Λάρι Φινκ: Ο φωτογράφος του «Vanity Fair»

Μετά από πολλά χρόνια γεμάτα εμπειρίες στη σουρεαλιστική και πυρετώδη ζωή της Νέας Υόρκης, ο φωτογράφος Λάρι Φινκ εγκαταστάθηκε σε ένα αγρόκτημα στην Πενσιλβάνια, απ’ όπου και επικοινωνήσαμε μέσω Ζoom. Αφορμή της συνάντησής μας η έκθεση-ρετροσπεκτίβα στο σύνολο της δουλειάς του στην γκαλερί Bene Taschen, που θα κάνει εγκαίνια στις 23 Ιανουαρίου 2021.

Ποιες είναι άραγε οι πιο λαμπερές στιγμές της δουλειάς του Λάρι Φινκ, που κυριαρχείται από τα χρώματα της σκακιέρας; Εξηγώντας την προτίμησή του στο ασπρόμαυρο είπε: «Πάντα δούλευα με ασπρόμαυρο, ποτέ με χρώμα. Την τελευταία φορά που χρησιμοποίησα χρώμα ήταν τη δεκαετία του ’60 ως φωτορεπόρτερ. Μετά πέρασα αποκλειστικά στο ασπρόμαυρο. Oταν γίνεσαι αφαιρετικός με αυτόν τον τρόπο μειώνεις την παλέτα. Oταν όμως δουλεύεις εκτεθειμένος στον κόσμο, δεν μπορείς να ελέγξεις την παλέτα σαν τον ζωγράφο. Αντίθετα, με το ασπρόμαυρο μπορείς να ελέγχεις τις φόρμες, τα σχήματα, την ευαισθησία των σχημάτων στο κάδρο και τα συναισθήματα που παράγει το ίδιο το κάδρο. Μπορεί λοιπόν το ασπρόμαυρο να είναι αφαιρετικό, αλλά μεγεθύνει το συναισθηματικό πεδίο και το κάνει πιο επικοινωνιακό».

Ο Λάρι Φινκ παθιάστηκε με τη φωτογραφία ως έφηβος. Ενας από τους λόγους που πυροδότησαν αυτό το πάθος ήταν τα δύο λευκώματα του Ανρί Καρτιέ-Μπρεσόν, το «Οι Ευρωπαίοι» και το «Η αποφασιστική στιγμή» - (The Decisive Moment). Στο σπίτι του άκουγε πολύ τζαζ και κλασική μουσική, ενώ δέσποζε το ιδεολογικό υπόβαθρο των γονιών του, αριστερό με έντονο φλερτ προς τον μαρξισμό.

Ο ίδιος ανέφερε σχετικά: «Παρότι προερχόμουν από αριστερή μαρξίστρια μητέρα με αυτό το background, εργάστηκα για το “Vanity Fair” σε αποστολές για τις οποίες πήγαινα σε glamorous πάρτυ. Μπορεί να ήταν λάθος. Η καριέρα μου ως φωτογράφος, όμως, είχε πολλές και διαφορετικές πλευρές. Αυτό ήταν πολύ ουσιαστικό. Οταν εργάζεσαι για το “Vanity Fair” ή το “Fortune” σου ανοίγονται πόρτες όπου και αν χτυπήσεις. Ενώ αν τους ζητούσα να μου ανοίξουν ως Λάρι Φινκ από την Πενσιλβάνια θα με ρωτούσαν “ποιος είσαι;”. Eπειτα, φωτογραφίζω πάντα με δύο κριτήρια: πώς θα εκπληρώσω την αποστολή μου, αλλά και πώς θα ικανοποιήσω τα κριτήρια του προσωπικού οράματος που έχω για τη δουλειά μου. Πρώτα εκπληρώνω την αποστολή και μετά τις προσωπικές μου επιδιώξεις».

Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας

Με αυτόν τον τρόπο ο ίδιος εξηγεί τον φαινομενικά παράδοξο συνδυασμό της αριστερής ιδεολογίας και των λαμπερών χολιγουντιανών πάρτυ στα οποία παρευρισκόταν για λογαριασμό του «Vanity Fair». Ωστόσο, του άρεσε να καλύπτει τη ζωή των πλούσιων Νεοϋορκέζων από τη δεκαετία του ’70 και να την αντιπαραβάλλει με αυτή των αγροτικών πληθυσμών της Πενσiλβάνια την ίδια εποχή. To αμερικανικό περιοδικό «Vanity Fair», γνωστό και για τα περιβόητα πάρτυ των Οσκαρ, θεωρείται από πολλούς η «Βίβλος» των lifestyle εντύπων.

