Χτίζουμε και σε Natura, (πλέον) για λόγους εθνικής σημασίας

Οχλούσες και  επιβλαβείς δραστηριότητες θα μπορούν  να φιλοξενούνται κατά παρέκκλιση για  λόγους εθνικής σημασίας σε περιοχές Natura, με την προϋπόθεση ότι θα λαμβάνονται αντισταθμιστικά οφέλη. Κατά τα άλλα, θα απαγορεύεται η εγκατάσταση βιομηχανιών και άλλων δραστηριοτήτων μη φιλικών στο περιβάλλον, στις προστατευόμενες περιοχές, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το νομοσχέδιο για την βιοποικιλότητα που δίνει την προσεχή Δευτέρα για διαβούλευση το υπουργείο Περιβάλλοντος.

Με τον όρο  βιοποικιλότητα εννοούμε την ποικιλία και την ποικιλομορφία των ζωντανών οργανισμών, τα οποία απειλούνται σοβαρά από την αλόγιστη χρήση των φυσικών πόρων, την ρύπανση και την κλιματική αλλαγή. Μέχρι σήμερα, η χώρα μας δεν έχει λάβει καμία πρόνοια για την προστασία της βιοποικιλότητας, γεγονός που αποδεικνύουν οι σημαντικές καταδίκες της από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2009, το 31% των οικοτόπων στην Ελλάδα βρίσκονται σε μη ικανοποιητική ή ανεπαρκή κατάσταση διατήρησης. Το ίδιο και ο 80% των θαλάσσιων οικοτόπων ενώ υπολογίζεται ότι για το 65% των χερσαίων ειδών και το 62% όλων των ειδών που προστατεύονται από την Οδηγία η κατάσταση διατήρησης είναι άγνωστη.

Ακόμα και για τα θηλαστικά η κατάσταση διατήρησης είναι άγνωστη σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%. Επιπλέον, επτά από τους δέκα Υγροτόπους Διεθνούς Σημασίας της χώρας έχουν περιληφθεί στον Κατάλογο Μοντρέ, τη «μαύρη λίστα» δηλαδή της Σύμβασης Ραμσάρ για τους Υγροτόπους.

Με το νέο  νομοσχέδιο θεσπίζονται μέτρα για την προστασία των σημαντικών ειδών και του φυσικού χώρου και την προστασία της ενδημικής βιοποικιλότητας και του γενετικού κεφαλαίου. Θεσπίζονται επίσης ποινές για την πρόκληση ζημιάς σε προστατευόμενες περιοχές και ευαίσθητα οικοσυστήματα και προβλέπεται διαδικασία λήψης έκτακτων μέτρων σε περιπτώσεις κρίσιμης υποβάθμισης.

Το ομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ έρχεται 24 χρόνια μετά το Νόμο Τρίτση ενός πρωτοποριακού για την εποχή του νόμου, ο οποίος όμως εφαρμόστηκε μόνο εν μέρει, αν και υπήρξε πολύτιμος για την προστασία του βιολογικού πλούτου της χώρας.

Με το νομοσχέδιο καθορίζεται ένα εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, σύμφωνα με το οποίο οι προστατευόμενοι βιότοποι μπορούν να χαρακτηρίζονται ως: α) Περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, β) Περιοχές προστασίας της φύσης, γ) Φυσικά πάρκα, τα οποία διακρίνονται σε Εθνικά και Περιφερειακά Πάρκα, δ) Περιοχές προστασίας οικοτόπων και ειδών που διακρίνονται σε Ειδικές Ζώνες Διατήρησης, Ζώνες Ειδικής Προστασίας και Καταφύγια Άγριας Ζωής, και ε) Προστατευόμενα τοπία. Σε αυτό το σύστημα βρίσκει για πρώτη φορά σημαίνουσα θέση το θαλάσσιο περιβάλλον, καθώς δίνεται η δυνατότητα χαρακτηρισμού σημαντικών περιοχών ως θαλάσσια καταφύγια ή προστατευόμενα θαλάσσια τοπία.  

Κάθε φορέας συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων  για την κατάσταση του περιβάλλοντος, όπως ακαδημαϊκά ιδρύματα, περιβαλλοντικές ΜΚΟ, κ.ά., υποχρεούται να διευκολύνει την ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση των πολιτών σε σχετική πληροφόρηση.

Η Εθνική Επιτροπή ΦΥΣΗ 2000, η οποία επανασυστάθηκε το Μαΐο του 2010, μετά από απραξία έξι ετών, αποτελεί το κεντρικό επιστημονικό, γνωμοδοτικό όργανο του κράτους για το συντονισμό, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών και μέτρων προστασίας της ελληνικής βιοποικιλότητας.