Αμβρακικός κόλπος: Μετ’ εμποδίων η προστασία του σημαντικού υγροτόπου

Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να ανακηρυχθεί σε εθνικό πάρκο ο Αμβρακικός, αλλά τρεις μόλις μήνες μετά την υπογραφή της σχετικής απόφασης από τα συναρμόδια υπουργεία (ΥΠΕΧΩΔΕ, Ανάπτυξης, Αγροτικής Ανάπτυξης και Εμπορικής Ναυτιλίας) η προστασία του ευαίσθητου οικοσυστήματος δοκιμάζεται. Αιτία είναι η ανοικτή σύγκρουση μεταξύ του ΥΠΕΧΩΔΕ και του διοικητικού συμβουλίου του φορέα διαχείρισης με τον τελευταίο να απειλεί ακόμα και με παραίτηση, εάν δεν ικανοποιηθούν σύντομα τα αιτήματά του.

Στην επιστολή που απέστειλε πρόσφατα ο πρόεδρος του φορέα κ. Χρήστος Σπηλιάς στον υφυπουργό ΠΕΧΩΔΕ κ. Σταύρο Καλογιάννη γίνεται αναφορά στα προβλήματα γραφειοκρατικής φύσης που αντιμετωπίζει ο φορέας διαχείρισης, στις καθυστερήσεις προσλήψεων επιστημονικού προσωπικού που βαλτώνουν με τις διαδικασίες του ΑΣΕΠ, αλλά και στην προβληματική χρηματοδότηση από το ΕΠΕΡ, η οποία δημιουργεί εμπόδια στην ομαλή λειτουργία του φορέα.

Σύμφωνα με τον κ. Σπηλιά, η θεσμοθέτηση του εθνικού πάρκου του Αμβρακικού ικανοποιεί το αίτημα της κοινωνίας για την προστασία του επιβαρυμένου κόλπου, αλλά ταυτόχρονα αυξάνει σε μεγάλο βαθμό και τις υποχρεώσεις του φορέα διαχείρισης, ο οποίος καλείται να εποπτεύσει αλλά και να συγκρουστεί με ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα σε μια εκτεταμένη γεωγραφική περιοχή που καλύπτει τρεις νομούς (Αρτας, Πρέβεζας, Αιτωλοακαρνανίας).

Οπως καταγγέλλει ο κ. Σπηλιάς, η χρηματοδότηση που δίνεται από το υπουργείο και το πρόγραμμα ΕΠΕΡ, ώστε να ενισχυθεί η δράση του φορέα και να προχωρήσει στην πρόσληψη συμβούλων και εξειδικευμένου προσωπικού, δεν επαρκεί, ενώ θέτει και θέματα αμοιβής των μελών του Δ.Σ. και των ειδικών συμβούλων (περιβαλλοντολόγων κ.ά), τα οποία όμως δεν προβλέπονται από τους κανονισμούς λειτουργίας των φορέων διαχείρισης.

Οι πληγές του κακού

Η λιμνοθάλασσα του Αμβρακικού είναι θύμα των κακόβουλων ανθρώπινων επεμβάσεων που τα τελευταία χρόνια ασελγούν στο ευαίσθητο οικοσύστημα, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του κόλπου αλλά και την αύξηση της ρύπανσης.

Οι μεγαλύτερες πληγές του Αμβρακικού προέρχονται από τις επιχειρήσεις (χοιροστάσια, πτηνοτροφία κ.ά) που λειτουργούν στις εκβολές του Λούρου, χωρίς να εφαρμόζουν βιολογικούς καθαρισμούς, από την ανεξέλεγκτη απόρριψη αστικών λυμάτων και φυτοφαρμάκων από τους οικισμούς της Αρτας και τις γεωργικές καλλιέργειες της περιοχής, αλλά και από το πλήθος των ιχθυοκαλλιεργειών, κυρίως από την πλευρά της Πρέβεζας και της Αιτωλοακαρνανίας οι οποίες έχουν υπερβεί κατά πολύ τη φέρουσα ικανότητα του τόπου.

«Πριν από λίγες μέρες οι φύλακες του φορέα εντόπισαν μια πτηνοτροφική μονάδα να απορρίπτει τα εντόσθια σε χωματερή της περιοχής και αμέσως ειδοποιήθηκε η νομαρχία για να επιληφθεί της υπόθεσης», αναφέρει ο κ. Σπηλιάς και θέτει τις βασικές προτεραιότητες για την προστασία του Αμβρακικού: την καταγραφή των αιτίων ρύπανσης του κόλπου, την πλήρη φύλαξη και εποπτεία της περιοχής, τη συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων αλλά και τη συνεργασία με τους δήμους και τις νομαρχίες για τη χάραξη μιας κοινής στρατηγικής.

Με τη θεσμοθέτηση του εθνικού πάρκου του Αμβρακικού προβλέπεται, εντός πενταετίας, η απομάκρυνση των δεξαμενών καυσίμων από τις όχθες του κόλπου, κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημα της κοινωνίας, και η δημιουργία ζωνών προστασίας. Στην α΄ ζώνη απόλυτης προστασίας μπαίνουν αυστηροί περιορισμοί στην ιχθυοκαλλιέργεια και την κτηνοτροφία, ενώ στη β΄ ζώνη απαιτείται πλέον σύμφωνη γνώμη του φορέα για οποιαδήποτε δραστηριότητα, απαγορεύεται η δόμηση, ενώ επιτρέπεται η ήπια τουριστική δραστηριότητα. Αυστηροί περιορισμοί μπαίνουν και στην ελάχιστη παροχή νερού για τα υδροηλεκτρικά έργα της ΔΕΗ, ώστε να μη διαταραχθεί περισσότερο η ισορροπία στο υδάτινο οικοσύστημα του Λούρου και του Αράχθου.