Ως «Βίβλος» έχει και πολλά... κεφάλαια. «Κάποια στιγμή μου είχαν αναθέσει να πάνω σε ένα πάρτυ των Οσκαρ όπου θα παρευρισκόταν ολόκληρο το Χόλιγουντ. Οταν νωρίτερα συναντήθηκα με τον εκδότη του περιοδικού, ενώ φορούσα το κλασικό γιλέκο των φωτορεπόρτερ, με ρώτησε: «”Τι θα φορέσεις σήμερα το βράδυ;”. “Αυτό το γιλέκο”, του απάντησα. “Οχι, Λάρι”, μου είπε, “δεν θα φορέσεις αυτό” και με γύρισε με το αυτοκίνητο σε ολόκληρο το Λος Αντζελες για να βρούμε ένα σμόκιν. Αυτό που είχε πλάκα ήταν ότι ήμουν ωραίος με το σμόκιν. Και το ακόμα πιο αστείο ήταν ότι μπορούσα να είμαι ο οποιοσδήποτε εκεί μέσα. Δεν ήμουν ούτε ο Λάρι Φινκ, ούτε ο τύπος που καθάριζε τις τουαλέτες. Ημουν ένας τύπος με σμόκιν. Δεν έχω πάντως κανενός είδους πρόβλημα ταξικού διαχωρισμού. Μπορώ να γίνω σερβιτόρος σου αν χρειαστεί. (γέλια) Αλλά το σμόκιν στο πάρτυ του “Vanity Fair” είναι σαν στολή παραλλαγής στον στρατό του γκλάμουρ».

Αρχισε να φωτογραφίζει πάρτυ στη δεκαετία του ’70. Oπως διευκρίνισε, δεν ήταν ακριβώς ένα «γλέντι πλουσίων», αλλά μια «συγκέντρωση ανθρώπων με status». Μετά το 2000 τραβούσε φωτογραφίες από πάρτυ όπου του αποκαλύπτονταν αθέατες πτυχές αυτού που έλεγε ο τίτλος της κλασικής ταινίας του Μπουνιουέλ «Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας». Από τη μία του άρεσε να βρίσκεται στο κόκκινο χαλί και να είναι σαν μία οικογένεια με τους celebrities. Από την άλλη ο αριστερός εαυτός του αντιμετώπιζε το όλο ζήτημα με μια ειρωνική διάθεση. Ανατρέχοντας στο παρελθόν, συμπλήρωσε: «Οι διάσημοι ντύνονται καλύτερα από τους άλλους στα πάρτυ. Αλλά δεν θα έλεγα ότι είμαι θαυμαστής των σταρ του κινηματογράφου. Πολλοί από αυτούς έχουν ενδιαφέρουσες πολιτικές απόψεις και μπόλικες δόσεις ευφυΐας. Αλλά η εμμονή του κόσμου με τους celebrities είναι δυσανάλογη σε σχέση με την ανθρώπινη διάστασή τους. H γυναίκα μου με ακολούθησε σε κάποια από αυτά τα πάρτυ, αλλά ήταν δύσπιστη σχετικά με την παρουσία τόσων πολλών διασημοτήτων. Τους είδε από κοντά και της φάνηκαν αναλογικά πιο μικροί σε σχέση με την οθόνη».

Αυθόρμητα και απροσποίητα γέλασε πάλι με τον εαυτό του όταν θυμήθηκε την αποστολή που είχε -και πάλι για λογαριασμό του «Vanity Fair»- στο κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών: «Η ζωή είναι συναρπαστική. Κάθε στιγμή στη ζωή είναι μια ιστορία. Εξαρτάται από το πώς τη διαμορφώνεις με το μυαλό σου. Θυμάμαι κάποια χρονιά είχα αναλάβει να καλύψω το κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών και πήγα να νοικιάσω ένα FΙΑΤ για να μετακινούμαι. Αντί γι’ αυτό μου έδωσαν μια τεράστια BMW και κατέληξα να γίνω ο σοφέρ για όλα τα φιλαράκια που δούλευαν στο “Vanity Fair”. “Γεια σας, είμαι ο Λάρι Φινκ, ο διάσημος φωτογράφος. Που θα θέλατε να σας πάω;”. Αυτό είχε πλάκα».

Από τα «άγρια χρόνια» του φωτογράφου, όμως, δεν έλειψαν και τα πάρτυ στη φάρμα του. «Τα πάρτυ στο αγρόκτημά μου δεν θα τα ξεχάσω ποτέ», λέει και γελάει. «Ερχονταν πολλοί καλλιτέχνες στα 80s και στα 90s, εποχές όπου τα ναρκωτικά και η σεξουαλικότητα ήταν πιο ελεύθερα από τώρα. Υπάρχουν πολλές στιγμές που δεν θα ξεχάσω, αν και θα έπρεπε. Στην περίπτωσή μου το αξίωμα “θολές φωτογραφίες=καλό πάρτυ” δεν ισχύει, γιατί οι φωτογραφίες μου δεν ήταν ποτέ θολές όσο καλά και αν περνούσα».

Oταν τον ρώτησα αν υπάρχει κάτι που του έχει μείνει αξέχαστο από αυτά τα χρόνια, απάντησε: «Ενώ χόρευα σε κάποιο πάρτυ η τότε διευθύντρια της γαλλικής “Vogue” Καρίν Ρόιτφελντ, που βρισκόταν εκεί, με ρώτησε “γιατί χαμογελάς;”. Της απάντησα λακωνικά “έχω ένα μυστικό”». Και συμπλήρωσε: «Το μυστικό είναι ότι είτε είμαστε διάσημοι, είτε όχι ο καθένας έχει τη δική του διαφορετική χροιά και όλοι είμαστε ισότιμοι σαν τα αστέρια που λάμπουν στον ουρανό». Δεν μπόρεσα να αποφύγω να κάνω τον συνειρμό ότι τελικά αυτοί οι αστέρες ίσως λειτουργούν ακόμα και ως φάροι που φωτίζουν τη δική μας πορεία προς την κατάκτηση της προσωπικής μας ακτινοβολίας