Βγάζουν τα λεφτά τους στο εξωτερικό

Εντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει τις τελευταίες ημέρες στους τραπεζίτες της χώρας η όλο και αυξανόμενη προσέλευση των πλούσιων πελατών τους, οι οποίοι ζητούν ασφαλείς λύσεις για το πώς μπορούν να μεταφέρουν μέρος των χρημάτων τους σε θυγατρικές τους στο εξωτερικό και κατά προτίμηση στο Λονδίνο, στο Λουξεμβούργο ή στην Κύπρο. Ο κίνδυνος αυτός του εκπατρισμού κεφαλαίων έχει δημιουργηθεί εδώ και 10-15 ημέρες, και τούτο όχι εξαιτίας των δυσκολιών που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία, αλλά μετά τη δεδηλωμένη πρόθεση από το υπουργείο Οικονομικών να περιληφθεί η υποχρέωση καταγραφής των καταθέσεων των ομολόγων και των μετοχών στη φορολογική δήλωση του 2010.

Επιπρόσθετα, όμως, οφείλεται και σε ένα άλλο γεγονός. Μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης ότι ενδέχεται η χρήση των πιστωτικών καρτών να αποτελέσει τεκμήριο, πολλοί πλέον ζητούν να ανοίξουν λογαριασμούς κυρίως στην Κύπρο, που θα συνδυαστούν με την έκδοση πιστωτικής κάρτας Visa ή MasterCard. Οπως λένε πολλοί τραπεζίτες, ο προβληματισμός των εχόντων και κατεχόντων σε περιοχές όπως το Παλαιό Ψυχικό, η Κηφισιά, η Γλυφάδα και το Κολωνάκι εδράζεται στα εξής: Στην αναγραφή του συνολικού ποσού των καταθέσεων στη φορολογική δήλωση, όπου μελλοντικά είναι σίγουρο ότι θα συνδυαστεί με το «πόθεν έσχες» ίσως και αναδρομικά. Δηλαδή, δεν αποκλείουν κάποια στιγμή να συνδυαστεί με την υπόλοιπη περιουσία που έχει κάποιος που κρύβει τα εισοδήματά του, ενώ έχει στην κατοχή του πολυτελή ακίνητα και αυτοκίνητα υψηλού κυβισμού. Ετσι, για παράδειγμα, μπορεί σήμερα κάποιος να δηλώνει στην Εφορία 30.000 ετήσιο εισόδημα, αλλά να έχει καταθέσεις ύψους 1.000.000 ευρώ και ακίνητα αξίας 1.500.000 ευρώ.

Λένε δηλαδή οι πελάτες στους τραπεζίτες τους ότι μπορεί μελλοντικά να κληθούν να αποδείξουν πού βρήκαν αυτά τα χρήματα, με κίνδυνο να υποστούν εξονυχιστικό έλεγχο από την Εφορία. Δεν αποκλείουν ακόμα και επιπλέον φορολόγηση των καταθέσεών τους, κάτι που σήμερα δεν μπορεί να γίνει λόγω του τραπεζικού απορρήτου. Πρόθεση της κυβέρνησης είναι οι αγορές μέσω πιστωτικών καρτών να αποτελέσουν τεκμήριο. Ομως με μια κάρτα η οποία θα εκδοθεί, για παράδειγμα, στην Κύπρο ή στην Αγγλία και θα πληρώνεται από έναν λογαριασμό σε μια τράπεζα της χώρας δεν τίθεται κανένα ζήτημα τεκμηρίου, όποιο και αν είναι το ποσό της δαπάνης.

 Οι ελληνικές τράπεζες δέχονται ερωτήματα και εισπράττουν την ανησυχία πελατών τους, οι οποίοι διερευνούν σοβαρά τη δυνατότητα να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για πελάτες των τμημάτων private banking, δηλαδή μεγάλης οικονομικής επιφάνειας, οι οποίοι ως πρώτο βήμα ζητούν τη μεταφορά χρημάτων από την τράπεζά τους σε θυγατρικές ή καταστήματα που αυτές διατηρούν σε άλλες χώρες της ευρωζώνης και δεν υπόκεινται σε περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων. Τονίζεται ότι σήμερα εάν θέλει κάποιος να μεταφέρει χρήματα που αποκτήθηκαν με νόμιμο τρόπο (π.χ. από πώληση ακινήτου, μετοχών κ.λπ.) μέσω του τραπεζικού συστήματος, για παράδειγμα, στην Κύπρο, στο Λουξεμβούργο ή σε χώρες που δεν είναι μέλη της Ε.Ε. (π.χ. στην Ελβετία) σε λογαριασμό στο όνομά του, δεν υπόκειται σε κανέναν περιορισμό από την Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς υπάρχει ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων. Μπορεί ακόμα να τα επανεισαγάγει στην Ελλάδα χωρίς κανέναν περιορισμό.

Τις τελευταίες ημέρες οι κυπριακές τράπεζες έχοντας «πιάσει» την ανησυχία των Ελλήνων μεγαλοκαταθετών προσφέρουν ως δέλεαρ αυξημένα επιτόκια στις προθεσμιακές καταθέσεις που υπερβαίνουν ακόμα και το 4%, σε αντίθεση με τις ελληνικές που έχουν επιτόκια από 1,8% έως 2,2%. Οπως έλεγε μιλώντας στο «ΘΕΜΑ» στέλεχος κυπριακής τράπεζας: «Εμείς αυτή τη στιγμή για καταθέσεις στην Κύπρο άνω του ποσού των 100.000 ευρώ προσφέρουμε διπλάσια επιτόκια από τις ελληνικές τράπεζες. Επιπρόσθετα, υπάρχει η εγγύηση των καταθέσεων από την κυπριακή κυβέρνηση».

Σήμερα τα κεφάλαια που διαχειρίζονται μέσω του private banking οι μεγάλες τράπεζες εκτιμάται ότι προσεγγίζουν τα 30 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ένα μόνο μέρος είναι τοποθετημένο σε προθεσμιακές καταθέσεις. Η τάση αυτή δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες στην τραπεζική αγορά, και μάλιστα σε μια περίοδο που αναδεικνύεται ο χρηματοδοτικός κίνδυνος της χώρας και συνεπώς των ίδιων των τραπεζών, οι οποίες χρειάζονται αυξημένη ρευστότητα εν όψει και της απόσυρσης των μέτρων ευνοϊκής χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Μπροστά στον κίνδυνο η τάση αυτή να εκδηλωθεί πρακτικά και να πάρει διαστάσεις, οι τράπεζες προσανατολίζονται να προβούν σε αυξήσεις των επιτοκίων στις προθεσμιακές καταθέσεις για να απομακρύνουν τον κίνδυνο εκροής, χωρίς να αποκλείουν πως ακόμη και με την παροχή αυξημένων αποδόσεων πολλοί πελάτες τους θα προτιμήσουν τη φορολογική, και όχι μόνο, σιγουριά των ξένων τραπεζών.