ΣτΕ: «Όχι» στις «αλχημείες» για οικοδόμηση «τυφλών» οικοπέδων

Παράνομες είναι οι διατάξεις της πολεοδομικής νομοθεσίας που επιτρέπουν σε ιδιώτες οικοπεδούχους να μετατρέπουν τα «τυφλά» οικόπεδά τους σε οικοδομήσιμα (και μάλιστα με αυξημένο συντελεστή δόμησης), δωρίζοντας τμήμα τους στον δήμο για τη δημιουργία κοινόχρηστου χώρου. Αυτό απεφάνθη το Ε΄ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίνοντας ως αντίθετες στις συνταγματικές επιταγές (άρθρο 24) τις διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας που «παρέχουν τη δυνατότητα δημιουργίας κοινοχρήστων χώρων, αποσπασματικά με πρωτοβουλία ιδιωτών, πριν από την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης».

Σύμφωνα με την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία, κάθε οικόπεδο για να είναι οικοδομήσιμο πρέπει να έχει «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο χώρο ή σε δρόμο τουλάχιστον τεσσάρων μέτρων. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, ο νόμος δίνει το δικαίωμα στον ιδιοκτήτη του «τυφλού» οικοπέδου να δωρίσει έκτασή του στον δήμο για τη δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, ο οποίος θα συνδέεται με το οδικό δίκτυο ή την κατασκευή δημοτικής οδού. Επιπλέον, με τη δωρεά στον δήμο ο ιδιοκτήτης του οικοπέδου αυξάνει τη δόμηση του ακινήτου που θα κατασκευάσει κατά ποσοστό 30% επί της έκτασης που παραχώρησε δωρεάν.

Η «τακτική» αυτή, ωστόσο, σύμφωνα με το ΣτΕ, και συγκεκριμένα το «παράθυρο» εκείνο της νομοθεσίας που επιτρέπει την «παραχώρηση από ιδιώτες εδαφικών λωρίδων και τη θέση τους σε κοινή χρήση, προκειμένου να καταστούν οικοδομήσιμα ακίνητα στερούμενα προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο και μη δυνάμεθα να δομηθούν», είναι παράνομη, καθώς:

• Ο καθορισμός των κοινοχρήστων χώρων είναι αναγκαίο να αποτελεί αντικείμενο της πολεοδομικής μελέτης, που πρέπει να καταρτίζεται κατ’ εκτίμηση των αναγκών της περιοχής, δυνάμει πολεοδομικών κριτηρίων.
• Η δυνατότητα δημιουργίας νέων κοινόχρηστων χώρων στους οικισμούς δεν πρέπει να γίνεται κατά τρόπο αποσπασματικό, πριν από την έγκριση της πολεοδομικής μελέτης, προκειμένου να καταστούν οικοδομήσιμα ακίνητα ή τμήματα ακινήτων που βρίσκονται εντός των ορίων του οικισμού και δεν διαθέτουν «πρόσωπο» σε κοινόχρηστο χώρο.