«Να μη χάσει άλλος γονιός το παιδί του»

«Όση δύναμη και αν έχει ο άνθρωπος, είναι μερικά πράγματα που δεν ξεπερνιούνται. Ό,τι κάνω το κάνω για το θάνατο του γιου μου, αλλά και για τους γονείς που έχασαν τα παιδιά τους πάνω στην κρύα άσφαλτο». Αυτά τα λόγια εκφράζουν την κυρία Βασιλική Δανέλλη- Μυλωνά, μητέρα του Πάνου Μυλωνά, ο οποίος έχασε τη ζωή του στην ηλικία των 22 χρόνων σε τροχαίο δυστύχημα στην εθνική οδό Αθηνών-Πατρών το Μάρτιο του 2004. 

Ένα χρόνο μετά τον άδικο χαμό του παιδιού της εξαιτίας ενός ασυνείδητου οδηγού, η κυρία Μυλωνά ίδρυσε το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς (ΙΟΑΣ)» στη μνήμη του γιου της. Σκοπός του Ινστιτούτου είναι να προαχθούν θέματα σχετικά με την οδική ασφάλεια, την ενημέρωση και την κυκλοφοριακή αγωγή, ώστε να μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα στη χώρα μας. 

Η κυρία Μυλωνά, μια γυναίκα που η προσωπική της δυστυχία της έδωσε τη δύναμη να υψώσει τη φωνή της ενάντια στα θανατηφόρα ατυχήματα, μιλά στο protothema.gr για το γιο της, Πάνο, το ΙΟΑΣ και τις δραστηριότητές του, για το δρόμο καρμανιόλα Αθηνών- Πατρών και το χείριστο ελληνικό οδικό δίκτυο, καθώς και για το τι θα πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα οι οδηγοί.

Ποιος ήταν ο Πάνος; Πως θυμάστε την τελευταία φορά που τον είδατε;
Ο Πάνος είναι το παιδί που βλέπετε στο σπίτι σας, ο γιος σας, η κόρη σας που δεν περνάει από το μυαλό σας ότι δε θα ξαναγυρίσει, δε θα τον ξαναδείτε. Αυτό συμβολίζει και το όνομα «Πάνος Μυλωνάς», το παιδί της κάθε ελληνικής οικογένειας. Ο δικός μας ο Πάνος έφυγε εκείνο το πρωί για να πάει στο Πανεπιστήμιό του και δε γύρισε… Το τι θυμάμαι εγώ για τον Πάνο δε μπορώ να το εκφράσω με λόγια. Είναι πολύ βαθιά μέσα μου, όπως και κάθε γονιού που ξαφνικά, τραγικά και τόσο άδικα χάνει το παιδί του.
«Λατρευτέ μας Πάνο, το αστραφτερό μυαλό σου, η λεβέντικη παρουσία σου και η γλυκιά ψυχή σου θα είναι πάντα στη μνήμα μας…» έγραψε η Ντίνα Γιαννακού, Καθηγήτρια Αγγλικών του Πάνου. Αυτό είναι που θυμούνται οι άλλοι, όσοι γνώρισαν τον Πάνο.

 

