Και πρόταση για κατάργηση του αφορολόγητου

Προτάσεις –  σοκ για αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και μεγάλες ανατροπές στο  φορολογικό σύστημα της χώρας  επιφυλάσσει ο κοινωνικός διάλογος που ξεκινά αυτή την εβδομάδα. Όπως όλα δείχνουν, από τα πρώτα κιόλας ραντεβού του Γιώργου Παπακωνσταντίνου με τους κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς που θα οριστούν στα τέλη της εβδομάδας, «επί τάπητος» θα τεθούν πολλές και τολμηρές εισηγήσεις.  

Ο υπουργός Οικονομικών  θα παρουσιάσει τις προτάσεις της κυβέρνησης που αφορούν κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης, ενιαία και προοδευτική κλίμακα φορολόγησης και νέου τύπου ελέγχους πόθεν έσχες. Θα αναμένει όμως και νέες προτάσεις των φορέων, επισημαίνοντάς τους ότι το πρόβλημα της φοροδιαφυγής έχει φτάσει «στο μη περαιτέρω». 

«Φόρος  από το πρώτο ευρώ» 

Τα πάνω-κάτω στη φορολογία αναμένεται να φέρει, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του «ΘΕΜΑτος», η εισήγηση προς τον υπουργό Οικονομικών για φόρο «από το πρώτο ευρώ» για όλους, χωρίς αφορολόγητο ποσό, με βάση μια νέα, ενιαία και προοδευτική κλίμακα. 

Η πρόταση προβλέπει την πλήρη κατάργηση των -καθιερωμένων εδώ και μισό αιώνα στη χώρα μας- αφορολογήτων ορίων, την οποία μάλιστα θα καταθέσουν τουλάχιστον δύο φορείς που θα μετάσχουν στη κοινωνική διαβούλευση. 

Με το νέο  σύστημα όμως, από το φορολογητέο εισόδημα θα αφαιρούνται όλες οι δαπάνες των υπόχρεων (όχι μόνο οι ιατρικές και όσες αναγνωρίζονται κατά καιρούς προς έκπτωση) εφόσον συνοδεύονται από αποδείξεις, ώστε να έχουν και ισχυρό κίνητρο για να τις ζητούν.  

Έτσι ο φόρος  δεν θα επιβάλλεται πλέον στο ατομικό «εισόδημα», αλλά στο καθαρό κέρδος που αποτελεί νέο «πλούτο». Δεν θα φορολογείται δηλαδή ο πολίτης με βάση «πόσα βγάζει» αλλά «πόσα του μένουν και πόσα μπορεί να δώσει», σύμφωνα και με την συνταγματική επιταγή.  

Ως «αφορολόγητο» θα λογίζονται όλες οι δαπάνες, έστω και αν ξεπερνάνε πχ τα 30.000 ευρώ (που ισχύει πχ σήμερα για τους τρίτεκνους), εφόσον συνοδεύονται από τις σχετικές αποδείξεις. Κάθε απόδειξη θα αξίζει πλέον «χρυσάφι» και δεν θα μπορεί κανείς να μη  την κόψει.  

25 δισ. ευρώ «μαύρα»  στην αγορά 

Το σκεπτικό της πρότασης, σύμφωνα με τις ίδιες  πηγές, βρίσκει έρεισμα και στον εμπορικό κόσμο της χώρας, για λόγους ίσους ανταγωνισμού, αλλά και επειδή ενισχύει την κατανάλωση σε περίοδο ύφεσης –αντί δηλαδή το Κράτος που δεν μπορεί να εισπράξει φόρους να μοιράζει επιδόματα για να «ρίξει χρήμα στην αγορά», να «επιβραβεύει» επιστρέφοντας φόρους όσους καταναλώνουν με αποδείξεις.  

