Ευρωπαϊκό «πακέτο» μέτρων για τη διαχείριση τραπεζικών κρίσεων

Τις νομοθετικές προτάσεις της για τη δημιουργία ενός συνολικού πλαισίου διαχείρισης των κρίσεων για τις τράπεζες και τις εταιρείες επενδύσεων δημοσιοποίησε την Τετάρτη από τις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σημειώνοντας ότι οι προτάσεις αυτές θα πρέπει να έχουν υιοθετηθεί έως την άνοιξη του 2011.

Στόχος της Επιτροπής είναι η δημιουργία ενός νομοθετικού πλαισίου, βάσει του οποίου, το κόστος μίας ενδεχόμενης διάσωσης ενός τραπεζικού ιδρύματος, στο μέλλον δεν θα το αναλαμβάνουν οι φορολογούμενοι πολίτες, αλλά το ίδιο το τραπεζικό σύστημα.

«Κανένα χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα πρέπει να θεωρείται τόσο μεγάλο, ώστε να μην είναι εφικτό να χρεοκοπήσει» τόνισε ο Επίτροπος, αρμόδιος για θέματα εσωτερικής αγοράς, Μισέλ Μπαρνιέ, παρουσιάζοντας τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ο Γάλλος Επίτροπος σημείωσε ότι η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση κατέδειξε ότι τα προβλήματα μιας τράπεζας μπορούν να διαδοθούν σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό τομέα και να υπερβούν τα σύνορα των χωρών. Την περασμένη διετία σημαντικές τράπεζες χρεοκόπησαν (Fortis, Lehman Brothers, ισλανδικές τράπεζες, Anglo Irish Bank), αποκαλύπτοντας σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Δεδομένης της απουσίας μηχανισμών για την οργάνωση μιας ομαλής εκκαθάρισης, τα κράτη - μέλη της ΕΕ δεν είχαν άλλη επιλογή από τη δαπανηρή διάσωση του τραπεζικού τομέα τους. Οι κρατικές ενισχύσεις προς τις τράπεζες ανήλθαν σε 13% του ΑΕΠ.

Για την αποφυγή μελλοντικών χρηματοπιστωτικών κρίσεων, ο Μ. Μπαρνιέ τόνισε την ανάγκη δημιουργίας ενός πραγματικού εποπτικού πλαισίου στον τραπεζικό τομέα.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει να αναλάβουν την αντιμετώπιση και τη διαχείριση των κρίσεων οι υπάρχοντες εποπτικοί φορείς (ομάδες εθνικών εποπτικών αρχών), οι οποίοι θα πρέπει να εξοπλιστούν με αποτελεσματικά εργαλεία και πρόσθετες εξουσίες. Παράλληλα, η νέα Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θα έχει συντονιστικό και υποστηρικτικό ρόλο, χωρίς να θίγονται οι δημοσιονομικές αρμοδιότητες των κρατών - μελών.

Ειδικότερα, η Επιτροπή πρότεινε εκχώρηση μεγαλύτερων εξουσιών στις εποπτικές αρχές, οι οποίες θα έχουν τη δυνατότητα έγκαιρης δράσης, σε περίπτωση που ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα παρουσιάσει πρόβλημα. Οι εποπτικές αρχές θα έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν το διευθυντικό προσωπικό μιας τράπεζας, να της επιβάλουν σχέδιο εξυγίανσης, ή να την υποχρεώσουν να εκχωρήσει κλάδους επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, που προκαλούν υπερβολικό κίνδυνο για την οικονομική ευρωστία της.

Επιπλέον, σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, μία αφερέγγυα τράπεζα ή εταιρεία θα υποχρεώνεται σε εξαγορά από ένα υγιές ίδρυμα ή θα υποχρεώνεται να μεταφέρει το σύνολο ή μέρος της επιχειρηματικής δραστηριότητάς της σε μια προσωρινή «ενδιάμεση τράπεζα». Με αυτόν τον τρόπο, οι αρχές θα μπορούν να εξασφαλίζουν τη συνέχεια των βασικών χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών (συμπεριλαμβανομένης της αδιάλειπτης πρόσβασης των καταθετών στους λογαριασμούς τους) και να διαχειρίζονται τη χρεοκοπία με μεθοδευμένο τρόπο, τονίζει η Επιτροπή.