Περισσότερες βροχές φέρνει η πανσέληνος

Για μια ακόμη φορά η επιστήμη έρχεται να επιβεβαιώσει τη λαϊκή σοφία, ιδίως των αγροτικών περιοχών. Μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα επιβεβαίωσε ότι μετά την πανσέληνο και πριν το πρώτο τέταρτο της νέας Σελήνης ακολουθούν συνήθως αυξημένες βροχές.

Οι περισσότερες μελέτες για τη σχέση του καιρού και του φεγγαριού εμφανίστηκαν στη δεκαετία του ΄60 και φάνηκε να επιβεβαιώνουν τη λαϊκή εμπειρία. Από τότε κιόλας, αν και τα μετεωρολογικά στοιχεία δεν ήταν ασφαλή, είχε ανιχνευθεί μια αποκορύφωση των βροχοπτώσεων τις μέρες μετά από τις πανσελήνους και τις νέες φάσεις της Σελήνης.

Η νέα έρευνα, μετά από τόσα χρόνια, αποφάσισε να ξανά ασχοληθεί με το ζήτημα. Οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Αριζόνα και το Εθνικό Κέντρο Κλιματικών Δεδομένων των ΗΠΑ, σύμφωνα με το "Science", αξιοποίησαν για πρώτη φορά στοιχεία που καλύπτουν χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα αιώνα (από το 1900 έως σήμερα). Κατ' αρχήν διαπίστωσαν ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στις φάσεις στις Σελήνης και στην ποσότητα των νερών που κυλάνε στα ρυάκια, τους χειμάρρους κλπ. Όπως ανακάλυψαν, υπάρχει μια μικρή αύξηση στη ροή των επιφανειακών υδάτων ανάμεσα στην πανσέληνο και στο πρώτο τέταρτο της νέας Σελήνης.

Αυτό όμως δεν καθιστά αυτομάτως δεδομένο ότι η Σελήνη επιδρά άμεσα στις βροχές. Μια προηγούμενη έρευνα είχε υποθέσει ότι το φεγγάρι επηρεάζει τις παλίρροιες και αυτές, με τη σειρά τους, ανυψώνουν τους υδροφόρους ορίζοντες των υπόγειων υδάτων. Αυτή η ανύψωση από κάτω -και όχι η βροχή από πάνω- θα μπορούσε να προκαλεί την αύξηση στα ύδατα των επιφανειακών ρυακιών και χειμάρρων.

Σε δεύτερο στάδιο όμως, οι ερευνητές -μελετώντας στοιχεία βροχοπτώσεων, τα οποία φτάνουν μέχρι το 1895, από τουλάχιστον 1.200 αμερικανικούς μετεωρολογικούς σταθμούς - επιβεβαίωσαν ότι όντως υπάρχει σχέση ανάμεσα στις αέναες φάσεις του φεγγαριού και στις περιοδικές μεταβολές των βροχοπτώσεων.

Η μελέτη, που θα δημοσιευτεί στο έγκυρο περιοδικό γεωφυσικής "Geophysical Research Letters" και η οποία ουσιαστικά είναι η μεγαλύτερη του είδους της που έχει γίνει ποτέ, επιβεβαίωσε ότι, όπως ξέρουν και πολλοί αγρότες, οι βροχές τείνουν να αυξάνουν λίγες μέρες μετά την πανσέληνο και πριν ολοκληρωθεί το πρώτο τέταρτο της Σελήνης.

Η επίδραση του δορυφόρου της Γης, αν και υπαρκτή, δεν φαίνεται πάντως να είναι μεγάλη και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι εξηγεί το 1-2% των μεταβολών στις βροχοπτώσεις. Οι ερευνητές δεν είναι ακόμα βέβαιοι μέσω ποιου μηχανισμού το φεγγάρι επηρεάζει τις βροχές. Μια θεωρία είναι ότι η τροχιά της Σελήνης παραμορφώνει ελαφρά τη γήινη μαγνητόσφαιρα, τη ζώνη των ιονισμένων σωματιδίων που προστατεύει τον πλανήτη μας από την ηλιακή ακτινοβολία. Αυτή η παραμόρφωση -που ποικίλει ανάλογα με τις σεληνιακές φάσεις- μπορεί να μεταβάλλει περιοδικά την ποσότητα των ιονισμένων σωματιδίων που εισέρχονται από το διάστημα στη γήινη ατμόσφαιρα, πράγμα που προκαλεί περισσότερες βροχές, όταν τα αυξημένα διαστημικά σωματίδια προσκρούουν στα σύννεφα.

Μια άλλη επιστημονική θεωρία είναι ότι η τροχιά του φεγγαριού μπορεί να αυξάνει κατά περιόδους την ποσότητα σκόνης από μετεωρίτες, η οποία φτάνει στη Γη, πράγμα που επίσης μπορεί να φέρει περισσότερες βροχές, όταν η περισσότερη διαστημική σκόνη προσκρούσει στα σύννεφα. Μια τρίτη άποψη (που υποστηρίζει και ο υπεύθυνος της νέας έρευνας Ράνταλ Σερβένι του πανεπιστημίου της Αριζόνα) είναι ότι το φεγγάρι στη φάση της πανσελήνου αυξάνει την πίεση που ασκεί στο ατμοσφαιρικό σύστημα της Γης, δημιουργώντας λίγο μετά συνθήκες ευνοϊκές για βροχοπτώσεις και καταιγίδες.