Αναψυκτήρια, δρόμοι και αιολικά απειλούν τις Natura

Τις ισχυρές πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι περιοχές Natura, οι οποίες πρόσφατα βρέθηκαν στο επίκεντρο της δημοσιότητας εξαιτίας της απόφασης της κ. Τίνας Μπιρμπίλη να αυξήσει τα όρια αρτιότητας στα 10 στρέμματα, καταδεικνύουν τα στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας.

Ιδιώτες και Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι εκείνη που εμπλέκονται σε υποθέσεις υποβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος ενώ οι υγρότοποι αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες απειλές.  

Παρακολουθώντας την επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας σε ευαίσθητα οικολογικά συστήματα την τελευταία δεκαετία όπως αυτές παρουσιάζονται με βάση τις καταγγελίες πολιτών, η χώρα μας αναδεικνύεται σε ξέφραγο αμπέλι, γεγονός που ερμηνεύει και τις συχνές καταδίκες από το Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Καταδίκες που συνδέονται με την έλλειψη προστασίας της ορνιθοπανίδας και την καθυστέρηση στην ενσωμάτωση της οδηγίας για τα πουλιά.

Σύμφωνα με την έρευνα, η πιο συχνά εμφανιζόμενη απειλή για τους βιότοπους της Ελλάδας (14% του συνόλου των υποθέσεων) είναι η οικιστική και εμπορική ανάπτυξη και κυρίως οι καταπατήσεις δασικών ή υγροτοπικών εκτάσεων και η παράνομη εγκατάσταση αναψυκτηρίων και άλλων κτιριακών εγκαταστάσεων στον αιγιαλό.

Δεύτερη σε συχνότητα απειλή είναι οι υποδομές μεταφοράς και υπηρεσιών (12% του συνόλου των υποθέσεων) και ειδικότερα η διάνοιξη δρόμων και τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.

Ακολουθούν η παράνομη εναπόθεση κυρίως σε υγροτοπικές περιοχές  απορριμμάτων και μπαζών (10% του συνόλου των υποθέσεων) και η λαθροθηρία (9%).

Όλο και περισσότερες καταστροφές
 
Ωστόσο η Ορνιθολογική εκτιμά ότι από το 2007 και μετά παρατηρείται αύξηση στις υποθέσεις καταστροφής και υποβάθμισης βιοτόπων λόγω των εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας και ιδιαίτερα των αιολικών πάρκων.

Η αυξητική αυτή τάση συμπίπτει χρονικά με την έναρξη της ευρείας προώθησης των ΑΠΕ σε εθνικό επίπεδο, ιδιαίτερα δε μετά την έγκριση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ το 2008  και εξηγείται από την έλλειψη του απαραίτητου στρατηγικού χωροταξικού σχεδιασμού με
κριτήριο τη διασφάλιση της προστασίας της βιοποικιλότητας.

Όπως αναφέρει η ΕΟΕ, το μεγαλύτερο ποσοστό των καταγγελιών των πολιτών (60%) αφορά περιοχές που ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000, γεγονός που καταδεικνύει αφενός την ιδιαίτερη σημασία των περιοχών αυτών  και αφετέρου την ανεπάρκεια των μέτρων προστασίας τους.

Περαιτέρω, το 22% των καταγγελιών αφορά περιοχές που δεν εντάσσονται σε κάποιο καθεστώς προστασίας.

Αγοραπωλησία πουλιών

Η Περιφέρεια Αττικής εμφανίζει το μεγαλύτερο αριθμό καταγγελιών που αφορούν κυρίως την παράνομη κατοχή και αγοραπωλησία πουλιών μέσω καταστημάτων πώλησης κατοικίδιων και μεταξύ ιδιωτών. Επιπλέον, προκύπτει ότι οι ελάχιστες εναπομείνασες φυσικές περιοχές της Αττικής και κυρίως οι υγρότοποι της, κινδυνεύουν ιδιαίτερα από την οικιστική και εμπορική ανάπτυξη και από μπαζώματα και επιχωματώσεις.

Ακολουθεί, σε αριθμό καταγγελιών, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όπου παρατηρείται εξίσου έντονα το φαινόμενο της συστηματικής και εκτεταμένης οικιστικής και εμπορικής ανάπτυξης. Ανησυχητικός είναι επίσης ο αριθμός υποθέσεων για περιστατικά λαθροθηρίας και στις δύο αυτές Περιφέρειες.

Στις περισσότερες υποθέσεις, ιδίως σε αυτές που αφορούν είτε την καταστροφή ή υποβάθμιση βιοτόπων λόγω οικιστικής ή εμπορικής ανάπτυξης είτε τη λαθροθηρία και παράνομη κατοχή άγριων πουλιών, εμπλέκονται ιδιώτες.

Ακολουθούν οι πρωτοβάθμιοι και δευτεροβάθμιοι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, οι οποίοι συνδέονται κυρίως με υποθέσεις που αφορούν υποδομές μεταφοράς και παροχής υπηρεσιών ( δρόμοι, κεραίες κινητής τηλεφωνίας και δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας). Συχνά, καταγράφεται η από κοινού εμπλοκή, σε μία υπόθεση, ιδιωτών και ΟΤΑ (12% του συνόλου των υποθέσεων), γεγονός που δηλώνει την έλλειψη διαφάνειας και τη σύναψη «πελατειακών σχέσεων».

Λιγότερο συχνά, απαντώνται ως εμπλεκόμενοι, σε υποθέσεις που αφορούν ιδίως την οικιστική ή εμπορική ανάπτυξη και την παραγωγή ενέργειας, οι εταιρείες και οι επενδυτές. Τέλος, το 12% των υποθέσεων αφορά τις κεντρικές υπηρεσίες (υπουργεία) οι οποίες συνήθως εμπλέκονται στην αδειοδότηση και έγκριση μεσαίων και μεγάλων έργων με σοβαρές επιπτώσεις