«Προλάβαμε τους Ιάπωνες»: Ελληνική η πρώτη κλίμακα μέτρησης για τα τσουνάμι

«Προλάβαμε τους Ιάπωνες. Τη δημιουργήσαμε πρώτοι», λέει ο κ. Λέκκας για την πρώτη παγκόσμια κλίμακα για τσουνάμι, που δημιούργησαν οι ερευνητές του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, και συνεχίζει: «Πριν από τη δική μας, υπήρχαν κάποιες ελάχιστες αναφορές για κλίμακα, οι οποίες βασίζονταν σε πολύ παλιά δεδομένα»

Η πρώτη παγκόσμια κλίμακα για τσουνάμι, που δημιούργησαν οι ερευνητές του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, καταξιώνεται και εξελίσσεται σε ένα πολύτιμο εργαλείο που ακτινογραφεί το παρελθόν και θωρακίζει το μέλλον από τις καταστροφές, αναφέρει σε άρθρο της η «Ελευθεροτυπία».

Η κλίμακά τους δημοσιεύθηκε στο έγκριτο σεισμολογικό περιοδικό «Bulletin of the Seismological Society of America» την επονομαζόμενη «Βίβλο» της παγκόσμιας επιστημονικής έρευνας.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Λέκκας «προλάβαμε τους Ιάπωνες. Τη δημιουργήσαμε πρώτοι. Πριν από τη δική μας, υπήρχαν κάποιες ελάχιστες αναφορές για κλίμακα, οι οποίες βασίζονταν σε πολύ παλιά δεδομένα. Είχαν μια κλίμακα σε 3 βαθμούς, η οποία αφορούσε τσουνάμι όπως αυτό του 1927. Ούτε μέσα είχαν ούτε εργαλεία για να τα εκτιμήσουν».

Η ιδέα για δημιουργία μιας 12βάθμιας κλίμακας έπεσε στο ερευνητικό τραπέζι, κατά τη μελέτη του ιαπωνικού τσουνάμι. «Τότε μας δόθηκε για πρώτη φορά η ευκαιρία να χρησιμοποιήσουμε δορυφόρους, αεροφωτογραφίες, όλα τα μέσα, σε συνδυασμό με τις επί τόπου παρατηρήσεις. Είμαστε η μόνη ομάδα που παραβρέθηκε και στις δύο καταστροφές -είδαμε δύο τσουνάμι μεγάλα, είχαμε δεδομένα και από τον Ινδικό και από την Ιαπωνία και το ένα φαινόμενο συμπλήρωνε το άλλο. Βάζοντας κάτω αυτά τα στοιχεία, σκεφτήκαμε ότι πρέπει να κάνουμε μια κλίμακα τσουνάμι που δεν θα είναι υποκειμενική, αλλά αντικειμενική. Θα στηρίζεται σε δεδομένα που μπορούν να δουν όλοι» τονίζει ο κ. Λέκκας στην εφημερίδα.

Οσο για τον τρόπο που λειτουργεί η κλίμακά τους, οι ερευνητές, μιλώντας στην «Ελευθεροτυπία», εξηγούν: «Κατατάξαμε τα κριτήρια σε ομάδες για να μπορούμε να εκτιμήσουμε το τσουνάμι. Η πρώτη ομάδα αφορά στα φυσικά χαρακτηριστικά του, για παράδειγμα το ύψος κύματος στην ακτή, την απόσταση που έχει από την παραλία. Η δεύτερη κατηγορία αφορά τις επιπτώσεις που είχε στους ανθρώπους, η τρίτη τις επιπτώσεις που είχε στο περιβάλλον, αν διέβρωσε την ακτή, αν απέθεσε ίζημα, αν είχε επιπτώσεις στα δάση, η τέταρτη τα έργα υποδομής, για παράδειγμα στα λιμάνια, η πέμπτη τα κινούμενα αντικείμενα, δηλαδή τις βάρκες, τα τρένα, τα αυτοκίνητα και η έκτη τις επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον, στα ξύλινα, μεταλλικά ή τσιμεντένια σπίτια. Το κάθε κριτήριο εξυπηρετεί καλύτερα και διαφορετικά κομμάτια στη 12βάθμια κλίμακα· ταξινομώντας τα σε κατηγορίες και κρίνοντάς τα χωριστά έχεις καλύτερο αποτέλεσμα. Πρέπει να έχεις μια κλίμακα κατάλληλα χωρισμένη σε κομμάτια, ώστε ο επιστήμονας όταν τη χρησιμοποιεί να μην έχει μεγάλη αμφιβολία για το βαθμό έντασης. Να είναι διακριτά τα σκαλοπάτια, αλλά να μην υπάρχει και κορεσμός στον ανώτατο βαθμό».