Ενσωματώνεται η οδηγία για τα επικίνδυνα απόβλητα

Το νόμο-πλαίσιο για τα απόβλητα παρουσίασε την Δευτέρα στο Υπουργικό Συμβούλιο η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τίνα Μπιρμπίλη. Με το προτεινόμενο νομοσχέδιο η Ελλάδα ενσωματώνει σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και θεσπίζει τις διαδικασίες για την παραγωγή και διαχείρισή τους, ώστε να εξασφαλίζεται ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος.

Η εκπόνηση της νέας νομοθεσίας για τη διαχείριση του συνόλου των αποβλήτων (επικινδύνων και μη), εξαιρουμένων των αστικών λυμάτων, έχει τους ακόλουθους στόχους:
Την πλήρη εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με τη νέα οδηγία – πλαίσιο για τα απόβλητα (2008/98/ΕΚ), με καταληκτική ημερομηνία ενσωμάτωσης στο Εθνικό Δίκαιο την 12η Δεκεμβρίου 2010.

Αποτελεί μια «συνολική ρύθμιση», χωρίς διακρίσεις μεταξύ στερεών και υγρών αποβλήτων και με την ένταξη ειδικών ρυθμίσεων για τα επικίνδυνα απόβλητα.

Το σχεδιασμό ενός ολοκληρωμένου και ιεραρχημένου νομοθετικού πλαισίου, το οποίο θα ρυθμίζει συνολικά το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων, με ξεκάθαρη δομή και σύγχρονες, αποτελεσματικές και ορθολογικές διαδικασίες αδειοδότησης, οι οποίες θα διασφαλίζουν την περιβαλλοντική προστασία, την διαφάνεια και έλεγχο των διαδικασιών αλλά και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Αναλυτικότερα, ο νόμος-πλαίσιο για τα απόβλητα διευκρινίζει σημαντικούς όρους, όπως: ανακύκλωση, ανάκτηση και απόβλητα. Ειδικότερα, κάνει διαχωρισμό μεταξύ αποβλήτων και παραπροϊόντων και ορίζει πότε τα απόβλητα έχουν ανακτηθεί αρκετά –μέσω ανακύκλωσης ή άλλης επεξεργασίας– ώστε να παύουν να θεωρούνται απόβλητα.

Καθιερώνει μια σαφή «ιεράρχηση» επιλογών διαχείρισης αποβλήτων σε πέντε επίπεδα, σύμφωνα με την οποία η πρόληψη αποτελεί την προτιμώμενη επιλογή, ακολουθούμενη από την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση, άλλες μορφές ανάκτησης (π.χ. ανάκτηση ενέργειας) και την ασφαλή διάθεση ως λύση έσχατης ανάγκης.

Με το νομοσχέδιο ενισχύεται η επαναχρησιμοποίηση, πρόληψη, ανακύκλωση και άλλες μορφές ανάκτησης αποβλήτων και θα λαμβάνονται νομοθετικά και άλλα μέτρα για να εξασφαλίζεται ότι τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία κατ’ επάγγελμα, αναπτύσσουν, κατασκευάζουν, μεταποιούν, επεξεργάζονται και πωλούν ή εισάγουν προϊόντα φέρουν διευρυμένη ευθύνη παραγωγού.

Τα μέτρα αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν την αποδοχή των επιστρεφόμενων προϊόντων και των αποβλήτων που παραμένουν μετά τη χρήση τους, καθώς και τη συνακόλουθη διαχείριση των αποβλήτων και την οικονομική ευθύνη για τις δραστηριότητες αυτές.

Ορίζει νέους στόχους ανακύκλωσης προς επίτευξη εκ μέρους της χώρας μας μέχρι το 2020, συμπεριλαμβάνοντας ποσοστό ανακύκλωσης 50% για τα οικιακά και παρόμοια απόβλητα και 70% για τα απόβλητα κατασκευών και κατεδαφίσεων. Η Ελλάδα αναλαμβάνει την υποχρέωση έως το 2013 να αναπτύξει εθνικό πρόγραμμα πρόληψης παραγωγής αποβλήτων.

Σύμφωνα με την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει τον αρχικό παραγωγό αποβλήτων, τον τρέχοντα ή τους προηγούμενους κατόχους αποβλήτων.

Σχετικά με τη διαχείριση αποβλήτων, ο νόμος-πλαίσιο διαχειρίζεται θέματα, όπως: η ευθύνη για τη διαχείριση των αποβλήτων, ο έλεγχος επικίνδυνων αποβλήτων, η απαγόρευση ανάμειξης επικίνδυνων αποβλήτων, η επισήμανση επικίνδυνων αποβλήτων, τα επικίνδυνα απόβλητα παραγόμενα από νοικοκυριά, τα απόβλητα ορυκτέλαια και τα βιολογικά απόβλητα.

Ο προτεινόμενος νόμος-πλαίσιο συμβάλλει, επομένως, ώστε η χώρα μας να έλθει πιο κοντά στην «κοινωνία της ανακύκλωσης».