 
Η εθνική Αθηνών- Πατρών θεωρείται από πολλούς δρόμος- σκοτώστρα. Τα έργα για την αναβάθμισή της έχουν ξεκινήσει εδώ και πολύ καιρό, καθιστώντας την ακόμη πιο επικίνδυνη από πριν και φυσικά έχει καθυστερήσει πολύ η παράδοσή της. Και, όμως, πληρώνουμε διόδια. Ποια είναι η γνώμη σας;
Τους δρόμους τους πληρώνουμε αν όχι με τα διόδια και με άλλους τρόπους, είτε πριν είτε μετά – με τους φόρους. Έχουμε τα ακριβότερα καύσιμα στην Ευρώπη, όπου τα περισσότερα είναι φόροι. Έχουμε υψηλά τέλη κυκλοφορίας και τώρα ανέκυψε και το ζήτημα των διοδίων που πληρώνουμε επί τόσα χρόνια. Ο γιος μου πλήρωσε διόδια (1.80€ ήταν τότε) και μετά από λίγα χιλιόμετρα σκοτώθηκε από την εγκληματική συμπεριφορά ενός άλλου οδηγού σε ένα δρόμο χωρίς έλεγχο, χωρίς αστυνόμευση, χωρίς ασφάλεια. Το ζήτημα για μένα σε καμιά περίπτωση δεν είναι αν ο Πάνος πλήρωνε 1.80€ ή 2.40€. το ζήτημα είναι να έχουμε δρόμους ασφαλείς και αυτό να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ο δρόμος Κορίνθου-Πατρών (η δυτική πύλη της χώρας μας στην Ευρώπη) με τον τόσο αυξημένο κυκλοφοριακό φόρτο έπρεπε να είχε κατασκευαστεί 20 χρόνια πριν. Τόσα χρόνια παρά τα διόδια που πληρώναμε κανείς δε διαμαρτυρόταν για αυτό. Θεωρώ υποκριτικό και ανασταλτικό να αρχίσει η διαμαρτυρία όταν άρχισε να κατασκευάζεται ο καινούργιος δρόμος, ο οποίος αφότου ολοκληρωθεί θα παρέχει πενταπλάσια ασφάλεια στους χρήστες. Ήδη από την έναρξη της κατασκευής του δρόμου και μετά τη σήμανση των άκρως επικίνδυνων σημείων με τις πινακίδες και ακολούθως με τη σήμανση από τη κατασκευάστρια εταιρεία και τους ελέγχους από την τροχαία, η μείωση στα θανατηφόρα ήταν 61% και 65% στους νεκρούς σε σχέση με προηγούμενα χρόνια.
Όλοι οι υπό κατασκευή δρόμοι εγκυμονούν κινδύνους. Για αυτό και η ολοκλήρωση τους πρέπει να επισπευτεί. Έχετε παρατηρήσει σε δρόμους που γίνονται επισκευές και κόβεται πχ μια λωρίδα και τα σήματα προειδοποιούν για μείωση της ταχύτητας να μειώνουν όλοι την ταχύτητα τους; Ο ασυνείδητος οδηγός είναι εν δυνάμει δολοφόνος. Για αυτό χρειαζόμαστε παράλληλα και αστυνόμευση πέρα από την ενημέρωση γιατί στους δρόμους μας συντελούνται εγκλήματα από τους οδηγούς σαν αυτά που γίνονται από κοινούς εγκληματίες.

Στην εθνική Αθηνών- Πατρών συναντάμε πολλές προειδοποιητικές πινακίδες, οι οποίες ναι μεν ειδοποιούν τον οδηγό για την επικινδυνότητα, αλλά από την άλλη φοβίζουν κιόλας, γιατί σίγουρα το μήνυμα «Πρόσεχε, μπορεί να πεθάνεις», το οποίο εκπέμπουν, «ξυπνά» πολλά αρνητικά αισθήματα. Η ίδια έχετε δηλώσει ότι, ίσως αν υπήρχαν εκεί το 2004, ο Πάνος μπορεί και να ζούσε. Είναι, όμως, αυτό αρκετό;
Φυσικά και δεν είναι αρκετό. Η ενέργειά μας με την τοποθέτηση των πινακίδων μετά από ανάλυση των στοιχείων στα σημεία με τα περισσότερα θανατηφόρα ατυχήματα ήταν προσπάθεια ενημέρωσης των οδηγών αλλά και μορφή διαμαρτυρίας για τη καθυστέρηση της κατασκευής του δρόμου. Νομίζω πως οι ανεγκέφαλοι δε τρομάζουν με τίποτα. Κάποιοι αντέδρασαν μη γνωρίζοντας ότι οι πινακίδες ήταν δική μας πρωτοβουλία, ανησυχώντας ότι τις έβαλε το κράτος για να καθυστερήσει την κατασκευή του δρόμου. Οι περισσότεροι οδηγοί τις αποκαλούν ως πινακίδες που σώζουν ζωές και όπως και παραπάνω σας είπα οι μετρήσεις και τα μέτρα που εφαρμόζονται έχουν συμβάλει σημαντικά στη μείωση των τροχαίων συμβάντων στην περιοχή. Για μας η ασφάλεια έχει προτεραιότητα και το έργο αυτό θα πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο δυνατό.


