Τι Ζητάμ(ν)ε

Χρήστος Κίτσος*

Όπως όλοι γνωρίζουμε, υπάρχουν διάφορες κατηγορίες ανθρώπων. Μια ευχάριστη περιγραφή αυτών πραγματοποιείται στο «Ιδού ο Άνθρωπος» του Λασκαράτου.

Επί πλέον διαχωρισμοί πραγματοποιούνται, όχι μόνο από τους φιλοσόφους, μα και τις διάφορες υπηρεσίες :  για χρόνια τους απασχολούσε το «πολιτικό φρόνημα» του καθενός και έτσι «χαρακτηρίζοντο». Τι σήμαινε αυτός ο χαρακτηρισμός , και τι συμπεράσματα συνάγοντο, είναι θέμα που δεν μας απασχολεί εδώ.

Βέβαιο είναι ότι δεν συνδυάζοντο με ηθικές αξίες, αφού κάποιος που έχει την μια ή την άλλη πολιτική άποψη, δεν σημαίνει ότι είναι ηθικός ή όχι – και το «ηθικός» βέβαια είναι έννοια με πολλές ερμηνείες και ανάλυση δύσκολη, αφού τελικά η κομμουνιστική και η καπιταλιστική Ηθική, ανταγωνιστήκαν μα τελικά ταυτίστηκαν.

Ίσως να ήταν συνειφασμένο με το αν o ένας παίρνει διαβατήριο ενώ, ο άλλος δεν έχει διαβατήριο. Αντιληπτό είναι ότι τόσο ο ένας, όσο ο άλλος, είναι συνδυασμένοι με τον χρόνο και την Χώρα υπό εξέταση. Άγνωστες οι επιθυμίες των κυρίων (και των κυριών τους) της κάθε εποχής. Οι εμβριθείς αναλύσεις γίνονται συνήθως μετά από χρόνια από περισπούδαστους φελλούς, ενώ οι ικανοί προγραμματίζουν το μέλλον, που θα ακολουθήσουν, τελικά, και οι άλλοι.

Υπάρχουν επί πλέον άνθρωποι προσηνείς, ευγενικοί, πρόθυμοι να συντρέξουν, σε ότι τους ζητηθεί. Είναι και οι δύστροποι, οι απρόθυμοι να προσφέρουν. Από κάποιους ζητάμε και κάποιοι μας ζητάνε. Κάποιοι λένε πρόθυμα ναι και κάποιοι μόνιμα όχι. Οι δεύτεροι πολλές φορές εκπαιδεύονται ή πέρασαν από το στάδιο του «ναι» και απογοητεύτηκαν. Πολλοί από όσους λένε «ναι», δεν κάνουν τίποτε από ότι τους ζητάνε, ενώ αυτοί του «όχι» πείθονται, σε ότι ζητάμε. Όλοι ζητάνε.

Εμείς ζητάμε? Και τι ζητάω, διερωτάται ο γνωστός τραγουδοποιός, και αποφαίνεται, ότι ζητά μια ευκαιρία στον παράδεισο να πάει. Μάλλον μεταφορικά, γιατί διαφορετικά παίρνει το αντίστοιχο λεωφορείο και κατεβαίνει στην κατάλληλη στάση. Είναι τόσο δύσκολο να ζητάμε? Είναι τόσο απεχθές να μας ζητάνε? Ζητάνε μόνο μεμονωμένοι άνθρωποι? Μάλλον όχι. Ζητάνε και οργανωμένες κοινωνίες.

Όταν η βιομηχανοποίηση του αυτοκινήτου έφθασε, με τις καινοτομικές διαδικασίες, σε θαυμαστά όρια,  περί το 1955, στις ΗΠΑ, και η βιομηχανία ελαστικών ακολουθούσε , συνέπραξαν σε μια περίεργη συμμαχία : δεν χρειάζονταν τα δημόσια μέσα μεταφορά και κυρίως τα τραμ. Ζητάνε και ξηλώνονται, τότε, πολλές γραμμές τραμ στις ΗΠΑ. Οι μιμητές την Ελλάδα, ακολουθούν (δείχνουν  ζήλο με τα τεκταινόμενα) και ξηλώνουν τα τραμ. Κάτι που δεν γίνεται, βέβαια, στην υπόλοιπη, οργανωμένη, Ευρώπη.

Αν ζητάμε ότι ζητάνε, κάποιοι πιστεύουν ότι είμαστε μαζί τους περισσότερο .
Και να που ζητάνε να τους πούμε ποιον θέλουμε Πατριάρχη Βορείου Αμερικής. Ευγενικοί Έλληνες, καλά παιδιά από σπίτι, τι να ζητάνε: να μην γίνει ο κος ΧΧ. Να όμως που γίνεται, οι ομογενείς σκανδαλίζονται και τρέχουμε, με τα ίδια καλά παιδιά, και ζητάμε να αλλάξει. Μήπως θα ήταν καλύτερα να ζητάνε από την αρχή τι θέλουν. Και τι ζητάμε : να μην έχει συνθετικό Μακεδονία το νέο κράτος. Εντάξει, είστε πιστοί σύμμαχοι, ζητάμε να μας πείτε πως θέλετε να λέγετε. Άκου τι ζητάνε – εμείς λέμε να μην λέγεται Μακεδονία, πείτε το όπως θέλετε, εμείς το λέμε Σκόπια. Μα αυτό είναι πόλις. Οπότε εν, δυο, τρία βαπτίζεται Μακεδονία. Οπότε ξανά ζητάνε να το πούμε Βόρεια Μακεδονία, να το πούμε Σλαβο-Μακεδονία. Πώς να το πούμε.