Στηρίζεται στις εξής παραδοχές: 

• 3,5 εκατ. από τα 5,5 εκατ. φορολογούμενους δηλώνουν εισόδημα κάτω από το αφορολόγητο όριο και δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ φόρο.
• Όλοι όσοι παραμένουν αφορολόγητοι (στην πλειοψηφία τους μισθωτοί και συνταξιούχοι) δηλώνουν εισόδημα ύψους 25 δισ. ευρώ (το 30% από τα 90 δισ. εισόδημα όλων των φυσικών προσώπων).
• Για αυτά τα «αφορολόγητα» 25 δισ. ευρώ που εισπράττουν και διαχειρίζονται κάθε χρόνο, οι πολίτες δεν έχουν κανένα απολύτως οικονομικό κίνητρο για να ζητούν και να καταθέτουν αποδείξεις, έστω και ενός ευρώ αξίας. Αντιθέτως,  το Κράτος χάνει έτσι έως 5 δισ. ευρώ και άνω ετησίως από ΦΠΑ (9%-19% επί των συναλλαγών) που δεν αποδίδεται στο δημόσιο ελλείψει παραστατικών, αλλά και από φόρο εισοδήματος έως και 40% από όσους εισπράττουν «μαύρα» τα αντίστοιχα ποσά.

Τα οφέλη για  το δημόσιο είναι πολλαπλά. Με το νέο σύστημα, εφόσον αποκαλύπτονται στην ολότητά τους τα πραγματικά εισοδήματα από κάθε πηγή που αποκρύπτονταν, αναμένεται να εκλείψει το «παζάρι» που οργανώνεται στα τέλη κάθε του χρόνου με «μαγειρεμένες» αποδείξεις που προσφέρουν έκπτωση φόρου (από γιατρούς, ταβέρνες, κομμωτήρια κλπ) ενώ μπορεί να περιοριστεί δραστικά η έκταση της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής.  

«Συμβολικός φόρος» 

Το μέτρο αφορά  και τους χαμηλόμισθους. Υπολογίζεται πως το 27% των μισθωτών και συνταξιούχων, το 75% των εμπόρων και επαγγελματιών και το 80% των ιδιοκτητών ακινήτων, δηλώνουν εισόδημα έως μόλις 7.000 ευρώ το χρόνο.  

Παρότι η κοινή  αντίληψη υπαγορεύει ότι «δεν περισσεύει εισόδημα για να φορολογηθεί όποιος ζει με 6.000 ή 7.000 ευρώ το χρόνο», σύμφωνα με τους υποστηρικτές της εισήγησης, «δεν θα είναι δα και δύσκολο στον υπόχρεο να μαζέψει και τις αντίστοιχες αποδείξεις για τις καταναλωτικές κλπ δαπάνες του. Και αν ακόμα δεν υπερκαλύψει κάποιος με αποδείξεις για δαπάνες ολόκληρο το εισόδημά του, μπορεί να υποχρεωθεί για το υπόλοιπο σε ένα συμβολικό μόνο φόρο (πχ 2%)».  

Η «συμμετοχή»  του αυτή στην Εφορία, όπως σημειώνει μέλος «ομάδας σκέψης» του ΠΑΣΟΚ, «θα θεμελιώνει και την αξίωσή του για δημόσια αγαθά και καλές κοινωνικές υπηρεσίες, εφόσον ο ίδιος έμπρακτα και συνειδητά τα χρηματοδοτεί». 

Φόρος στον πλούτο, όχι  στο εισόδημα 

Ο λογιστικός προσδιορισμός των κερδών αφορά και πλειάδα επιτηδευματιών (επιχειρήσεις ανέγερσης οικοδομών, εργολάβους, υπεργολάβους, μηχανικούς, αρχιτέκτονες, φορτηγά δημόσια χρήσης, ταξί, βενζινάδικα, επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων, εκμεταλλευτές κάμπινγκ κ.λπ.) που θα υποχρεωθούν σε έκδοση αποδείξεων ή και εγκατάσταση ταμειακών μηχανών, με στόχο τον λογιστικό προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους, με βάση έσοδα, έξοδα και καθαρά κέρδη. 

Η πρόταση βρίσκεται  πολύ κοντά στο σχέδιο του υπουργού Οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου αφού η εφορία θα μπορεί να γνωρίζει καλύτερα τον πλούτο που σωρεύεται χρόνο με το χρόνο, ώστε να αμφισβητείται και η βάση για τους ελέγχους «πόθεν έσχες» του υπουργείου.