώ ότι θα συνεχίσω να εργάζομαι για την αντισεισμική προστασία της χώρας με κάθε πρόσφορο μέσο, συμπεριλαμβανομένης της αμετακίνητης αντιπαράθεσής μου με τους ψευδοπρογνώστες, με τους φεουδάρχες και πολυθεσίτες της ελληνικής σεισμολογίας, με την οικογενειοκρατία και τον κομματισμό στο χώρο της σεισμολογίας και με τους νεόκοπους δήθεν «ειδήμονες» της αντισεισμικής προστασίας, οι οποίοι συνασπισμένοι όλοι μαζί ήδη οδηγούν την αντισεισμική προστασία της χώρας σε επικίνδυνους δρόμους».