12 προτάσεις για να καταστεί ελκυστικό το ναυτικό επάγγελμα

«Δεν πρέπει να αφήσουμε ένα πρωτοπόρο τομέα της Ευρώπης να περάσει σε άλλες ηπείρους χωρίς έντονη αντίδραση από την πλευρά μας. Εάν θέλουμε να διατηρήσουμε στην Ευρώπη, χρειαζόμαστε Ευρωπαίους ναυτικούς».

Τα λόγια αυτά ανήκουν στον καπετάν Παναγιώτη Τσάκο ο οποίος μίλησε για το καυτό θέμα της ναυτικής  εκπαίδευσης και των Ελλήνων ναυτικών  

σε Συνέδριο περί ελκυστικότητας του ναυτικού επαγγέλματος που πραγματοποιήθηκε 

 στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ). 

Στόχος του ήταν να προβάλλει τους λόγους της μη ελκυστικότητας του ναυτικού επαγγέλματος στην ΕΕ, την θετική εικόνα αυτού στο ευρύτερο κοινό, καθώς και αναβάθμιση της ναυτικής εκπαίδευσης. 

Τα κύρια συμπεράσματα της Conference είναι τα εξής: 

• Η ΕΕ έλαβε μία στρατηγική απόφαση διατήρησης της ναυτιλίας της που είναι πρωτοπόρος παγκοσμίως. Η διατήρηση του ναυτικού επαγγέλματος (και τεχνογνωσίας) στην ΕΕ είναι απαραίτητη για την πραγματοποίηση του ανωτέρω. Χρειάζεται ανάληψη δράσης «τώρα» για την αναστροφή / αναχαίτιση της τάσης διαρροής από το ναυτικό επάγγελμα που έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις. 

• Χρειάζεται εξακρίβωση του ακριβούς αριθμού αξιωματικών (γέφυρας / μηχανής) που απαιτούνται για να επανδρώσουν τον κοινοτικό στόλο. Οι εκτιμήσεις ποικίλουν και πρέπει να εντοπισθεί επακριβώς το μέγεθος του προβλήματος. Ζητείται να εξακριβωθεί ο ακριβής αριθμός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 

• Χρειάζεται ανταλλαγή των Βέλτιστων Πρακτικών Προσέλκυσης ναυτικών των Κρατών Μελών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, πρέπει να γίνει ανταλλαγή και των κακών Πρακτικών ώστε «να μάθουμε από τα λάθη μας». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να διευκολύνει τις ανωτέρω ανταλλαγές. 

• Χρειάζεται «προβολή» του ναυτικού επαγγέλματος στην Ευρώπη και προσέγγιση, όχι μόνο των νέων αλλά και των οικογενειών τους (που συχνά αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα στην προσέλκυση). 

• Συνιστάται η διενέργεια καμπάνιας προσέλκυσης στα λύκεια / γυμνάσια. Προς τον σκοπό αυτό, συνιστάται η συμμετοχή ναυτικών good will ambassadors που να επισκέπτονται τα σχολεία και να ενημερώνουν για τη ναυτική σταδιοδρομία. Αυτοί οι «πρεσβευτές καλής θέλησης» μπορεί να είναι και πρώην ναυτικοί. 

• Οι Ευρωπαίοι νομοθέτες καλούνται να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ποινικοποίησης του ναυτικού επαγγέλματος και της προκατάληψης κατά των ναυτικών που αμαυρώνουν την εικόνα αυτού και «ακυρώνουν» τις καμπάνιες προσέλκυσης. Τούτο αφορά την προσεχή νομοθεσία της ΕΕ αλλά και αναθεώρηση της υφιστάμενης (άρθρο 4, Οδηγίας 35/2005 περί ποινικών κυρώσεων για ατυχηματική θαλάσσια ρύπανση). 

• Χρειάζεται αντιμετώπιση του φαινομένου της πειρατείας από την ΕΕ λαμβάνοντας υπόψη και τη διάσταση των επιπτώσεων των διαφόρων δράσεων επί των ναυτικών. 

• Συνιστάται ταχεία κύρωση από τα Κράτη Μέλη της ΕΕ της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας της ΔΟΕ (Maritime Labour Convention 2006 / ILO), η οποία ανεβάζοντας το επίπεδο μεταχείρισης των ναυτικών θα φέρει την παράμετρο του ανθρώπινου παράγοντα επί πλοίων στο ίδιο επίπεδο με την παράμετρο προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος από ρύπανση (Σημείωση: τούτο έχει ιδιαίτερη σημασία για την αντιμετώπιση της ποινικοποίησης του ναυτικού επαγγέλματος σε μελλοντικές υποθέσεις). 

• Προτείνεται η δημιουργία ενός ιδεατού (virtual) δικτύου Ναυτικών Ακαδημιών στην ΕΕ που να παρέχουν ισότιμο επίπεδο ναυτικής εκπαίδευσης. Προτείνεται η συμπερίληψη των ναυτικών ακαδημιών στα προγράμματα Erasmus και Leonardo. 

• Τονίζεται ο ρόλος των media που, προς το παρόν, είναι αρνητικός για την εικόνα του ναυτικού επαγγέλματος. Απαιτείται πιο συντονισμένη προσέγγιση που να περιλαμβάνει όλους τους ενδιαφερόμενους (ναυτιλιακές διοικήσεις, σχολεία, Ναυτικές Ακαδημίες, εφοπλιστικές ενώσεις, ναυτεργατικά συνδικάτα), τη χρήση του internet, των media και των τηλεοπτικών προγραμμάτων που προβάλλουν τη ζωή επί του πλοίου. Καλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αντιμετωπίσει το θέμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 

• Συνιστάται στα Κράτη Μέλη να παρέχουν περισσότερες θέσεις για τους δοκίμους επί των πλοίων, θέσεις ενδιαίτησης καθώς και θέσεις για τις γυναίκες δοκίμους. 

• Συνιστάται συνεργασία μεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων των Κρατών Μελών και τονίζεται η ανάγκη της «εκπαίδευσης των εκπαιδευτών» (“training the trainers”).