 
Πολλοί είναι αυτοί που σας θαυμάζουν για το σθένος σας έναν χρόνο μετά το θάνατο του γιου σας να ιδρύσετε το ΙΟΑΣ και να ανοίξετε μια μεγάλη αγκαλιά μέσα από την ενημέρωση και τις διάφορες δραστηριότητες του Ινστιτούτου, προκειμένου να μη χυθεί άλλο αίμα στην άσφαλτο και να μη χάσει άλλη μάνα το παιδί της. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Δε θέλω κανένας γονιός, καμιά μάνα, κανένας πατέρας να χάσει το παιδί του, να βρεθεί στη δική μας θέση. Και αυτό είναι η βασική αιτία που με ώθησε να κάνω αυτό που κάνουμε. Σας διαβεβαιώνω πως δεν υπάρχει χειρότερος πόνος από αυτόν αν δε το ζήσει κάποιος. Δε θα ξεπεραστεί ποτέ μέχρι το δικό μας θάνατο…

Το ΙΟΑΣ μετρά περίπου 6 χρόνια ζωής. Σε αυτή την πορεία μέχρι σήμερα θεωρείτε ότι τα αποτελέσματα της δράσης του Ινστιτούτου είναι τα επιθυμητά ή θα μπορούσαν να βρίσκονται σε ένα πολύ καλύτερο επίπεδο;
Αν λάβει κανείς υπόψη του τις συνθήκες που επικρατούν στον τόπο μας, θεωρούμε ότι το έργο μας έχει αποτελέσματα. Ειδικά με τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, οι επιπτώσεις των οποίων είναι σημαντικές σε κάθε κοινωνική προσπάθεια και φρενάρουν πολλές φορές το έργο φορέων Μη Κυβερνητικών Οργανισμών για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης του πολίτη σε ένα περιβάλλον πιο σύγχρονο και πολιτισμένο βάσει των Ευρωπαϊκών προτύπων. Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες έχουν γίνει τεράστια βήματα βελτίωσης της Οδικής Ασφάλειας ειδικά την τελευταία δεκαετία ενώ εμείς αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα σαν τριτοκοσμική χώρα. Έχουμε, λοιπόν, ακόμα τεράστιο έργο μπροστά μας παρ’ όλα τα ενθαρρυντικά πρώτα αποτελέσματα μας.

Ποια είναι η δράση του ΙΟΑΣ για τα παιδιά και τους πεζούς;
Η ασφάλεια στο δρόμο δεν αφορά μόνο στους οδηγούς οχημάτων. Αφορά σε όλους τους χρήστες του δρόμου: πεζούς, παιδιά, εφήβους, ηλικιωμένους. Ο οργανισμός μας δίνει ιδιαίτερη έμφαση στους ευπαθείς χρήστες του δρόμου. Για τις αντιδράσεις τους θα σας δώσω ένα μικρό παράδειγμα: οι μικροί μαθητές στους οποίους υλοποιείται το πρόγραμμα της κυκλοφοριακής αγωγής, ενθουσιάζονται τόσο πολύ με το πρόγραμμα γιατί κανείς ποτέ δεν τους είχε δείξει το σωστό τρόπο να διασχίσουν το δρόμο, δεν ήξεραν την έννοια της διάβασης και είναι για τα πιο πολλά παιδιά αυτά τόσο πρωτόγνωρα και συναρπαστικά.



Βοηθά το κράτος και η ΕΕ στις ενέργειές του ΙΟΑΣ;
Το ενδιαφέρον από την Ε.Ε. συνδυάζεται με το κρατικό ενδιαφέρον. Βασικός σκοπός είναι να συστρατευτούν μαζί μας για να γίνει μια εκστρατεία για την Οδική Ασφάλεια – το τεράστιο αυτό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας και δε δίνεται η σημασία που πρέπει. Εμείς μπορεί να κάνουμε ενέργειες αλλά θα πρέπει το Κράτος, και η Ε.Ε. να στηρίξει την προσπάθειά μας ώστε να υπάρχει συνέχεια και συνέπεια στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Εμείς αυτό που ζητάμε δεν είναι τα «συγχαρητήρια» και οι έπαινοι, ζητάμε να ενεργοποιηθούν οι φορείς σε εθνικό επίπεδο για να βελτιωθούν οι συνθήκες για την ασφάλεια και υγεία των πολιτών.

Γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες με υψηλά ποσοστά θνησιμότητας στα τροχαία δυστυχήματα και οι δρόμοι της σε πολλές περιοχές είναι μέσα στους πιο επικίνδυνους της Ευρώπης, θεωρείτε ότι είναι αρκετή η ενημέρωση και μόνο;
Και βέβαια δεν αρκεί μόνο η ενημέρωση. Η ενημέρωση και η κυκλοφοριακή αγωγή σε συνδυασμό με την εφαρμογή του νόμου έχει διεθνώς αποδειχθεί ότι συμβάλει καθοριστικά στη μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων. Οι «συγχωρητικοί» δρόμοι συνεισφέρουν ουσιαστικά στις ασφαλείς μετακινήσεις. Το οδικό μας δίκτυο πάσχει επίσης από ελλιπή συντήρηση, ένα πεπαλαιωμένο και κακοσυντηρημένο οδικό δίκτυο πάντα κρύβει κινδύνους. Αυτός είναι και ο λόγος που το Ινστιτούτου είχε ουσιαστική συμβολή στην υιοθέτηση της Οδηγίας 2008/96/ΕΚ της Ε.Ε. για την ασφάλεια των υποδομών που τώρα ενσωματώνεται στην ελληνική νομοθεσία. Λίγοι ξέρουν ότι στο Ινστιτούτο είχαμε συναντήσεις με τους Ευρωβουλευτές της αρμόδιας Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά την προετοιμασία της ψήφισης της Οδηγίας. Στο Ινστιτούτο άλλωστε στοχεύουμε στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των πολιτών και της Πολιτείας για το θέμα της πρόληψης.

Υπάρχει κάποια πρόσφατη στατιστική ανάλυση για τα τροχαία ατυχήματα σε εθνικό ή και ευρωπαϊκό επίπεδο; Αν ναι, τα ποσοστά είναι αποκαρδιωτικά ως προς την προσπάθειά σας;
Το 2010 τα δυστυχήματα μειώθηκαν 11.6% σε σχέση με το 2009. Συνολικά τη δεκαετία 2001-2009 παρουσιάστηκε μείωση της τάξης του 13% περίπου. Η μείωση είναι ενθαρρυντική αλλά έχουμε ακόμα πολύ δρόμο μπροστά μας. Σύμφωνα με την έκθεση της Eurostat για το 2009 για τα θανατηφόρα ατυχήματα, η Ελλάδα έχει τη θλιβερή πρωτιά με 130 θανάτους ανά εκατομμύριο κατοίκους παρ’ όλη τη μείωση, όταν χώρες σαν το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία και τη Γερμανία έχουν αντίστοιχα 38, 40 και 52 νεκρούς ανά εκατομμύριο κατοίκους.
 
Τι θα συνιστούσατε στους οδηγούς βάσει της εμπειρίας σας να προσέχουν ιδιαίτερα;
Αυτό που θα έπρεπε να εφαρμόζουν κάθε μέρα: να εφαρμόζουν τον Κ.Ο.Κ. επιτέλους και να δείχνουν το σεβασμό που πρέπει στον άνθρωπο και στην αξία της ζωής. Το θέμα των οδηγών στη χώρα μας θυμίζει τριτοκοσμική χώρα. Δε μπορούμε να παλεύουμε ακόμη για να πείσουμε τους οδηγούς για ζητήματα που σε προηγμένες χώρες θεωρούνται αυτονόητα όπως για παράδειγμα η χρήση της ζώνης και η προστασία των παιδιών στο αυτοκίνητο.


 
Το κοινωνικό μήνυμα του Ινστιτούτου το περνάτε μέσα από διάφορες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες και καμπάνιες ενημέρωσης, Ποιες είναι οι βασικές δραστηριότητες του ΙΟΑΣ για ενημέρωση και πρόληψη των ατυχημάτων;
 
Κυριότερες δράσεις που αναπτύσσει το Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» τα τελευταία έτη είναι οι εξής:

·   Εκστρατείες ενημέρωσης με ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μηνύματα, αφίσες και καταχωρήσεις
Στόχος η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα οδικής ασφάλειας όπως η χρήση ζώνης, η μη κατανάλωση αλκοόλ πριν την οδήγηση, η διαχείριση της ταχύτητας και η προστασία των παιδιών στο αυτοκίνητο με την παρουσία της καμπάνιας μας σε όλους τους σταθμούς του ΜΕΤΡΟ.

