Ανεμος αισιοδοξίας στα ελληνικά νοικοκυριά

Η αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι γέμισε με αισιοδοξία τα ελληνικά νοικοκυριά, που βλέπουν και πάλι αχτίδες ελπίδας έπειτα από ένα χρόνο κυριολεκτικά μαύρων εκτιμήσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι Έλληνες πολίτες νιώθουν πλέον πιο σίγουροι για τα οικονομικά τους, λιγότερο ανασφαλείς για την εργασία τους ενώ αυξάνονται όσοι προτίθενται να προχωρήσουν σε σημαντικές αγορές στο επόμενο διάστημα.

Σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, σε συνέχεια της έντονης ανάκαμψης του Σεπτεμβρίου, καταγράφει τον Οκτώβριο νέα σημαντική άνοδο 12 μονάδων, ενισχύοντας έτσι ακόμα περισσότερο την ανοδική πορεία που ξεκίνησε τον Απρίλιο.

Έτσι, ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στις -27 μονάδες, την υψηλότερη επίδοση των τελευταίων δύο ετών, 30 μονάδες υψηλότερα από όσο βρισκόταν την άνοιξη του έτους.

«Η βελτίωση αυτή αποτελεί σαφώς συνέχεια του θετικού κλίματος που δημιουργήθηκε στην προεκλογική περίοδο, ωστόσο ενσωματώνει πλέον και προσδοκίες που δημιουργεί μία νέα κυβέρνηση, φαινόμενο που καταγράφεται με συστηματικό τρόπο από το 1985 στις έρευνες αυτές», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έρευνα.

 Έτσι στα περισσότερα στοιχεία της μέτρησης σημειώνεται βελτίωση τον Οκτώβριο, με τους καταναλωτές να εμφανίζονται λιγότερο απαισιόδοξοι  για την εξέλιξη της οικονομίας της χώρας, αλλά και την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους.

Βελτίωση εξάλλου σημειώνεται και στις προσδοκίες των νοικοκυριών για μείωση της ανεργίας όπως και στην πρόθεση για αποταμίευση. Η ουσιαστική βελτίωση στην καταναλωτική εμπιστοσύνη στην Ελλάδα οδηγεί το σχετικό δείκτη σε υψηλότερη θέση στη σχετική κλίμακα αισιοδοξίας, στην 17^η θέση.

Κατακόρυφη άνοδος των προβλέψεων βελτίωσης της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών

Οι προβλέψεις των Ελλήνων καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους τους προσεχείς 12 μήνες καταγράφουν άνοδο 13 μονάδων τον Οκτώβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -9 μονάδες. Έτσι, ένα στα τέσσερα νοικοκυριά προβλέπει ελαφρά ή αισθητή βελτίωση της οικονομικής του κατάστασης (από 19%), ενώ περιορίζεται στο 29% το ποσοστό που προβλέπει επιδείνωση ή σημαντική επιδείνωση (από 40%). Οι αντίστοιχοι δείκτες της ΕΕ και της Ευρωζώνης καταγράφουν οριακή άνοδο, στις -2 και -3 μονάδες αντίστοιχα.

·        Σημαντική κάμψη των αρνητικών προβλέψεων για την οικονομική κατάσταση της χώρας

Εντονότατη κάμψη καταγράφεται και στις προβλέψεις των ελληνικών νοικοκυριών για την οικονομική κατάσταση της χώρας τους το προσεχές 12-μηνο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται κατά 24 μονάδες υψηλότερα, στις -14, σε νέα καλύτερη φετινή επίδοση. Το 31% των ελληνικών νοικοκυριών προβλέπει μικρή ή μεγάλη βελτίωση (από 21%), ενώ το 37% (από 55%) αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη καταγράφουν επίσης ήπια βελτίωση, φθάνοντας στις -9 και -12 μονάδες αντίστοιχα

·        Ανάκαμψη και της πρόθεσης για αποταμίευση

Η πρόθεση για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες διαμορφώνεται στις -44 από τις -50 μονάδες τον Σεπτέμβριο, στη δεύτερη καλύτερη φετινή επίδοση, παραμένοντας σε χαμηλά ωστόσο επίπεδα. Από τα ελληνικά νοικοκυριά, το 28% (από 20%) κρίνει πιθανή ή πολύ πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12-μηνο, ενώ το 67% (από 77%) την κρίνει ως μη πιθανή ή καθόλου πιθανή. Σε Ευρωζώνη και ΕΕ, οι σχετικοί δείκτες επίσης βελτιώνονται και διαμορφώνονται στις -5 και -8 μονάδες αντίστοιχα.

·        Συνεχίζουν να περιορίζονται οι δυσμενείς προβλέψεις για την εξέλιξη της ανεργίας

Οι προβλέψεις των καταναλωτών για την εξέλιξη της ανεργίας τους προσεχείς 12 μήνες εξακολουθούν να αναφέρονται σε άνοδο, παρουσιάζουν όμως περαιτέρω βελτίωση τον Οκτώβριο: ο σχετικός δείκτης διαμορφώνεται στις +41 μονάδες από τις +47 μονάδες τον Σεπτέμβριο, υποδηλώνοντας εξασθένιση της ανασφάλειας των ελληνικών νοικοκυριών που ήταν διάχυτη σε προηγούμενες μετρήσεις. Το 60% (από 69%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή ενίσχυση της ανεργίας το επόμενο 12-μηνο, ενώ το 15% (από 10%) αναμένει σταθερότητα. Οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί μέσοι όροι σε ΕΕ και Ευρωζώνη κινούνται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα ελληνικά, στις +46 και +48 μονάδες αντίστοιχα.

