100% πάνω τα προβληματικά δάνεια στη ΝΑ. Ευρώπη

Με ανησυχία εξακολουθούν να παρακολουθούν οι ελληνικές τράπεζες τις εξελίξεις στις βαλκανικές αγορές όπου δραστηριοποιούνται. Η κατάσταση που ήταν ιδιαίτερα ανησυχητική μέχρι το πρώτο εξάμηνο του 2009, αρχίζει να δείχνει σημάδια ισορροπίας, αλλά οι κίνδυνοι παραμένουν.

Οι Ελληνες τραπεζίτες που παρακολουθούν την πορεία των θυγατρικών τους τραπεζών στις αγορές της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης, χαρακτηρίζουν την οικονομική αλλά και την πολιτική κατάσταση ρευστή.

Μερικούς μήνες νωρίτερα, οι περισσότεροι θεωρούσαν πολύ πιθανή εξέλιξη την οικονομική καταστροφή των οικονομιών αυτών, που μοιραία περίμεναν πως θα «παρασύρει» και τις ελληνικές επενδύσεις.

Η αρωγή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σε αρκετές από τις χώρες των Βαλκανίων αλλά και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, βοήθησε τις οικονομίες να ξεφύγουν από τον κίνδυνο της κατάρρευσης, αλλά τα σοβαρά προβλήματα παραμένουν.

Η οικονομική δυσπραγία εκφράζεται, πέραν του παγώματος της αγοράς, στην ανησυχητική αύξηση των επισφαλειών των τραπεζών, κάτι που συνέβη και στις αναπτυγμένες οικονομίες στη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής πίστης, είχε όμως ακόμη πιο αρνητικές επιπτώσεις στις ευάλωτες βαλκανικές οικονομίες.

Από την κρίση και μετά, το ποσοστό των επισφαλειών στις τράπεζες διπλασιάσθηκε κατά μέσο όρο, εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με την αύξηση της ανεργίας στις χώρες αυτές. 

Δυσχερέστερη εικόνα εμφανίζουν τα δάνεια της καταναλωτικής πίστης, τομέας που έχει αυξήσει τις επισφάλειές του κατά 100% ή και παραπάνω. Λίγο καλύτερη είναι η εικόνα στην αγορά στεγαστικής πίστης, με τις επισφάλειες των στεγαστικών δανείων εμφανίζουν ρυθμό αύξησης της τάξης του 40% - 50%.

Στο σύνολο των δανείων ο μέσος όρος αύξησης των επισφαλειών στις αγορές που έχουν παρουσία οι ελληνικές τράπεζες κυμαίνεται στο 100%.

Τα ποσοστά αυτά αντανακλούν το πρόβλημα των οικονομιών, δεν φαίνεται όμως να δημιουργούν δυσεπίλυτα προβλήματα στις ελληνικές τράπεζες.

Δεδομένου ότι η αγορά των δανείων και ιδιαίτερα αυτών της καταναλωτικής πίστης άνοιξε σχετικά πρόσφατα στις χώρες αυτές, η ποσοστιαία αύξηση των επισφαλειών ξεκινά από ιδιαίτερα χαμηλή βάση χορηγήσεων, με αποτέλεσμα η επίπτωση στους ισολογισμούς των τραπεζών να μην είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική.

Παρ’ όλα αυτά οι κίνδυνοι εξακολουθούν να υπάρχουν, επισημαίνουν παράγοντες της τραπεζικής αγοράς, οι οποίοι δεν κρύβουν την ανησυχία τους για περαιτέρω επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών με ιδιαίτερα έντονο το πρόβλημα της αυξανόμενης όπως εκτιμάται ανεργίας.

Είναι ενδεικτικό ότι με ποσοστό ανεργίας 7-8% τους προηγούμενους μήνες, οι επισφάλειες σχεδόν διπλασιάσθηκαν, εξηγούν οι ίδιοι παράγοντες. Τους επόμενους μήνες αναμένεται περαιτέρω αύξησης της ανεργίας από το 8% τον Σεπτέμβριο σε 12% -13%.

Σημειώνεται ότι στις περισσότερες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, η κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων συνοδεύθηκε από θεσμικές αλλαγές μεταξύ των οποίων είναι και η κατάργηση της μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει τα ποσοστά ανεργίας σε περίπτωση επιδείνωσης των συνθηκών.

Μια τέτοια εξέλιξη προκαλεί μεγάλη ανησυχία στις τράπεζες, καθώς οι δημόσιοι υπάλληλοι έστω και χωρίς τη μονιμότητα της εργασίας, αποτελούν «φιλέτο» της πελατειακής βάσης του τραπεζικού συστήματος σε κάθε αγορά, και εξ αυτού είναι περισσότερο δανεισμένοι από το μέσο πληθυσμό.