Σοκ με ζημιές 1,2 δισ. στις μεγάλες επιχειρήσεις

Ένα πραγματικό δράμα βίωσαν – και, δυστυχώς, όλα δείχνουν ότι θα εξακολουθήγσουν να βιώνουν – στο τελευταίο τρίμηνο της περσινής χρονιάς οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας, των οποίων οι μετοχές είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο.

Και αυτό καθώς παρουσίασαν στο συγκεκριμένο διάστημα ζημιές που έφτασαν τα 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ (!), μέγεθος που αποτελεί την χειρότερη επίδοση στηνμ ιστορία των εγχώριων εισηγμένων από τότε που εφαρμόστηκαν τα Διεθνή Λογιστικά πρότυπα στη σύνταξη των ισολογισμών. 

Όπως επισημαίνει σε σχετική του ανάλυση ο υπεύθυνος Επενδυτικής Στρατηγικής της Πήγασος ΑΧΕΠΕΥ κ. Μάνος Χατζηδάκης, το 2009 ήταν η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά με πτώση της κερδοφορία, με το τελικό αποτέλεσμα να παραπέμπει σε υποχώρηση της τάξης του 37% στα κέρδη σε σχέση με την προπέρσινη χρήση. 

Επιπλέον, και όπως φαίνεται στο πινακάκι που ακολουθεί, διαμορφώνεται στο χαμηλότερο επίπεδο της δεκαετίας η σχέση κερδισμένων χαμένων.

Εταιρίες/ Χρήση	‘02	‘03	‘04	‘05	‘06	‘07	‘08	‘09
Με κέρδη	77%	83%	83%	76%	73%	73%	60%	55%
Με ζημιές	24%	17%	17%	24%	27%	27%	40%	45%

Το καταστροφικό δ΄τρίμηνο είχε ως αποτέλεσμα να καθηλωθούν για πρώτα φορά μετά το 2003 - οπότε και τα μεγέθη της οικονομιας ήταν συνολικά κατά πολύ μικρότερα των σημερινών - κάτω από 4 δισεκατομμύρια ευρώ τα συνολικά κέρδη των εισηγμένων επιχιερήσωεν, τα οποία υποχώρησαμ, συγκεκριμένα, στα 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ.

 

«Σημείο αναφοράς σε αυτή την εικόνα «καμένης γης» είναι η σχεδόν ισορροπημένη παρουσία ζημιογόνων και κερδοφόρων εταιριών, φαινόμενο πρωτόγνωρο στην ιστορία της Ελληνικής αγοράς δεδομένου των αναστολών και διαγραφών διαπραγμάτευσης που έχουν προηγηθεί, οι οποίες ως επί το πλείστον αφορούσαν πτωχευμένες εταιρίες. Η ουρά των ζημιογόνων εταιριών δεν φαίνεται να έχει τέλος και η προσέγγιση της ισορροπίας στο 50% του συνόλου είναι μια ένδειξη σταδιακής προσβολής ακόμα και παραδοσιακά υγιών εταιριών ή κλάδων», αναφέρει χαρακηριστικά ο κ. Χατζηδάκης. 

Ο ίδιος θεωρεί ότι οι δύο τελευταίοι μήνες του 2009 ήταν απογοητευτικοί από πλευράς εμπορικής δραστηριότητας γεγονός το οποίο ήρθε να προστεθεί πάνω στην αδύναμη επίδοση των τραπεζών. Στην περυσινή χρήση το δ’ τρίμηνο είχε επηρεαστεί σε επίπεδο εμπορικών επιχειρήσεων από τα επεισόδια στα κυριότερα αστικά κέντρα ενώ φέτος ο συνδυασμός της κάμψης της ζήτησης στην εμπορική αγορά αλλά και ο περιορισμός των εσόδων των τραπεζών λόγω των αυξημένων προβλέψεων και έκτακτων παραγόντων ανέκοψε το momentum των τριμήνων που προηγήθηκαν. 

«Ακόμα και η εκλογική αναμέτρηση του Οκτωβρίου λειτούργησε ανασταλτικά στην κατανάλωση και στο κόστος των εταιριών λόγω της αναμονής που προκάλεσε στην λήψη αποφάσεων για την ανάθεση δημοσίων έργων (πληροφορική, κατασκευές) ή την έγκριση επενδύσεων», εκτιμά ο χρηματιστηριακός αναλυτής.

Υπό αυτές τις συνθήκες η κερδοφορία μειώθηκε το 2009 κατά 37% σε σχέση με το 2008 όπου είχε προηγηθεί μια ακόμα μείωση της τάξεως του 43%. Αθροιστικά σε δύο χρήσεις η μείωση των καθαρών κερδών περιορίσθηκε κατά 63% μέγεθος το οποίο δεν είχε προηγούμενο ούτε κατά την περίοδο 2000 – 2003.

