Εθνική νόσος η κατάθλιψη

Στην εθνική μας… νόσο τείνει να αναδειχθεί η κατάθλιψη! Ένας στους δύο Έλληνες λυγίζει υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης και αισθάνεται μελαγχολικός, «κενός», «πεσμένος», χωρίς καμία διάθεση για κάποια δραστηριότητα, επαγγελματική ή άλλη, σε καθημερινή βάση για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Παράλληλα, η σκέψη της αυτοκτονίας τριβελίζει το μυαλό ολοένα και περισσότερων ενώ ένας στους πέντε εμφανίζει βαρύτερα και μόνιμα συμπτώματα που χρήζουν ψυχιατρικής φροντίδας όπως αδιαφορία, αϋπνία, κόπωση, αίσθημα αναξιότητας, ελάττωση ή αύξηση όρεξης για φαγητό, μειωμένη ικανότητα σκέψης και συγκέντρωσης.

Τα στοιχεία δύο πανελλαδικών μελετών που παρουσιάζει το protothema.gr  και οι οποίες διεξήχθησαν το 2009 και το 2011 από το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) καταγράφουν την σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι Έλληνες.

Η οικονομική κρίση «τρώει» τους Έλληνες

Την άνοιξη του 2009 ανέφεραν το 47,2% των ερωτηθέντων ότι ένιωθαν μελαγχολικοί ή «πεσμένοι» σε καθημερινή βάση για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε στο 54,4%  - καταγράφεται ποσοστιαία μεταβολή κατά τη διετία που φτάνει το 15,3%.

Ανοδικά ποσοστά καταγράφονται σε ό,τι αφορά την τάση αυτοκτονίας. Το 6,7% των ερωτηθέντων ανέφερε ότι τον τελευταίο μήνα (πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας) σκεφτόταν την αυτοκτονία, ενώ ποσοστό της τάξης του 1,5% δήλωσε ότι είχε, στο ίδιο χρονικό διάστημα, προσπαθήσει να αυτοκτονήσει! Τα αντίστοιχα ποσοστά της προηγούμενης μελέτης ήταν 6,2% (σκέψεις  θανάτου) και 1,1% (απόπειρα αυτοκτονίας).

Η ίδια αυξητική –και ανησυχητική- τάση καταγράφεται στον ελληνικό πληθυσμό βάσει της έρευνας και στα περιστατικά κατάθλιψης. Τον περασμένο Απρίλιο ποσοστό 8,2%, άλλως 8 στους εκατό Έλληνες, δήλωναν ότι εμφάνιζαν μια σειρά από συμπτώματα που κατά τους ψυχιάτρους αποτελούν καμπανάκι κινδύνου για την ψυχική υγεία του ατόμου –μεταξύ άλλων αίσθημα θλίψης,  ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης για κάθε δραστηριότητα, απότομη απώλεια ή αύξηση βάρους, υπερδιέγερση, αϋπνία, απώλεια ενεργητικότητας κα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το αντίστοιχο ποσοστό στην έρευνα του 2009 ήταν 6,8%. Παρατηρείται δηλαδή μια αύξηση της τάξης του 20,6%.

«Θηλιά» η οικονομική δυσχέρεια για καθημερινές ανάγκες

Οι επιστήμονες αναζήτησαν κατά πόσο η οικονομική κρίση συνδέεται με τα ψυχολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες. Μέσω του Δείκτη Προσωπικής Οικονομικής Δυσχέρειας μελετήθηκε η δυνατότητα του δείγματος να ανταπεξέλθει  σε μια σειρά από έξοδα, όπως λογαριασμοί, τραπεζικά δάνεια, πιστωτική κάρτα, ενοίκιο, δόση αυτοκινήτου, σούπερ μάρκετ, ένδυση-υπόδηση, ψυχαγωγία).

Και όπως μαρτυρούν τα στοιχεία, το ενοίκιο και τα δίδακτρα των φροντιστηρίων μετατρέπονται σε δυσβάσταχτες πλέον οικονομικές υποχρεώσεις για διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των Ελλήνων: ένας στους δέκα δηλώνει ότι αντιμετωπίζει συχνά δυσκολία να καλύψει το ενοίκιο της κατοικίας του (ποσοστό 9,4%). Πρόκειται ωστόσο για ποσοστό που έχει υπερδιπλασιαστεί μέσα στη διετία 2009-2011 καθώς το αντίστοιχο ποσοστό της προηγούμενης έρευνας ήταν 4%! Αναλόγως στην καταβολή των διδάκτρων για φροντιστήρια: το 2009 δυσκολία ανέφερε το 2,2% και την περασμένη άνοιξη το 5,2% -η ποσοστιαία μεταβολή φτάνει το 134,6%.

Δυσκολία πληρωμής για… φως, νερό, τηλέφωνο

Οι τρέχοντες λογαριασμοί γίνονται «θηλιά» για έναν στους πέντε Έλληνες (19.9%). Το αντίστοιχο ποσοστό ήταν πριν από δύο χρόνια 15,3%. Δυσκολία να καταβάλλει τη δόση σε τραπεζικά δάνεια αναφέρει εφέτος το 19%, ενώ το 2009 το ποσοστό ήταν 12,8%.

Την ελάχιστη δόση αγοράς αυτοκινήτου δεν μπορεί να πληρώσει «συχνά» το 10,5% , ποσοστό που έχει αυξηθεί κατά 75% σε σύγκριση με το 2009 που μόλις το 6% ανέφερε ότι είχε οικονομική δυσκολία στη συγκεκριμένη υποχρέωση. Επίσης «συχνά» δυσκολεύεται να καλύψει τις ανάγκες για ένδυση και υπόδηση το 21% και να αντεπεξέλθει στα έξοδα του σούπερ μάρκετ το 13,4% (τα αντίστοιχα ποσοστά το 2009 ήταν 15,9% και 11,5%).

Ταυτότητα της έρευνας: Την εποπτεία της έρευνας είχε ο διευθυντής του ΕΠΙΨΥ, ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής κ. Κ. Στεφανής. Η μελέτη διεξήχθη από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Απρίλιο του 2011 σε δείγμα 2.256 ατόμων ηλικίας 18 ετών και άνω, μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων. Επιστημονικά υπεύθυνοι ήταν η κυρία Μαρίνα Οικονόμου, επίκουρη καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ο κ. Μιχάλης Μαδιανός, ομότιμος καθηγητής ενώ στην επιστημονική ομάδα εργασίας μετείχαν η ψυχολόγος κυρία Λίλη Πέππου, ο ψυχίατρος κ. Χρήστος Θελερίτης και ο στατιστικός κ. Αθανάσιος Πατελάκης.