·        Ανακάμπτει η πρόθεση για μείζονες αγορές

Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών, κ.λπ.) κινείται ανοδικά και τον Οκτώβριο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -27 μονάδες (από -33 μονάδες). Τα νοικοκυριά που δηλώνουν ότι θα προβούν σε μικρή ή μεγάλη μείωση των δαπανών τους, περιορίζονται στο 49% (από 53%), ενώ το 31% (από 30%) δηλώνει πως θα τις αφήσει σχεδόν αμετάβλητες. Σε ΕΕ και Ευρωζώνη, οι αντίστοιχοι δείκτες μεταβάλλονται και πάλι οριακά, στις -22 και -21 μονάδες αντίστοιχα.

 ·        Σε ιστορικά χαμηλά οι προβλέψεις ανόδου των τιμών

Οι προσδοκίες των καταναλωτών για αποκλιμάκωση των τιμών κυριαρχούν έναντι των προβλέψεων ανόδου, με το δείκτη εξέλιξης των τιμών τους προσεχείς 12 μήνες να διαμορφώνεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, στις -3 μονάδες. Από τα νοικοκυριά, το 34% κρίνει πως οι τιμές θα αυξηθούν με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό (από 44%), ενώ το 25% (από 17%) θεωρεί ότι οι τιμές θα μείνουν αμετάβλητες. Οι σχετικοί δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη παραμένουν στα ίδια επίπεδα, χωρίς να απέχουν σημαντικά από τον αντίστοιχο ελληνικό, στις -8 και -14 μονάδες αντίστοιχα.

·        Μείωση του ποσοστού των νοικοκυριών που αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους ή έχουν χρεωθεί

Οι εκτιμήσεις των νοικοκυριών για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους, φανερώνουν μικρή άνοδο του ποσοστού που δηλώνει ότι αποταμιεύει λίγο ή πολύ, στο 30% (από 27%), ενώ και πάλι ένας στους δύο καταναλωτές αναφέρει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα». Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι έχει χρεωθεί επίσης παραμένει στο 12-13%, ενώ όσοι δηλώνουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους, περιορίζονται στο 6% (από 8%).

 Τον Οκτώβριο, η έρευνα καταναλωτών που διεξάγει το ΙΟΒΕ θέτει τρία επιπρόσθετα ερωτήματα που μετριούνται σε τριμηνιαία βάση, τα οποία εξειδικεύουν ακόμα περισσότερο την πρόθεση για μείζονες αγορές διαρκών καταναλωτικών αγαθών (αυτοκίνητο, κατοικία) και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως πρόδρομοι δείκτες για την ιδιωτική κατανάλωση.

Αναλυτικότερα επισημαίνονται τα εξής:

·        Η πρόθεση αγοράς αυτοκινήτου εντός των επόμενων 12 μηνών ενισχύεται ελαφρώς, με το σχετικό δείκτη να φθάνει τις -73 μονάδες (από -76 στη μέτρηση Ιουλίου), όσο είναι δηλαδή και ο μέσος ευρωπαϊκός όρος. Οι προοπτικές που δημιούργησε το μέτρο της απόσυρσης, φαίνεται έτσι ότι ενίσχυσε τη αγοραστική διάθεση των καταναλωτών. Το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι είναι πολύ πιθανό να προβούν σε αγορά αυτοκινήτου το επόμενο 12μηνο φθάνει στο 3% (από 2%), ενώ όσοι δηλώνουν πως δεν είναι καθόλου πιθανό να προβούν σε αγορά αυτοκινήτου, περιορίζονται στο 73% (από 76%).

·        Πτώση όμως καταγράφεται στην πρόθεση για αγορά ή κατασκευή κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών, με το 5% (από 11%) να θεωρεί πιθανό ή πολύ πιθανό να προβεί σε αγορά σπιτιού τον επόμενο χρόνο και τον αντίστοιχο δείκτη να διαμορφώνεται στις -86 από τις -80 μονάδες τον Ιούλιο, σε επίδοση ωστόσο σχετικά ανώτερη των αντίστοιχων ευρωπαϊκών δεικτών (-88 και -90 μονάδες σε ΕΕ και Ευρωζώνη αντίστοιχα).

Μικρή βελτίωση καταγράφεται στην πρόθεση πραγματοποίησης σημαντικών δαπανών για βελτίωση / ανανέωση της κατοικίας εντός των επόμενων 12 μηνών, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -64 από τις -66 μονάδες στη μέτρηση Ιουλίου, όταν οι αντίστοιχοι ευρωπαϊκοί δείκτες βρίσκονται σε ανάλογα επίπεδα, στις -59 και -63 μονάδες σε ΕΕ και Ευρωζώνη αντίστοιχα. Το 15% (από 14%) των ελληνικών νοικοκυριών δηλώνει ότι θεωρεί αρκετά ή πολύ πιθανό να προβεί σε σημαντικές αντίστοιχες δαπάνες, ενώ το 83% (από 86% τον Ιούλιο) κρίνει ότι δεν είναι πιθανό να πραγματοποιήσει σχετικές δαπάνες το επόμενο 12μηνο.