Πόσο πρέπει να ανησυχούμε για τη Σαντορίνη;

Αίσθηση έχουν προκαλέσει οι δηλώσεις του καθηγητή εργαστηρίου Γεωφυσικής και Σεισμολογίας του ΤΕΙ Κρήτης κ. Φίλιππου Βαλιανάτου στην ΕΡΑ Ηρακλείου σχετικά με την κατάσταση του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

Ο κ. Βαλιανάτος είχε δηλώσει ότι «οι σεισμοί δεν προειδοποιούν, το ηφαίστειο όμως… προειδοποιεί. Αυτό που μας προβληματίζει είναι ότι αρχίζει να φουσκώνει το κέικ της Σαντορίνης. Οι πολίτες θα πρέπει να είναι έτοιμοι και να έχουν ετοιμάσει τρόπους αντίδρασης, γιατί ακόμη και η πιο απλή εκδοχή του να αρχίσει να βγαίνει τέφρα από το ηφαίστειο θα έχει συνέπειες επηρεάζοντας τα αεροπορικά δρομολόγια».

Σύμφωνα με τον καθηγητή, οι σεισμικές δονήσεις εντάσεως έως και 3,5 ρίχτερ έχουν ξεκινήσει τους τελευταίους έξι μήνες, ενώ τα τελευταία 24ωρα παρατηρούνται πάνω από 20 δονήσεις σε καθημερινή βάση. «Οι δονήσεις αυτές συνιστούν μια προειδοποίηση ότι κάτι ενδέχεται να συμβεί».

Οι δηλώσεις του καθηγητή κ. Βαλιανάτου σε συνδυασμό με τις τελευταίες σεισμικές δονήσεις μεταξύ Κρήτης και Σαντορίνης έχουν ανησυχήσει τους κατοίκους των νησιών, ωστόσο οι σεισμολόγοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί.

Διαβάστε εδώ και εδώ σχετικά με τις τελευταίες ισχυρές σεισμικές δονήσεις.

«Δεν συσχετίζονται οι δυο σεισμικές δονήσεις μεταξύ Κρήτης και Σαντορίνης με την όποια δραστηριότητα παρατηρείται στον ηφαιστειακό χώρο της Νέας Καμένης στη Σαντορίνη», δήλωσε ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, καθηγητής Σεισμολογίας Κωνσταντίνος Μακρόπουλος.

Σε ό,τι αφορά τη Σαντορίνη, ο καθηγητής δήλωσε ότι «υπάρχει μια δραστηριότητα πάνω στη Νέα Καμένη, που έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2011. Ο ΟΑΣΠ και τα Ερευνητικά Ινστιτούτα έχουν εγκαταστήσει 21 σεισμογράφους και παρακολουθούν όλα τα δεδομένα. Το φαινόμενο βρίσκεται στην αρχή του κίτρινου, με βάση την επιστημονική κλίμακα πράσινο - κίτρινο - ροζ - κόκκινο. Το παρακολουθούμε με μεγάλη προσοχή. Δεν είναι ένα φαινόμενο που εξελίσσεται από τη μία μέρα στην άλλη».

Όπως εξηγούν οι σεισμολόγοι, τους τελευταίους 7 με 8 μήνες έχει παρατηρηθεί αύξηση της σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή του ηφαιστείου. Οι πολλαπλές δονήσεις που έχουν καταγραφεί δεν υπερβαίνουν σε μέγεθος τα 3,3 Ρίχτερ, ενώ το τελευταίο διήμερο παρουσιάστηκε μια έξαρση των φαινομένων. Παράλληλα εντοπίζονται παραμορφώσεις στον στερεό φλοιό της γης, οι οποίες δεν είναι ορατές διά γυμνού οφθαλμού αλλά ανιχνεύονται με GPS.

Ακόμη κι αν αυτά επιβεβαιωθούν, όπως επισημαίνουν, η πολυπλοκότητα της φύσης εμποδίζει την εξαγωγή βέβαιων συμπερασμάτων: οι μηχανισμοί της δεν λειτουργούν πάντοτε με τον ίδιο τρόπο, ακόμη κι αν επικρατούν πανομοιότυπες συνθήκες.

Οι σεισμολόγοι εξηγούν, άλλωστε, ότι η παραμόρφωση δεν αποκλείεται να προκύπτει από καθαρά σεισμοτεκτονικές διαδικασίες που δεν έχουν σχέση με το ηφαίστειο. Αναλύοντας την εκδοχή αυτή επισημαίνουν ότι στη Σαντορίνη έχουν ιστορικά εκδηλωθεί σεισμικές δονήσεις μεγάλης έντασης, και ως εκ τούτου η παραμόρφωση ίσως οφείλεται σε μεταβολές των ρηγμάτων που υπάρχουν στο υπέδαφος του νησιού και όχι σε μεγαλύτερα βάθη, δηλαδή στο ηφαίστειο. Το ηφαίστειο αφυπνίστηκε για πρώτη φορά πριν από 2,5 εκατομμύρια χρόνια και συνέχισε τη δραστηριότητά του μέχρι και σήμερα. Σε αυτό το μακρύ χρονικό διάστημα έχουν συμβεί 12 εξαιρετικά μεγάλες εκρήξεις.

Η Νέα Καμένη και η Παλαιά Καμένη σχηματίστηκαν από υποθαλάσσιες εκρήξεις και αποτελούν τα πιο πρόσφατα κομμάτια γης της Μεσογείου. Ο σχηματισμός της Νέας Καμένης άρχισε μόλις πριν από 440 χρόνια, με τα τελευταία κομμάτια ηφαιστειακής λάβας να πετρώνουν πάνω της μόλις εδώ και 50 χρόνια. Η τελευταία έκρηξη έγινε το 1950.

Διαβάστε επίσης εδώ τη συνέντευξη που έδωσε την Παρασκευή στο protothema.gr o ο καθηγητής σεισμολογίας, Δρ Γεράσιμος Παπαδόπουλος