Μα εσείς , οι άλλοι, δεν ζητάτε? Ζητάμε, ζητάμε…Τι ζητάνε, και τι δεν ζητάνε :  το μισό Αιγαίο, τη μισή Κύπρο, τα μισά πετρέλαια…. Είναι σαφείς. Αυτοί ζητάνε. Ξέρουν να ζητάνε. Οι άλλοι τι ζητάνε? Αυτοί δεν ζητάνε. Γιατί δεν ζητάνε? Γιατί είναι φίλοι, σύμμαχοι, θέλουν να είναι καλοί γείτονες. Α καλά. Ας πάρουν τότε την μισή Κύπρο και βλέπουμε, αν ζητάνε και τι ζητάμε, όταν ζητάνε και τους ζητάμε. Μπορεί να θέλουν μια ευκαιρία στον Παράδεισο να πάνε. Καλλίτερα να τους πούμε για τον Αριστοτέλη, τον Πλάτωνα και τα σχετικά, και να τους αφήσουμε να δουλεύουν για το παρελθόν. Να,  και οι άλλοι που έχουν πολλά βιβλία δικά τους και αυτοί διαβάζουν, για το παρελθόν που σέβονται, και αυτοί δουλεύουν, στην Μεσόγειο. Μα αυτοί ζητάνε.

Λες να ζητάνε και οι άλλοι? Όχι , εμείς δεν ζητάμε. Να, όμως, λέμε, ξέρετε, αν μπορούμε κάτι να ζητάμε, είναι να κοστίζει ο δρόμος τρεις φορές πάνω, να εξαφανίζονται τα ανείσπρακτα, να καταλαμβάνουν οι φοιτητές το Πανεπιστήμιο τους όποτε τους το ζητάνε…. Ζητάμε να είναι ανεξέλεγκτοι όλοι αυτοί που είναι φίλοι – ας μην έρχονται βρε αδελφέ στην δουλειά. Τι ζητάμε?

Και που έρχονται τι κάνουν. Γιατί αν θελήσουν να εργασθούν , μαύρο φίδι που τους έφαγε. Βρίσκει τον μπελά του όποιος δουλεύει στο Δημόσιο.  Εμείς δεν ζητάμε να έχουμε Guardians, άκου εκεί έχουνε φρουρούς της Χώρας τους. Αυτά είναι συνήθειες των Ευρωπαίων, που όταν εμείς κτίζαμε Παρθενώνες, αυτοί κοιμόντουσαν στο χώμα. Εμείς έχουμε, από τα αρχαία χρόνια , τους συκο-φάντες.

Τι ζητάνε τέλος πάντων. Ζητάνε τώρα που αυτοί κτίζουν μέγαρα και κτίσανε ναούς περίτεχνους, να αρχίσουμε και εμείς να ξανακτίζουμε, να παράγουμε. Α ναι, βέβαια,  κτίσαμε τις εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων. Και τόσο τις εκτιμήσαμε – γιατί παύσαμε να εκτιμάμε το ωραίο, όπως τότε…- που τις αφήσαμε και ρημάζουν. Αυτοί ζητάνε αυτά. Εμείς τι ζητάμε. Ζητάμε ξανά, και ξανά, δανεικά.  Οι καθηγητές υπουργοί σκέφτηκαν ότι μόνο με δανεικά μπορείς να προοδεύσεις – οι ωραίοι έχουν χρέη, λέει και το άσμα. Έτσι μας φόρεσαν το φέσι.

Ο Λαός ζητά. Και ποιος τον ακούει. Του ζητάνε να μην ζητά. Μα δεν ζητά από την αρχή- περίμενε δυο χρόνια. Και του ζητάνε και ζητάνε, οπότε άρχισε να ζητά να μην του ζητάνε να τον σώσουνε. Κάτι μου θυμίζει αυτό, κάτι μου θυμίζει…..
Μήπως οι Σπαρτιάτες, τότε, δεν ζητάνε δάνεια από τους Πέρσες, για να φτιάξουν στόλο. Για να τον στρέψουν κατά των Αθηναίων. Ζητάμε μόνο για την αυτοκαταστροφή. Δεν ζητάνε, τότε, βοήθεια, οι μεν από τους μεν και οι δε από τους δε, για να σκοτώνουν οι μεν τους δε, με την βοήθεια των μεν και των δε.
Μήπως θα πρέπει να μάθουμε τι ζητάμε, πότε το ζητάμε, πως το ζητάμε και από ποιους το ζητάμε κάθε φορά. Γιατί έτσι όπως ζητάμε, από όσους ζητάνε να ζητάμε δεν είναι απορίας άξιο που το τροχαίο υλικό του ΟΣΕ ( γίνονται ακόμη μελέτες για την επέκτασή του και την σωτηρία – του ΟΣΕ? των μελετητών?, ιδού η απορία) είναι  αγορασμένο από όλους, για την σωτηρία του(ς).
Αν επιλέγονται οι άξιοι από τους κουμπάρους και από τις καλές συστάσεις, ενώ δεν λαμβάνεται υπόψη πχ ότι στην απορροφητικότητα κονδυλίων για χρόνια δεν τα καταφέρνουν και παρ’ όλα αυτά ζητάνε προαγωγή και την καταφέρνουν – ε, τότε ζητάμε να αλλάξει αυτός ο τρόπος επιλογής.
Ζητάμε πολλά? Ζητάμε παράλογα? Και βέβαια. Γιατί αν επιλεγούν σωστά, οι κατάλληλοι, τότε  θα ζητάμε ότι πρέπει και όχι ότι ζητάνε να ζητάμε.

*Ο κ. Χ.  Κίτσος είναι καθηγητής στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας