Η ανθρωπογεωγραφία των λαθρομεταναστών στο κέντρο της Αθήνας

Το απόστημα των γκέτο στο κέντρο της Αθήνας θα επιχειρήσει να «σπάσει» το υπουργείο Υγείας μέσω ενός προγράμματος στοχευμένης υγειονομικής και ψυχοκοινωνικής παρέμβασης για τους λαθρομετανάστες που θα υλοποιήσει με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).

Σύμφωνα με το σχέδιο που έχει εκπονήσει η ηγεσία του υπουργείου Υγείας, και παρουσιάζει το protothema.gr, από τις αρχές Ιουνίου πέντε κινητές μονάδες του ΚΕΕΛΠΝΟ εφοδιασμένες με ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και στελεχωμένες με ειδικό επιστημονικό προσωπικό θα κινούνται καθημερινά στο ιστορικό κέντρο της πρωτεύουσας, ιδίως κοντά σε «σεσημασμένες» πλατείες ή άλλες «κόκκινες» περιοχές, προκειμένου να εξουδετερώσουν τις υγειονομικές «βόμβες» των λαθρομεταναστών αλλά και να συμβάλουν στην ένταξή τους στην κοινότητα –όπου και όταν αυτή είναι εφικτή.

Παράλληλα, και σύμφωνα με το σχέδιο τίθεται σε λειτουργία τριψήφια τηλεφωνική γραμμή η οποία θα δέχεται τηλεφωνήματα για ζητήματα που ανακύπτουν με / από λαθρομετανάστες και που θα βρίσκεται σε «ζωντανή» σύνδεση με τους επικεφαλής των κινητών μονάδων έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα άμεσης μετάβασης από αυτές στα σημεία όπου αναφέρεται πρόβλημα.

Διασύνδεση με την Πολυκλινική και το ΕΣΥ

Οι Μονάδες θα συνεργάζονται με την Πολυκλινική Αθηνών στην Ομόνοια -πρόκειται για κομβικό νοσοκομείο από πλευράς χωροθέτησης αλλά και λόγω της εμπειρίας που έχει πλέον το προσωπικό του παρέχοντας υπηρεσίες υγείας στους μετανάστες. Μάλιστα, οι αρμόδιοι το χαρακτηρίζουν «Κεντρικό σημείο αναφοράς» για τον πληθυσμό των μεταναστών, των αστέγων, των χρηστών και γενικά των ευάλωτων πληθυσμών της πρωτεύουσας.

Νοσοκομειακή διασύνδεση θα γίνει και με άλλα νοσηλευτικά ιδρύματα του ΕΣΥ, ανάλογα με την διαδρομή κάθε φορά της Μονάδας, από τα Πατήσια μέχρι τους Αμπελόκηπους, την Κυψέλη ως το Παγκράτι και το Γκάζι. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις ώστε να δημιουργηθεί ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου, καταγραφής αλλά και παραπομπής των μεταναστών στις κατά τόπους υγειονομικές και προνοιακές υπηρεσίες.

Πιλοτικό πρόγραμμα που ολοκλήρωσε το ΚΕΕΛΠΝΟ τον περασμένο Φεβρουάριο σε τέσσερις πλατείες της Αθήνας (Ομονοίας, Βικτωρίας, Κουμουνδούρου, Αττικής) έδειξε ότι η προσέγγιση αυτών των πληθυσμών σε επίπεδο ιατρικό και ψυχοκοινωνικό δημιουργεί ρωγμές στην σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν όπου η φτώχεια, η περιθωριοποίηση, η βία, η χρήση ουσιών, ο ρατσισμός, η εκμετάλλευση έχουν τον πρώτο λόγο. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση που συνέταξαν οι ειδικοί, «η προσέλευση ήταν μεγάλη, αλλά και η παρουσία του κλιμακίου έγινε αποδεκτή με θετικό τρόπο, ίσως επειδή έγινε στους δικούς τους χώρους και επειδή πρόκειται για επιστημονικό προσωπικό».

Υγειονομική βόμβα οι μετανάστες

Λοιμώδη νοσήματα υψηλής μεταδοτικότητας, όπως φυματίωση, ψώρα, ηπατίτιδες, AIDS, σύφιλη, εμφανίζουν στην πλειονότητά τους οι αλλοδαποί που διαβιούν στο κέντρο της Αθήνας.

Όπως προκύπτει από την έκθεση που συνέταξε το ιατρονοσηλευτικό κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ, εξετάστηκαν 541 άτομα, εκ των οποίων μεγάλο ποσοστό παρουσίαζαν συμπτώματα πνευμονικής φυματίωσης (αιμόπτυση), ενώ εντοπίστηκαν και περιστατικά ενεργούς φυματίωσης. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι δεδομένου πως είναι νόσος του αναπνευστικού, κυρίως μεταδιδόμενη με τον συγχρωτισμό και τα σταγονίδια, οι ασθενείς αυτοί αποτελούν «υγειονομική βόμβα» στον κοινωνικό ιστό. Εντοπίστηκαν πολλά περιστατικά ηπατίτιδας Α, Β και C –μάλιστα πολλά εξ αυτών κατά δήλωση των ίδιων ή με προσκόμιση σχετικών εξετάσεων αίματος. Επίσης, δερματοπάθειες μολυσματικές, όπως σταφυλόκοκκος και στρεπτόκοκκος και ψώρα.

Η ανθρωπογεωγραφία του κέντρου

Πλατεία Βικτωρίας: Κυρίαρχοι οι Αφγανοί

«Η περιοχή γύρω από την πλατεία Βικτωρίας είναι σημείο προσωρινής εγκατάστασης ή συνάθροισης ατόμων κατά κύριο λόγο από το Αφγανιστάν και έχει δημιουργηθεί άτυπα μια μικρή δική τους κοινότητα» διαπιστώνει το κλιμάκιο του ΚΕΕΛΠΝΟ, προσθέτοντας ότι «η αποδοχή του κόσμου ήταν μεγάλη». Εξετάστηκαν 290 άτομα τα οποία χαρακτηρίζονται ως «χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, που έχουν φύγει από τη χώρα τους για οικονομικούς λόγους και στερούνται κάθε νόμιμου εγγράφου. Κατά δήλωσή τους μένουν στην Ελλάδα σε διαμερίσματα μαζί με μεγάλο αριθμό ενοίκων έναντι τριών ευρώ το άτομο».

Πλατεία Ομονοίας: Στέκι Ελλήνων και ξένων ναρκομανών

Εκατοντάδες χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών έχουν «καταλάβει» την ιστορική πλατεία της Αθήνας, στην πλειονότητά τους άστεγοι ή φιλοξενούμενοι, κατά δήλωσή τους, σε φιλικά σπίτια. Πρόκειται κυρίως για Έλληνες αλλά εμφανής ήταν και η παρουσία αλλοδαπών. Σύμφωνα με τους ειδικούς, «η προσέλευση στην Υγειονομική Κινητή Μονάδα ήταν πολύ μεγάλη. Εξετάστηκαν 172 άτομα, όλοι χρήστες, πολλοί από τους οποίους ζητούσαν πρωτίστως τη διαφύλαξη της περαιτέρω υγείας τους, πχ ζητούσαν σύριγγες ώστε να μην γίνεται κοινή χρήση, άλλοι ζητούσαν πληροφορίες για κέντρα αποτοξίνωσης».

Πλατεία Κουμουνδούρου: Προσέλευση μόνο για συσσίτιο

Σημείο συγκέντρωσης λαθρομεταναστών αλλά για πολύ συγκεκριμένο λόγο: για το συσσίτιο του Δήμου Αθηναίων, της Εκκλησίας και άλλων φορέων που δραστηριοποιούνται πέριξ της πλατείας. Αυτή είναι η διαπίστωση των ειδικών του ΚΕΕΛΠΝΟ σχετικά με την πλατεία Κουμουνδούρου έπειτα από τρεις ημέρες παραμονής της Μονάδας εκεί. Εξετάστηκαν ιατρικά μόλις 59 άτομα, στην πλειονότητά τους Αφγανοί. Κατά δήλωσή τους, είναι άνεργοι ή εργάζονται περιστασιακά και προσπαθούν να βρουν τρόπο να φύγουν από την Ελλάδα.

Πλατεία Αττικής: Η πλατεία ήταν άδεια από μετανάστες

«Η πλατεία είναι μη προσβάσιμη σε μετανάστες, χρήστες, άστεγους, λοιπές ευπαθείς κοινωνικές ομάδες» αναφέρουν στην έκθεσή τους οι ειδικοί του ΚΕΕΛΠΝΟ. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο «ότι οι κάτοικοι, Έλληνες, Αλβανοί, Πολωνοί, περιφρουρούν την περιοχή και την πλατεία. Κατά δήλωσή τους, δεν επιτρέπουν σε χρήστες και μετανάστες να πλησιάσουν διότι θεωρούν ότι θα λειτουργήσουν διαταρακτικά στην περιοχή».