·   Πρόγραμμα Κυκλοφοριακής Αγωγής για παιδιά «Κυκλοφορώ με Ασφάλεια»
Ήδη μέχρι το Φεβρουάριο του 2011 το Ι.Ο.ΑΣ. έχει εκπαιδεύσει περισσότερα από 13.000 παιδιά δημοτικών σχολείων της Αττικής και της Περιφέρειας.

·   Ευρωπαϊκή Νύχτα Χωρίς Ατυχήματα
Πραγματοποιείται κάθε 2ο Σάββατο του Οκτωβρίου σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. και στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας με συμβολή/συμμετοχή εθελοντών του Ι.Ο.ΑΣ.

·   Δρόμοι στο Μέλλον…..Συμμαχία για την Ασφάλεια και τον Πολιτισμό στο Δρόμο
Μια πρωτοβουλία του Ινστιτούτου στη συστράτευση και ένωση δυνάμεων φορέων του ιδιωτικού και του δημόσιου φορέα για τη μείωση και πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων σε συγκεκριμένους άξονες δράσεις

·   Πανελλαδική Εβδομάδα Οδικής Ασφάλειας
Το Ι.Ο.ΑΣ. σε συνεργασία με το Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων διοργανώνει κάθε χρόνο (17-24 Μαρτίου 2011) την Πανελλαδική Εβδομάδα Οδικής Ασφάλειας με δράσεις σε όλη την Ελλάδα για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των πολιτών στο θέμα της Οδικής Ασφάλειας και καμπάνιες για την «Ευγένεια στο Δρόμο»

Φέτος προτεραιότητα του Ι.Ο.ΑΣ. είναι το πρόγραμμα AVENUE-for traffic safety, το οποίο κρίθηκε πρώτο στην αξιολόγηση από την ειδική ομάδα αξιολογητών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συμπεριλαμβάνει ένα Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Δράσεων για την ενημέρωση και την κυκλοφοριακή αγωγή καθώς και τη δημιουργία Κέντρων Αναφοράς (NESTs– Networks&Education for Safety in Traffic) για τους πολίτες και τους φορείς στα θέματα Οδικής Ασφάλειας στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Στο πλαίσιο του προγράμματος AVENUE το Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς» καθώς και Οργανισμοί Οδικής Ασφάλειας κρατών-μελών της Ε.Ε., θα εργαστούν από κοινού προκειμένου να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν δράσεις κυκλοφοριακής αγωγής για τα παιδιά και τους πολίτες, με έμφαση στους ευπαθείς χρήστες της οδού, τους νέους οδηγούς και τους ηλικιωμένους.
 
Μια πρόβλεψη για την πορεία της δράσης σας για το 2011;
Έχουμε πολλά σχέδια αλλά και πολλές δυσκολίες μπροστά μας. Ένα σπουδαίο έργο που μόλις ξεκινήσαμε για τη δημιουργία του Κέντρου Αναφοράς για την Οδική Ασφάλεια (NEST) σε Ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο, ώστε οι φορείς και οι πολίτες να μπορούν να ενημερώνονται άμεσα και υπεύθυνα για το θέμα της πρόληψης. Στα πλαίσια του προγράμματος AVENUE, θα ενισχύσουμε τις δράσεις μας για τους ευάλωτους χρήστες του δρόμου, για τους νέους και τους πολίτες γενικότερα. Θα εξακολουθήσουμε στον ιδρυτικό μας στόχο την προσπάθεια για ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών και της Πολιτείας. Θα εξακολουθήσουμε να συσπειρώνουμε τους εθελοντές μας και τους ενεργούς πολίτες που θέλουν να αλλάξουν τα θέματα στη χώρα μας για την εξάλειψη της «ανασφάλειας» στους δρόμους μας. Όσο αναφορά στην Πολιτεία θα συνεχίσουμε την προσπάθεια μέσω της συμμετοχής μας στο Εθνικό Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας αλλά πιέζοντας και τις αρμόδιες Αρχές για να αποτελέσει επιτέλους προτεραιότητα η Οδική Ασφάλεια στον τόπο μας κάτι που μέχρι σήμερα δε το έχουμε δει.