Τα λειτουργικά κέρδη αυξήθηκαν στα 10,53 δις ευρώ αυξημένα κατά 6,2% εξαιτίας της εξαιρετικής επίδοσης της ΔΕΗ χωρίς την οποία η μείωση θα διαμορφωνόταν στο 7,5%. Η ζήτηση στο δ’ τρίμηνο παρέμεινε σε αρνητικούς ρυθμούς (-14,16%) διαμορφώνοντας χαμηλότερο κύκλο εργασιών κατά 12,6% στο σύνολο του έτους.

Από τις εταιρίες που ξεχώρισαν πλην του τραπεζικού κλάδου σε επίπεδο μεγάλης κεφαλαιοποίησης οι ΔΕΗ, ΑΒΑΞ, Folli- Follie, Βασιλόπουλος, Ελληνικά Πετρέλαια, και Motor oil διακρίθηκαν για την διεύρυνση των μεγεθών τους στο σύνολο της χρήσης. Εκτός από την δυναμική των κερδών η ποιότητα των κερδών ήταν κατά κύριο λόγο λειτουργική και η διεύρυνση αφορούσε εκτός των κερδών, τζίρους και περιθώρια κερδών. 

Στις μικροτερες εταιρίες συμπαθητικά έως καλά αποτελέσματα εντοπίσαμε σε εταιρίες που διατήρησαν καλά περιθώρια κέρδους με προσεκτική διαχείριση του δανεισμού όπως οι Κρι – Κρι, Revoil, Elinoil, Περσέας, Καραμολέγκος, Eurodrip, Mls Πληροφορική, Κυριακίδης την Rilken ενώ τα κυριότερα θετικά turn around stories αφορούσαν την ΔΕΗ, την Intracom, την Infoquest την, Lavipharm, την Αθηνά και το Ζήνωνα.

Στον αντίποδα αρνητικός πρωταγωνιστής ήταν ο κλάδος βασικών μετάλλων με όλες σχεδόν τις εταιρίες να εμφανίζουν ζημιές (πλήν Σωληνουργίας) και συνολική «χασούρα» 185 εκ. ευρώ. Κακή εικόνα καταγράφηκε ακόμα στους κλάδους των καλωδίων, της ξυλείας και επίπλου (επίσης οι περισσότερες εταιρίες παρέμειναν ζημιογόνες) των εκδόσεων και ΜΜΕ λόγω της πολύ μειωμένης φετινής διαφημιστικής δαπάνης η οποία εξακολουθεί να συμπιέζει την τελική γραμμή και στο δ’ τρίμηνο. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η εικόνα καθαρών κερδών μη ελαστικών κλάδων όπως της Ύδρευσης, των Λιμένων και  των Νοσοκομείων οι οποίοι για διαφορετικούς λόγους εμφανίζουν μεγάλες υστερήσεις σε σχέση με πέρυσι.

«Σε ότι αφορά την συνέχεια, το α’ τρίμηνο του 2010, τα μηνύματα εξακολουθούν να παραμένουν απαισιόδοξα αφού η διάρκεια της εγχώριας δημοσιονομικής κρίσης έχει κάνει ακόμα πιο συντηρητική την κατανάλωση αλλά και την διάθεση πιστωτικής επέκτασης από τις τράπεζες. Οι αρνητικοί παράγοντες που εμφανίζονται να επηρεάζουν τις πρώτες 90 ημέρες της χρήσης δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια αισιοδοξίας», εκτιμά ο κ. Χατζηδάκης, απαριθμώντας σε αυτούς Περαιτέρω μείωση του spread των ομολόγων.

Ο ίδιος κλείνει την ανάλυσή του εντοπίζοντας ως βασικότερα προβλήματα για την οικονομική και επιχειρηματική δραστηριόητα την περαιτέρω άνοδο του spread των ομολόγων, την περιορισμένη τραπεζική χρηματοδότηση των καρτών και των καταναλωτικών δανείων, την αύξηση της ανεργίας, την συρρίκνωση της διαφημιστικής δαπάνης, την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ και του κόστους καυσίμων, το ότι τα τεκμήρια διαβίωσης ενδεχομένως να μειώσουν την ζήτηση για αγορές ακριβών σπιτιών, αυτοκινήτων και σκαφών, την μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος αλλά και των περικοπών στο δώρο του Πάσχα που αφορά ένα σημαντικό τμήμα των καταναλωτών, την επιβράδυνση της οικοδομικής δραστηριότητας με ότι αυτό συνεπάγεται για κατασκευές και για την ζήτηση νέου οικιακού εξοπλισμού, τις μηδενικές εισροές από ΕΣΠΑ και τη μείωση αξίας του ευρώ σε σχέση με το δολάριο