Παραμένει «ταμπού» η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία

Ανησυχητική αύξηση σημείωσαν το πρώτο πεντάμηνο του 2011 οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία. Όπως σημείωσε η αρμόδια βοηθός Συνήγορος του Πολίτη (ΣτΠ), Ματίνα Γιαννακούρου στη σχετική δημόσια συζήτηση, που συντόνισε η γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων, Μαρία Στρατηγάκη, και οργάνωσε το υπουργείο Εσωτερικών, το πρώτο πεντάμηνο του έτους ο ΣτΠ δέχθηκε 12 καταγγελίες, ενώ στη διάρκεια των δύο περασμένων χρόνων (2008-2010) είχε δεχθεί 17 καταγγελίες. Η εντυπωσιακή αύξηση στις καταγγελίες αποδίδεται από τη βοηθό Συνήγορο του Πολίτη «στην επιδείνωση των συνθηκών εργασίας, λόγω της οικονομικής κρίσης, στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και στο γεγονός ότι, υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, οι γυναίκες απολύονται πιο εύκολα».

Στην πραγματικότητα, ο αριθμός των γυναικών που πέφτουν θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης και εν γένει θύματα διακρίσεων στο χώρο της εργασίας είναι πολύ υψηλότερος. Όπως σημείωσε η κα. Γιαννακούρου, «οι γυναίκες δεν τολμούν να παραπονεθούν, για να μη χάσουν τη θέση εργασίας και να μη διασυρθούν. Η εξάρτησή τους από την εργασία είναι συχνά συνώνυμη με διαφόρων ειδών πιέσεις». Σύμφωνα με έρευνες, αλλά και τις εκτιμήσεις των εισηγητριών, μία στις δύο εργαζόμενες έχει πέσει θύμα διάκρισης στο χώρο εργασίας.

Αναφερόμενη στον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου, η κα Γιαννακούρου εξήγησε ότι, δυστυχώς, υπάρχουν πολλές δυσκολίες στη διερεύνηση των καταγγελιών, αφού δεν προσκομίζονται επαρκή αποδεικτικά στοιχεία. Γι' αυτό «ο Συνήγορος του Πολίτη εκτιμά ότι σημαντικό ρόλο παίζει η πρόληψη».

Στο μεγάλο ζήτημα της δυσκολίας της απόδειξης της σεξουαλικής παρενόχλησης αναφέρθηκε η δικηγόρος και ανεξάρτητη εμπειρογνώμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Σοφία Σπηλιωτοπούλου, η οποία μίλησε για την απόφαση 505/2010 του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία η παρενόχληση θεωρείται αποδεδειγμένη, εφόσον κι άλλες γυναίκες καταθέσουν ότι ήταν, αντιστοίχως, θύματα.

Η επίμαχη υπόθεση αφορούσε στην αρχική καταγγελία γυναίκας εναντίον νοσοκομειακού γιατρού για σεξουαλική παρενόχληση. Η γυναίκα δεν μπορούσε να αποδείξει τη σεξουαλική παρενόχληση, αλλά εμφανίστηκαν και άλλες, που περιέγραψαν τι έκανε σε εκείνες υπό παρόμοιες συνθήκες. Όταν, λοιπόν, ο γιατρός έκανε αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το δικαστήριο δεν την έκανε δεκτή, υπό το βάρος των αποδείξεων, και ο γιατρός παύθηκε.

Ανάλογη, όπως σημείωσε η γενική γραμματέας Ισότητας των Φύλων, Μαρία Στρατηγάκη, είναι και η υπόθεση Στρος-Καν. Η καταγγελία της γυναίκας που δέχθηκε την επίθεση ισχυροποιήθηκε, όταν και άλλες γυναίκες αποκάλυψαν τις επιθέσεις που είχαν δεχθεί στο παρελθόν από τον τέως γενικό διευθυντή του ΔΝΤ. Συγχρόνως, σημείωσε, η υπόθεση έγινε αιτία για να δουν το φως της δημοσιότητας και άλλες αντίστοιχες περιπτώσεις παρενόχλησης από υψηλά, πολιτικά πρόσωπα.

Ισχυρό ατού στη σχετική ευρωπαϊκή νομοθεσία και τον ελληνικό νόμο του 2010 αποτελεί η αντιστροφή του βάρους της απόδειξης: ήτοι, ο κατηγορούμενος σαν θύτης καλείται να αποδείξει την αθωότητά του και όχι το αποκαλούμενο θύμα την ορθότητα των καταγγελιών του. Η κα. Στρατηγάκη σημείωσε ότι η σχετική ρύθμιση θα συμπεριληφθεί και στο νέο Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, που βρίσκεται σε στάδιο επεξεργασίας.