«Ο σύντροφός μου ασχολείται διαρκώς με το κινητό του»: Ποιος είναι άραγε ο λόγος που σας αγνοεί;

Ζωή Στραβοπόδη-Τζιάνο
Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος

Ένα από τα πιο έντονα παράπονα που εκφράζουν τα ζευγάρια σήμερα (όταν δεν τους απασχολεί κάτι πιο σημαντικό) είναι η αίσθηση ότι ο / η σύντροφός τους είναι παντρεμένος/η με το κινητό του/της: «Όλο ασχολείται με το κινητό του», «η γυναίκα μου κάθεται όλη μέρα στο  facebook  και χαζογελάει με ό,τι νά’ναι», «υποτίθεται ότι το κοιτάζει μήπως του στείλουν κάποιο e-mail  από τη δουλειά αλλά ξεχνάει να το ακουμπήσει πάλι κάτω», «δε μου δίνει πια σημασία», «δεν μιλάμε». Ακόμα και τα πιο αγαπημένα και αφοσιωμένα στον έρωτά τους ζευγάρια φαίνεται να υποφέρουν σε κάποιο βαθμό από τη νέα αυτή συνήθεια. 

Τα αγαπημένα μας smartphone αποσπούν την προσοχή μας τόσο συχνά που για ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων η νούμερο ένα προτεραιότητά τους είναι ο τακτικός έλεγχος της οθόνης τους. Τα κουβαλάμε μαζί μας με τρόπο ψυχαναγκαστικό όπου και να πηγαίνουμε. Από το περίπτερο μέχρι και την τουαλέτα του σπιτιού μας, δεν μένουμε λεπτό χωρίς τις μαγικές συσκευές μας! Έχουμε πείσει τον εαυτό μας ότι τα alerts και τα notifications είναι τόσο σημαντικά κι επείγοντα που καταλήγουμε να νιώθουμε ότι η ζωή μας εξαρτάται από αυτά. Δεν είναι λίγα πλέον τα άτομα που, αν για κάποιο λόγο το κινητό τους πάψει έστω και για μισή ώρα να εκπέμπει, αρχίζουν να νιώθουν ένα έντονο αλλά παράλογο άγχος. Αναπόφευκτα, η χρήση τους έχει επηρεάσει όχι μόνο τον τρόπο ζωής μας αλλά και τις σχέσεις μας.

Όταν κάποιος μπαίνει σε μια σχέση ανταγωνισμού με το smartphone του συντρόφου του αναπόφευκτα νιώθει στο τέλος ότι τον απορρίπτουν. Η απόρριψη αυτή προέρχεται από το μήνυμα που υποβόσκει όταν ο άλλος δεν αποκρίνεται στα καλέσματά μας και που το μεταφράζουμε ως «άσε με ήσυχο, δεν θέλω να με απασχολείς τώρα, ασχολούμαι με κάτι πιο σημαντικό από εσένα». Ένα μήνυμα τέτοιου είδους ταρακουνάει την αυτοεκτίμησή μας, γιατί απλούστατα αγγίζει την προσωπική μας αξία. Για το λόγο αυτό μπορεί να εγείρει συναισθήματα θυμού, επιθετικότητας, σύγχυσης και θλίψης. Στην πραγματικότητα όμως, φαίνεται ότι το σενάριο της απόρριψης (παρότι σε ορισμένες περιπτώσεις είναι υπαρκτό), τις περισσότερες φορές δεν αποτελεί μέρος της πραγματικότητας.

Η βασική αιτία που τα smartphones έχουν εισβάλλει στη ζωή μας σε τέτοιο βαθμό, φαίνεται να είναι η ευκολία με την οποία καταπολεμούν την ανία. Η ανία είναι μια κατάσταση κατά την οποία επιθυμούμε να εμπλακούμε σε μια δραστηριότητα που θα αποσπάσει την προσοχή μας και θα μας απορροφήσει αλλά δεν μπορούμε να βρούμε ποια θα είναι η δραστηριότητα αυτή. Στην καρδιά αυτής της κατάστασης δηλαδή βρίσκεται η επιθυμία μας να εμπλακούμε με τον περίγυρό μας ή με μια πνευματική άσκηση που απαιτεί την προσοχή μας. Επειδή όμως μια τέτοια δραστηριότητα απαιτεί ενέργεια (και ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος να αποφεύγει να αναλώνει την ενέργειά του «άσκοπα») προτιμούμε να βρούμε πιο παθητικούς τρόπους να «διασκεδάσουμε» το ενοχλητικό αυτό συναίσθημα. Τι πιο αποτελεσματικό από το να ψάξουμε μέσα στο αγαπημένο μας smartphone; Τα σύγχρονα κινητά τηλέφωνα προσφέρουν ερεθίσματα που απασχολούν αποτελεσματικά τον εγκέφαλο και δεν μας επιτρέπουν να νιώσουμε την ανία ούτε για ένα λεπτό. Οι περισσότεροι από εμάς βομβαρδιζόμαστε διαρκώς από ερεθίσματα όπως ένα καινούριο tweet, ένα e-mail, ένα ακόμα βίντεο με χαριτωμένα γατάκια, τη δυνατότητα να παίξουμε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι κλπ.

Φυσικά, όλη αυτή η προσφορά από αντιπερισπασμούς δεν φαίνεται να έχει μειώσει τη συλλογική μας ανία αλλά μάλλον το αντίθετο. Παρότι οι αντιπερισπασμοί αυτοί προσφέρουν στον καθένα τη δυνατότητα να διασκεδάσει στιγμιαία την ανία του, φαίνεται ότι μακροχρόνια μάλλον την αυξάνουν καθιστώντας τα άτομα λιγότερο ικανά στο να βρίσκουν τρόπους να απασχολήσουν τον εαυτό τους δημιουργικά. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν χρειάζεται πλέον να βασιζόμαστε σε εσωτερικές πηγές του εαυτού μας για να κινητοποιηθούμε ούτε να προσπαθούμε να δημιουργήσουμε οι ίδιοι τις δραστηριότητές μας. Αυτό μας κάνει να βαριόμαστε ακόμα πιο εύκολα και ακόμα πιο συχνά με αποτέλεσμα να ψάχνουμε όλο και πιο συχνά τις οθόνες του κινητού μας πορκειμένου να βρούμε κάτι που θα μας κάνει να ξεχαστούμε.

Στην πραγματικότητα το πρόβλημα δεν είναι ότι «δεν έχουμε τίποτα να κάνουμε» αλλά ότι χρειαζόμαστε ένα ερέθισμα προκειμένου να συνδεθούμε με το περιβάλλον. Ίσως η λύση λοιπόν να είναι την επόμενη φορά που θα νιώσουμε απόρριψη από τη σχέση του συντρόφου μας (ή των φίλων μας ή των παιδιών μας) με το κινητό τους, να μην το πάρουμε προσωπικά και να προσπαθήσουμε να τους κινήσουμε το ενδιαφέρον με έναν άλλον τρόπο και όχι με τη γκρίνια μας. Εκτός και αν προτιμούμε κι εμείς τον εύκολο τρόπο. Άλλωστε έχουμε κι εμείς το δικό μας smartphone αν θέλουμε να γεμίσουμε το δικό μας κενό... Έτσι δεν είναι;

Εσάς ποιο θέμα σας απασχολεί; Τι βαραίνει την καθημερινότητά σας; Στείλτε e-mail στο: z.stravopodi@gmail.com