Κρίση και στο σύμπαν!

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ότι ο ρυθμός δημιουργίας νέων άστρων στο σύμπαν είναι σήμερα μόλις το ένα τριακοστό αυτού που ήταν κάποτε, ενώ η μείωση προβλέπεται να συνεχιστεί αδιάλειπτα.

Εξαιτίας αυτής της τάσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το σύμπαν υποφέρει από μια σοβαρή αναπτυξιακή κρίση ανάλογη της οικονομικής και το λεγόμενο «Ακαθάριστο Κοσμικό Προϊόν» είναι στην εποχή μας μόνο το 3% αυτού που υπήρχε κάποτε, όταν η παραγωγή των άστρων βρισκόταν στο αποκορύφωμά της.

Οι ερευνητές από την Πορτογαλία, τη Βρετανία, την Ολλανδία, την Ιταλία και την Ιαπωνία, με επικεφαλής τον Ντέηβιντ Σομπράλ του ολλανδικού πανεπιστημίου του Λάϊντεν, στην μεγαλύτερη έως τώρα μελέτη του είδους της, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Monthly Notices" της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρίας της Βρετανίας.

Το καθιερωμένο θεωρητικό μοντέλο για την εξέλιξη του σύμπαντος προβλέπει ότι τα άστρα άρχισαν να σχηματίζονται πριν από 13,4 δισεκατομμύρια χρόνια ή περίπου 300 εκατ. χρόνια μετά την αρχική «Μεγάλη Έκρηξη» (Μπιγκ Μπανγκ). Πολλά από αυτά τα άστρα πιστεύεται ότι ήσαν τερατώδη σε μέγεθος σε σχέση με τα σημερινά, όντας εκατοντάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ήλιο μας.

Όμως αυτά τα υπερμεγέθη άστρα «γερνούσαν» πολύ γρήγορα, εξαντλώντας σε σύντομο χρόνο τα πυρηνικά καύσιμά τους και, τελικά, διαλύονταν σε μια θεαματική έκρηξη σούπερ-νόβα. Αντίθετα, τα άστρα με μικρότερη μάζα είχαν και έχουν πάντα πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, λάμποντας επί δισεκατομμύρια χρόνια.

Ένα μεγάλο μέρος της σκόνης και των αερίων των προηγούμενων αστρικών εκρήξεων ανακυκλώνονται μέχρι σήμερα για να σχηματίσουν νέα άστρα. Ο δικός μας Ήλιος, για παράδειγμα, θεωρείται άστρο τρίτης γενιάς.

Η νέα μελέτη, με τη χρήση του Βρετανικού Υπέρυθρου Τηλεσκοπίου, του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή και του ιαπωνικού Τηλεσκοπίου «Σουμπαρού» στη Χαβάη πραγματοποίησε την πληρέστερη μέχρι σήμερα καταγραφή των γαλαξιών όπου δημιουργούνται άστρα, σε μια μεγάλη ποικιλία αποστάσεων -και χρόνων- από τη Γη.

Αναλύοντας το φως από διάφορα νέφη σκόνης και αερίων σε αυτούς τους γαλαξίες όπου γεννιούνται νέα άστρα, οι αστρονόμοι κατάφεραν να υπολογίσουν το ρυθμό σχηματισμού των άστρων διαχρονικά. Έτσι, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η γέννηση νέων άστρων στο σύμπαν συνολικά μειώνεται συνεχώς κατά τα τελευταία 11 δισεκατομμύρια χρόνια (όσο μακριά στο χώρο και τον χρόνο μπορούν να «δουν» τα τηλεσκόπια). Ο σημερινός ρυθμός παραγωγής νέων άστρων εκτιμάται ότι είναι 30 φορές μικρότερος από εκείνον πριν από 11 δισεκατομμύρια χρόνια.

Οι αστρονόμοι υπολογίζουν ότι αν αυτός ο πτωτικός ρυθμός συνεχιστεί, τότε στην υπόλοιπη ιστορία του σύμπαντος δεν θα σχηματιστούν παρά 5% περισσότερα άστρα.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, ζούμε σε ένα σύμπαν που κυριαρχείται από «γέρικα» άστρα και αυτή η γήρανση του αστρικού πληθυσμού -όπως και του γήινου- προβλέπεται να επιδεινωθεί στο μέλλον. Εκτιμάται ότι περίπου τα μισά άστρα γεννήθηκαν σε μια πολύ «γόνιμη» περίοδο, που διήρκεσε πριν από 9 έως 11 δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ έκτοτε για τα υπόλοιπα μισά άστρα χρειάστηκε σχεδόν ο πενταπλάσιος χρόνος προκειμένου να δημιουργηθούν.

«Το μέλλον μπορεί να μοιάζει μάλλον σκοτεινό, όμως εμείς είμαστε στην πραγματικότητα αρκετά τυχεροί που ζούμε σε ένα υγιή γαλαξία, ο οποίος γεννά νέα άστρα και έτσι συνεισφέρει σημαντικά στο σχηματισμό και των μελλοντικών άστρων», δήλωσε ο Σομπράλ. Όπως όμως είπε ο ίδιος, πέρα από τη διαπίστωση ότι σταδιακά μειώνεται το «κοσμικό ΑΕΠ», καθώς γεννιούνται ολοένα λιγότερα άστρα, προκύπτει ένα ακόμα θεμελιώδες ερώτημα-μυστήριο που αναζητά απάντηση: γιατί αυτό συμβαίνει;